Το Green Deal της νέας επικεφαλής της Κομισιόν

Την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο της παθιασμένης ομιλίας της προς τους Ευρωβουλευτές, η Ursula von der Leyen έθεσε την κλιματική αλλαγή ως προτεραιότητα για την Κομισιόν της, υποσχόμενη να παρουσιάσει μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία -στις πρώτες της 100 ημέρες- ικανή να καταστήσει την Ευρώπη ως την πρώτη κλιματικά-ουδέτερη ήπειρο μέχρι το 2050. Αλλά μπορεί να επιτευχθεί ένα deal; Και τι εμπόδιζε την Ευρώπη να δράσει μέχρι σήμερα;.

Η συμφωνία είναι καλή για την Ευρώπη, και για τον κόσμο.
Είναι καλό για την Ευρώπη διότι η βαθιά απο-ανθρακοποίηση αντιπροσωπεύει μια ιστορική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της, την αναζωογόνηση της βιομηχανίας της και τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και θέσεων εργασίας.
Είναι καλό για τον κόσμο διότι δείχνει ότι η επιχειρούμενη κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 δεν είναι μόνο τεχνικά και οικονομικά πιθανή, αλλά επίσης πολιτικά ωφέλιμη. Και αυτό είναι τεράστιας σημασίας, καθώς οι επιστήμονες έχουν δείξει ότι η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο είναι ο μόνος λογικός τρόπος να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, και ως εκ τούτου να προστατεύσει τον κόσμο από τις πιο δραματικές επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής.

Το σχέδιο της Von der Leyen δεν στερείται φιλοδοξίας. Περιλαμβάνει ήδη περίπου 20 διαφορετικές προτάσεις πολιτικής, από τη δημιουργία ενός επενδυτικού σχεδίου για τη βιώσιμη Ευρώπη, μέχρι την εισαγωγή ενός φόρου για τον άνθρακα καθώς και την μερική μετατροπή της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας σε μια κλιματική τράπεζα και την εισαγωγή μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής για την Ευρώπη.
Εάν δομηθεί και εφαρμοστεί με ρεαλισμό, μια Πράσινη Συμφωνία έχει -εξαιτίας της περιεκτικής της φύσης- τη δυναμική να απελευθερώσει την βαθιά απανθρακοποίηση της Ευρώπης, και ως εκ τούτου να αναμορφώσει βαθιά την οικονομία της ηπείρου. Απλώς κοιτάξτε τον ευρωπαϊκό βιομηχανικό τομέα. Σε ένα σενάριο για κλιματική ουδετερότητα, όλοι οι βιομηχανικοί κλάδοι που βασίζονται στην καύση ορυκτών καυσίμων, θα πρέπει να μεταμορφωθούν ή αλλιώς θα εξαφανιστούν σε τρεις δεκαετίες. Αυτό θα επηρεάσει τις περιοχές που παράγουν μεγάλο μερίδιο του πλούτου από αυτές τις βιομηχανίες και τελικά τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτούς τους κλάδους, ζουν σε αυτές τις περιοχές και καταναλώνουν αυτά τα προϊόντα. Είναι σαφές ότι μόνο μία ολοκληρωμένη πολιτική -που να περιλαμβάνει το κλίμα, την ενέργεια, το περιβάλλον, βιομηχανικές, οικονομικές και κοινωνικές πτυχές- θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια τέτοια πρόκληση.

Καθώς η ΕΕ δεν μπορεί να δράσει χωρίς την έγκριση των εθνικών κυβερνήσεων, η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι πρωτοβουλίες των Βρυξελλών για απαλλαγή από τον άνθρακα, είναι παραδοσιακά η επιβίωση από τα διασταυρούμενα βέτο των κρατών-μελών. Διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικά συμφέροντα σε διαφορετικές περιοχές και διαφορετικές μειοψηφίες έχουν συχνά κάνει την εμφάνισή τους σε διαφορετικές πρωτοβουλίες αποανθρακοποίησης, επιτείνοντας περισσότερο την πρόκληση. Ο περιεκτικός χαρακτήρας μιας Πράσινης Συμφωνίας μπορεί να βοηθήσει να ξεπεραστεί η πρόκληση, καθώς ανοίγει πολλαπλά μέτωπα την ίδια στιγμή, παρέχοντας ευρύτερο πεδίο για διαπραγμάτευση, και ως εκ τούτου επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να αντισταθμίσουν ενδεχόμενες απώλειες σε ορισμένους τομείς, με κέρδη σε άλλους τομείς.
Για παράδειγμα, η πρόσφατη αποτυχία της ΕΕ στην υιοθέτηση ενός στόχου για κλιματική ουδετερότητα το 2050, οφειλόταν στην αντίθεση της Τσεχίας, της Εσθονίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, οι οποίες επιδιώκουν συνοδευτικά πακέτα αποζημιώσεων για τον εκσυγχρονισμό των βιομηχανικών τους κλάδων που δεν ήταν καν αντικείμενο συζήτησης σε αυτό το πλαίσιο. Εάν η συζήτηση ήταν ευρύτερη, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να ήταν διαφορετικό.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως εκ τούτου, αντιστοιχεί σε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για την Ευρώπη να προχωρήσει μακριά από την κατακερματισμένη χάραξη πολιτικής στο πεδίο, αποτελούμενη από μεμονωμένες πρωτοβουλίες απαλλαγής από τον άνθρακα που εκτίθενται στην μειοψηφία των κρατών-μελών. Αυτό που θα ακολουθήσει θα μπορούσε να είναι ένα πραγματικά ολοκληρωμένο και συνεκτικό πλαίσιο πολιτικής, ικανό να προωθήσει έξυπνα την βαθιά αποανθρακοποίηση με την αξιοποίηση των οικονομικών και βιομηχανικών ευκαιριών που προσφέρει, και με τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
Η ΕΕ έχει και τη θεσμική και την οικονομική δυνατότητα να κάνει μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία να έχει αποτέλεσμα. Αυτό που χρειάζεται είναι μια ισχυρή αίσθηση κατεύθυνσης και έναν βιομηχανικό πραγματισμό για να το επιδιώξει, το οποίο είναι αυτό ακριβώς που υποσχέθηκε η Von der Leyen στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τώρα πρέπει να φέρει αποτέλεσμα, με θάρρος και αποφασιστικότητα. Εάν το project της φέρει αποτέλεσμα, η Ευρώπη που θα αφήσει πίσω της θα είναι πιο καθαρή, πιο πλούσια και πιο λειτουργική από αυτή που κληρονόμησε.

Αναδημοσίευση Capital.gr...

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://bruegel.org/2019/07/von-der-leyens-green-deal-isnt-just-a-plan-for-the-environment/