Αναστέλλονται προσωρινά τα έργα εκτροπής του Αχελώου (και Μεσοχώρας)

Αναδημοσίευση: Εφ. Καθημερινή,10/2/10

Η Ολομέλεια του Τμήματος Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπό τον πρόεδρό της Παν. Πικραμμένο, με την υπ’ αριθμ. 141/2010 απόφασή της, έκανε δεκτή την αίτηση του «Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) Ελλάς», που ζητούσε να ανασταλούν προσωρινά τα έργα εκτροπής του Αχελώου ποταμού.

Να επισημανθεί ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει ακυρώσει τρεις φορές τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις για τα έργα εκτροπής του Αχελώου (1994, 2000 και 2005). Το ΣτΕ θα ασχοληθεί εκ νέου με την εκτροπή του Αχελώου, αφού σταλούν οι απαντήσεις από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων επί των 14 ερωτημάτων που έχουν σταλεί από την Ολομέλεια του ΣτΕ το περασμένο έτος.

Η WWF Ελλάς ζητούσε από το ΣτΕ να ανασταλεί η συνέχιση των έργων εκτροπής του Αχελώου, όπως είναι, μεταξύ των άλλων, τα έργα αποπεράτωσης του φράγματος της Συκιάς, οι αποπερατώσεις των έργων της ΔΕΗ κ.λπ.

Ειδικότερα, η WWF Ελλάς υποστηρίζει ότι η συνέχιση των έργων «θα έχει ως αποτέλεσμα α) να κλονισθεί ανεπανόρθωτα η φέρουσα ικανότητα του Αχελώου (αφού οι υδροταμιευτήρες της Μεσοχώρας και της Συκιάς κατασκευάζονται και θα λειτουργήσουν στον άνω ρου του ποταμού, δηλαδή στην κρίσιμη περιοχή, όπου τελούνται οι φυσικές διεργασίες εμπλουτισμού και ενδυνάμωσης του υδάτινου στοιχείου, β) να αλλάξει λόγω της δημιουργίας τεχνητών λιμνών το κλίμα από υποαλπικό σε λιμναίο με συνέπεια τη μείωση των χιονοπτώσεων και εν γένει την αλλαγή των ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων που καθορίζουν το υδατικό δυναμικό του ποταμού με επιπτώσεις στο Δέλτα και τη Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, γ) να αλλοιωθεί ανεπανόρθωτα το κοιλαδικό και φαραγγιακό τοπίο της Νότιας Πίνδου σε στάσιμες υδάτινες επιφάνειες με έντονη πτώση της στάθμης και αντίστοιχη αποκάλυψη νεκρής ζώνης κατά τη θερινή περίοδο, δ) να υποβαθμισθεί η βιοποικιλότητα της Πίνδου, ε) να εκλείψει ολόκληρος ο οικισμός της Μεσοχώρας και τμήματα πολλών άλλων παρόχθιων οικισμών, στ) να αφανισθούν δάση και δασικές εκτάσεις επιφάνειας 17.510 στρεμμάτων από την αποψίλωση που θα διενεργηθεί για την πλήρωση των ταμιευτήρων και να προκληθούν έντονες επεμβάσεις στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, ζ) να υποβαθμιστεί το Μνημείο του Μοναστηρίου του Αγίου Γεωργίου Μυροφύλου Τρικάλων και η) να αφανισθεί πλήθος άλλων πολιτιστικών αγαθών».

Από την πλευρά του το Δημόσιο ισχυρίζεται ότι η συνέχιση των εργασιών στα τμήματα του έργου που βρίσκονται σε εξέλιξη, ήτοι στο φράγμα της Συκιάς και στη σήραγγα εκτροπής, ουδεμία δυσμενή επίπτωση θα έχει στο περιβάλλον, αφού στο μεν πρώτο έχουν ολοκληρωθεί κατά 95% οι εκσκαφές και απομένει μόνο η ανέγερση το φράγματος στην κοίτη του ποταμού, η οποία θα απορροφήσει τα υλικά εκσκαφών που έχουν εναποτεθεί στην κοίτη, στο δε δεύτερο είναι έργο στήριξης των πρανών της ήδη διανοιγμένης σήραγγας αναγκαίο για την ευστάθειά της, που επιβάλλεται να ολοκληρωθεί ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση των τοιχωμάτων της, γεγονός που θα αυξήσει το κόστος αποκατάστασής της σε περίπτωση απορρίψεως της αιτήσεως ακυρώσεως.

Ακόμη, το Δημόσιο προβάλλει ότι η ενδεχόμενη χορήγηση της αιτούμενης αναστολής και διακοπή των εργασιών τής εν εξελίξει εργολαβίας κατασκευής του φράγματος της Συκιάς θα επιφέρει δυσμενείς οικονομικές συνέπειες σε βάρος του Δημοσίου λόγω διάλυσης της σύμβασης ανερχόμενες περίπου στο 1 εκατ. ευρώ.

Τέλος, με τα κατατεθέντα υπομνήματά τους τόσο η ΔΕΗ Α.Ε. όσο και το Δημόσιο ζητούν την απόρριψη τής υπό κρίση αιτήσεως κατά το μέρος που με αυτή ζητείται η μη λειτουργία του ήδη κατασκευασθέντος φράγματος της Μεσοχώρας, διότι το έργο αυτό θα συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, ενώ, κατά τους ισχυρισμούς της ΔΕΗ, μπορεί να αυτονομηθεί από τα λοιπά έργα της εκτροπής.

Το ΣτΕ αναφέρει στην απόφασή του ότι μεγάλο τμήμα των έργων της εκτροπής είναι ακόμη ανεκτέλεστο, «η δε συνέχιση των εργασιών και η τυχόν λειτουργία των κατασκευασθέντων επιμέρους έργων θα επιφέρει περαιτέρω επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος, δηλαδή περαιτέρω αλλοίωση της μορφής του τοπίου, κλονισμό του ποταμίου και των παραποταμίων οικοσυστημάτων του Αχελώου και επιβάρυνση του υδατικού δυναμικού του ποταμού και κατάκλυση μεγάλου μέρους του οικισμού της Μεσοχώρας».

Κατόπιν αυτών, το ΣτΕ αφού στάθμισε το δημόσιο συμφέρον και την οικονομική βλάβη που επικαλείται το Δημόσιο και η ΔΕΗ ότι θα υποστούν από την διακοπή των εργασιών, έκανε δεκτή την αίτηση της WWF Ελλάς και αποφάσισε: α) «την άμεση διακοπή όλων των εργασιών που διενεργούνται και αποσκοπούν, αμέσως ή εμμέσως, στην κατασκευή του έργου της εκτροπής, καθώς και την αποχή από κάθε υλική ενέργεια που κατατείνει στην ολοκλήρωση και λειτουργία των έργων που συνδέονται με το επίμαχο εγχείρημα της εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου ποταμού και β) τη μη λειτουργία όσων εκ των έργων χρήσης και αξιοποίησης υδάτων έχουν ήδη ολοκληρωθεί».