Οδικός Ενεργειακός Χάρτης Πορείας για το 2050

Δίνεται σήμερα στη δημοσιότητα για διαβούλευση η σύνοψη του σχεδίου Οδικού Χάρτη Πορείας της Ελλάδας στο Τομέα της Ενέργειας με ορίζοντα το-2050, που συνέταξε η Επιτροπή Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ.

Για το διάστημα έως το 2020 οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν ήδη υιοθετηθεί από το καλοκαίρι του 2010, με το πρώτο Σχέδιο Δράσης για τις ΑΠΕ. Για το διάστημα που ακολουθεί παρουσιάζονται σενάρια που εξετάζουν ένα εύρος επιλογών, από απλή συνέχιση των υφισταμένων πολιτικών μέχρι μεγιστοποίηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο σύστημα της χώρας, που πλησιάζει στη παραγωγή ηλεκτρισμού σχεδόν εξ ολοκλήρου από ΑΠΕ.

Το Σενάριο «Υφιστάμενων πολιτικών» (ΥΦ) υποθέτει συντηρητική υλοποίηση των πολιτι­κών για την ενέργεια και το περιβάλλον, προβλέποντας αφενός μέτριο επίπεδο περιορισμού των εκπομπών CO₂ μέχρι το 2050 (40% σε σχέση με το 2005), αφετέρου μέτρια διείσδυση ΑΠΕ και εξοι­κονόμησης ενέργειας. Το Σενάριο «Μέτρων Μεγιστοποίησης ΑΠΕ» (ΜΕΑΠ) υποθέτει τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ (στο επίπεδο του 100 % στην ηλεκτροπαραγωγή), με στόχο τη μείωση των εκπομπών CO₂ κατά 60%-70% και ταυτόχρονη εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και τις μεταφορές. Το Σενάριο «Περιβαλλοντικών Μέτρων Ελαχίστου Κόστους» (ΠΕΚ) έχει τις ίδιες παραδοχές με το Σενάριο ΜΕΑΠ όσον αφορά τις εκπομπές CO₂ αλλά υπολογίζει το ποσοστό των ΑΠΕ στην ηλεκ­τροπαραγωγή ώστε να εξασφαλιστεί το ελάχιστο κόστος.

Συμπέρασμα της ανάλυσης είναι ότι η προοπτική των υφιστάμενων πολιτικών (Σενάριο ΥΦ) οδηγεί σε περιορισμένη μείωση των εκπομπών CO₂ έως το 2050, που δεν συνάδει με τους ευρωπαϊκούς στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ούτε αποτελεί την οικονομικότερη εξέλιξη του ενεργειακού τομέα. Τα σενάρια νέας ενεργειακής πολιτικής (Σενάρια ΜΕΑΠ και ΠΕΚ), στα οποία κυριαρχεί η υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, επιτυγχάνουν μεγάλη μείωση των εκπομπών CO₂ (κατά 60% με 70% σε σχέση με το 2005) με ταυτόχρονη μείωση της εισαγό­μενης ενέργει­ας καθώς και της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.

Η μελλοντική εικόνα του ενεργειακού συστήματος όπως προκύπτει από τα δύο βασικά σενάρια ενεργειακής πολιτικής μπορεί να συνοψισθεί στα παρακάτω 10 σημεία:

1. Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60-70 % έως το 2050 ως προς το 2005

2. Ποσοστό 85-100 % ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, με την αξιοποίηση όλων των εμπορικά ώριμων τεχνο­λογιών

3. Συνολική διείσδυση ΑΠΕ σε ποσοστό 60-70% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2050

4. Σταθεροποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης λόγω των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας

5. Σχετική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέρ­γειας λόγω εξηλεκτρισμού των μεταφορών και με­γαλύτερης χρήσης αντλιών θερμότητας στον οικιακό και τριτογενή τομέα.

6. Σημαντική μείωση της κατανάλωσης πετρελαιοει­δών

7. Αύξηση της χρήσης βιοκαυσίμων στο σύνολο των μεταφορών στο επίπεδο του 31% - 34% μέχρι το 2050

8. Το μερίδιο του ηλεκτρισμού είναι κυρίαρχο στις επιβατι­κές μεταφορές μικρής απόστασης (45%) και σημαντι­κή αύξηση του μεριδίου των μέσων σταθε­ρής τροχιάς

9. Σημαντικά βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση για το σύνολο του κτιριακού αποθέματος και μεγάλη διείσ­δυση των εφαρμογών ΑΠΕ στον κτιριακό τομέα

10. Ανάπτυξη μονάδων αποκεντρωμένης παραγωγής και έξυπνων δικτύων

Είναι αξιοσημείωτο ότι μακροπρόθεσμα το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας δεν παρουσιάζει σημαντική διαφοροποίηση για τα διάφορα σενάρια, εμφανίζοντας ελαφρά μικρότερες τιμές για τα σενάρια μειωμένων εκπομπών. Ακολουθεί πτωτική τάση μετά το 2030 ενώ η αυξημένη χρήση των ΑΠΕ και ο περιορισμός της καύσης ορυκτών καυσίμων εξασφαλίζει την περαι­τέρω μείωση του κό­στους μέχρι το 2050.

Η προσέλκυση και μόχλευση επενδυτικών κεφαλαίων, για την υλο­ποίηση των προβλεπόμενων από τον ενερ­γειακό σχεδιασμό τεχνολογικών αλλαγών στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική ευκαιρία εγχώριας οικονομικής ανάπτυξης σε διάφο­ρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. ενερ­γειακός, κατασκευαστικός, εμπορικός κλάδος κλπ). Το σωρευτικό ύψος επενδύσεων στον ηλεκτρισμό εκτιμάται από 45 δις ευρώ για το σεναριο ΥΦ, σε 80 δις ευρώ για το ΜΕΑΠ με πριπου 63 φια το ΠΕΚ.

Θα ακολουθήσει η δημοσιοποίηση εκτενέστερου κειμένου, με λεπτομερέστερη παρουσίαση και ανάλυση των στοιχείων που παρουσιάζονται σήμερα.

Με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης του κείμενου αυτού, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, έκανε την ακόλουθη δήλωση.

Η ενέργεια που μπορεί να πάει την οικονομία μας ένα βήμα μπροστά.

“Η χώρα μας περνάει μία βαθύτατη οικονομική κρίση,που έχει οδηγήσει σε ένα οικονομικό πρόγραμμα πολλών ετών. Την ίδια στιγμή γίνεται μια τεράστια προσπάθεια ανασύνταξης της ελληνικής οικονομίας και των δημοσιονομικών της. Ήδη υπάρχουν σημαντικά αποτελέσματα με τη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος. Γίνονται πάρα πολλές προσπάθειες, για να αντιμετωπίσουμε διαρθρωτικά προβλήματα ετών, να ανακτήσουμε τη χαμένη μα ςανταγωνιστικότητα, να βάλουμε μπροστά πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

Όλοι, όμως, αντιλαμβανόμαστε ότι ηδ ημοσιονομική προσαρμογή από μόνητ ης δεν αρκεί. Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, απαιτούνται σημαντικές πρωτοβουλίες για να απελευθερωθούν οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας. Σοβαρά σχέδια, τα οποία θα προσελκύσουν ξένα κεφάλαια σε ευρεία κλίμακα. Κι ο τομέας της ενέργειας αποτελεί κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη στη χώρα τα επόμενα χρόνια. Γιατί ο τομέας της ενέργειας καταλαμβάνει παγκόσμια πλέον ένα πολύ πιο κεντρικό σημείο σε όλες τις πολιτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Και είναι από τους τομείς που τα επόμενα χρόνια, μπορεί να προσελκύσει νέες επενδύσεις και κεφάλαια, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, να ενισχύσει την γεωστατική θέση και την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας.

Οι εξελίξεις της τελευταίας διετίας στον ενεργειακό τομέα διαψεύδουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο όσους στην Ελλάδα βλέπουν μόνο τα αντικειμενικά μεγάλα προβλήματα της οικονομίας, και αρνούνται να δουν σημάδια ουσιαστικής προόδου.

Και όλα αυτά είναι το αποτέλεσμα δουλειάς και πολιτικής βούλησης.

Κεντρικοί στόχοι της πολιτικής μας είναι:

• Η διαφοροποίηση του ενεργειακού μίγματος, η σταδιακή απεξάρτηση από τον άνθρακα και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας.
• Η επέκταση των υποδομών και αξιοποίηση των δυνατοτήτων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), συμπεριλαμβανομένης και της εξαγωγής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ.
• Η εκπλήρωση των στόχων μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και της ενίσχυσης της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Σήμερα, μπορούμε και σχεδιάζουμε τα επόμενα βήματα στην πολιτική ενέργειας σε ένα νέο περιβάλλον, όπου υπάρχει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η ενσωμάτωση του τρίτου ενεργειακού πακέτου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο δίκαιο της χώρα ςμας, με την ψήφιση του Νόμου 4001. Ένα περιβάλλον στο οποίο ενδυναμώνονται οι Ρυθμιστικές Αρχές και στο οποίο γίνονται σημαντικά βήματα για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, ενώ βελτιώνεται η θέση του καταναλωτή.

Όλες αυτές οι σημαντικές κινήσεις δείχνουν ότι η χώρα θέλει να εκμεταλλευτεί τον φυσικό πλούτο που έχει, με ορθολογικό τρόπο, με απόλυτη διαφάνεια, αλλά αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει αποτέλεσμα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η χάραξη του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού της χώρας μας, που θα αποτελέσει τον ολοκληρωμένο ενεργειακό οδικό χάρτη μας μέχρι το 2050.

Χρωστάμε στη χώρα μας να ανταποκριθούμε με πρωτοβουλίες, με σχέδιο και με όραμα, διότι η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τον τεράστιο φυσικό της πλούτο και να παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην ευρύτερη περιοχή”.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ