IEA: Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα διπλασιαστούν μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα

Αναδημοσίευση: Εφ. Το Βήμα, 2/7/10

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, μέσω έκθεσης που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. [klik για να δείτε την έκθεση από το energeiakozani]
«Σε λάθος κατεύθυνση» κινoύνται οι δράσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εκτιμά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) στην έκθεση «Προοπτικές Ενεργειακής Τεχνολογίας» , προσθέτοντας ότι υπό την παρούσα τάση οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα διπλασιαστούν μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα.

Σύμφωνα με το Σενάριο Αναφοράς στην έκθεση, χωρίς καινούργιες πολιτικές, τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των παγκόσμιων αναγκών, με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια να διπλασιάζονται σχεδόν, αγγίζοντας τους 57 γιγατόνους το 2050.

«Η επόμενη δεκαετία είναι κρίσιμη. Αν οι εκπομπές δεν κορυφωθούν το 2020 και δεν αρχίσουν να μειώνονται σταθερά στη συνέχεια, η επίτευξη του στόχου μείωσης κατά 50% το 2050 θα καταστεί πιο δαπανηρή. Στην πράξη, η ευκαιρία μπορεί να χαθεί ολοκληρωτικά», προειδοποιεί η IEA.

Η Υπηρεσία εκτιμά ότι η δράση για τη μείωση των εκπομπών κατά το ήμισυ θα απαιτήσει αύξηση 17% των σχετικών επενδύσεων, αλλά επισημαίνει ότι τα επιπλέον 46 τρις δολάρια μέχρι το 2050 θα αποφέρουν εξοικονόμηση 112 τρις δολαρίων, σε σύγκριση με τη μη υλοποίηση καινούργιων πολιτικών.

Το Σενάριο BLUE Map της έκθεσης - ανάληψη δράσεων στη σωστή κατεύθυνση - κάνει λόγο για μικρότερη ζήτηση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, παγκοσμίως, το 2050, σε σχέση με σήμερα, με τη ζήτηση για πετρέλαιο να μειώνεται κατά 27% σε σχέση με το 2007. Σε αυτό το σενάριο αναμένεται μείωση της ζήτησης για πετρέλαιο στις ΗΠΑ και τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ κατά περισσότερο από 60% και 50%, αντιστοίχως. Στην Κίνα, η ζήτηση θα αυξηθεί κατά το ήμισυ μόνον του ποσοστού αύξησής της που προβλέπεται στο Σενάριο Αναφοράς. Επιπλέον, στο Σενάριο BLUE Map προβλέπεται κορύφωση της παγκόσμιας ζήτησης για πετρέλαιο - πέραν την οποίας αρχίζει η σταδιακή μείωση - γύρω στο 2030 με 2035. Αυτό θα σημαίνει λιγότερες πιέσεις στις τιμές του αργού στις διεθνείς αγορές πετρελαίου και περιορισμό της εξάρτησης από εισαγόμενη ενέργεια για τις περισσότερες χώρες. «Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ακόμη και σε αυτή την επανάσταση χαμηλών εκπομπών άνθρακα, τα ορυκτά καύσιμα θα εξακολουθούν να αντιστοιχούν στο 46% της πρωτογενούς ενεργειακής ζήτησης το 2050, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε σημαντικές επενδύσεις σε αυτά», τόνισε ο εκτελεστικός διευθυντής της IEA Νομπούο Τανάκα.

Προτεραιότητες για το μέλλον

Η επίτευξη των στόχων απαιτεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΙΕΑ, επέκταση σε όλον τον πλανήτη των σημερινών ποσοστών ενεργειακής αποδοτικότητας που διαπιστώνονται στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ και η διατήρησή τους σε αυτά τα επίπεδα για τα επόμενα 40 χρόνια.

Η απο-ανθρακοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να περιλαμβάνει δραματική αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της πυρηνικής ενέργειας καθώς και εφοδιασμό με συστήματα δέσμευσης - αποθήκευσης άνθρακα (CCS) όλων των μονάδων που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Το 2050, οι ΑΠΕ θα πρέπει να συμμετέχουν σε ποσοστό σχεδόν 50% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύγκριση με 18% σήμερα. Πάνω από 30 καινούργιοι σταθμοί πυρηνικής ενέργειας και περισσότερες από 35 μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από καύση άνθρακα, με συστήματα CCS θα χρειάζονται κατά μέσον όρο, ετησίως, μέχρι το 2050.

Τα πιο ενεργειακά αποδοτικά κτήρια και αυτοκίνητα μπορούν να συνεισφέρουν το 38% των αναγκαίων μειώσεων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και «πρέπει να είναι η υπ' αριθμόν ένα προτεραιότητα, βραχυπρόθεσμα», επισημαίνεται στην έκθεση.

Η μείωση των εκπομπών απαιτεί παγκόσμια προσπάθεια

«Αν και οι χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ πρέπει να τεθούν επικεφαλής, είναι απαραίτητη η εμπλοκή όλων των μεγάλων οικονομιών», τόνισε ο Νομπούο Τανάκα. Η έκθεση δείχνει ότι για την επίτευξη της μείωσης των εκπομπών με το μικρότερο δυνατό κόστος, οι χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 70% με 80% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα και οι εκτός ΟΟΣΑ χώρες πρέπει, συνολικά, να προχωρήσουν σε μείωση περίπου 30% των δικών τους εκπομπών. Κατά συνέπεια, είναι αναγκαία η διάχυση των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ιδιαίτερα σε ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως τη Βραζιλία, την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική και τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Δυο με πέντε φορές πάνω οι αναγκαίες επενδύσεις σε τεχνολογία

Τα συστήματα με ανώτατα όρια και δικαιώματα εμπορίας «θα είναι πιθανότατα μοχλός της αλλαγής, αλλά δεν είναι αναγκαστικά ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη εξασφάλιση επενδύσεων, βραχυπρόθεσμα», εκτιμά στην έκθεσή της η IEA. Η Υπηρεσία προβλέπει ότι «απέχουμε, πιθανότατα, πολλά χρόνια από μια πραγματικά παγκόσμια αγορά άνθρακα» και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν άλλα μέτρα για την προώθηση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως ρυθμιστικά πλαίσια, φοροελαφρύνσεις και επιδοτήσεις. Οι κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις για έρευνα και εξέλιξη αυτών των τεχνολογιών πρέπει να είναι «δύο με πέντε φορές υψηλότερες σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα», εκτιμά η IEA.