Ποιος είναι και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές ενόψει της αναδυόμενης κυκλικής οικονομίας; (* άρθρο του Χ. Κετικίδη)

Ποιος είναι και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές ενόψει της αναδυόμενης κυκλικής οικονομίας;

Το έργο SecureChain, στο οποίο συμμετέχει το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), κατέδειξε πως η υιοθέτηση αποδοτικών συστημάτων βιοενέργειας από την αγορά και η κινητοποίηση της βιώσιμης βιομάζας από τις ΜμΕ μπορούν να προωθηθούν με αποτελεσματικό τρόπο.

Το SecureChain ήταν ένα έργο του προγράμματος Horizon 2020 που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με διάρκεια από το 2015 έως το 2018, το οποίο επικεντρώθηκε στην προώθηση της υιοθέτησης της βιοενέργειας από τις ΜμΕ. Ο κύριος στόχος ήταν η προώθηση μιας πρακτικής διαχείρισης βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού που να πληροί τα υψηλότερα πρότυπα περιβαλλοντικής ποιότητας και οικονομικής βιωσιμότητας, με επίκεντρο τους τοπικούς προμηθευτές βιομάζας, τους παραγωγούς ενέργειας και τους φορείς του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η κοινοπραξία περιλαμβάνει δέκα οργανισμούς σε έξι περιφέρειες-μοντέλα σε όλη την Ευρώπη.

Η καθοδήγηση των ΜμΕ

Οι βασικές δραστηριότητες του έργου ήταν:

• Κουπόνια καινοτομίας: Σε ανοικτό διαγωνισμό, οι ΜμΕ κλήθηκαν να υποβάλουν αίτηση για ειδική στήριξη των προτεινόμενων πρότυπων σχεδίων. Τα καλύτερα πιλοτικά σχέδια επελέγησαν και έλαβαν τεχνικές συμβουλές από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του έργου.

• Εκπαιδευτικά Εργαστήρια προσφέρθηκαν για ανταλλαγή τεχνογνωσίας με τις ΜμΕ προκειμένου να εξασφαλίσουν την ευρύτερη εμπλοκή των ενδιαφερομένων μερών.

• Έλεγχοι βιωσιμότητας. Οι αναλύσεις του κύκλου ζωής (LCA) στόχευαν στην αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των πιλοτικών προτάσεων. Η σχετική εκπαίδευση και οι προκαταρκτικοί έλεγχοι βοήθησαν τις ΜμΕ να προετοιμαστούν με επιτυχία για την επακόλουθη πιστοποίηση.

• Αξιολόγηση και συμβουλευτικές υπηρεσίες χρηματοοικονομικού κινδύνου στις ΜμΕ διευκόλυναν τις στρατηγικές επιχειρηματικές αποφάσεις και τις νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό.

Πιλοτικά σχέδια στη Δυτική Μακεδονία

Το πιλοτικά σχέδια στη Δυτική Μακεδονία από τις τρεις εταιρείες που επιλέχθηκαν αφορούσαν τα ακόλουθα :

Όμιλος Αlfa Wood: Αυξημένη χρήση φλοιού κορμών ως βιοκαύσιμο στην παραγωγική γραμμή με παράλληλη εξοικονόμηση ξύλου για αυξημένη παραγωγή MDF.

AZ Biοενέργεια: Φυτεία ταχείας ανάπτυξης βιομάζας (paulownia) για χρήση ως πηγή βιοενέργειας και εναλλακτικά σενάρια επιχειρηματικής ανάπτυξης.

Matesion Ε.Π.Ε.: Βελτίωση της διαχείρισης της τροφοδοσίας σε μονάδα παραγωγής βιοαερίου στην Κοζάνη.

Τα πιλοτικά αυτά σχέδια είχαν τη συνεχή υποστήριξη και καθοδήγηση των Ελλήνων εταίρων, δηλαδή του Cluster Βιοενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας (Clube) καθώς του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ).

Κύρια συμπεράσματα

Η πειραματική δοκιμή του προγράμματος καθοδήγησης των ΜμΕ οδήγησε στα ακόλουθα βασικά συμπεράσματα:

1. Η πρακτική προσέγγιση καθοδήγησης, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό εργαλείων καινοτομίας, όπως κουπόνια, τεχνικούς και οικονομικούς συμβούλους, κατάρτιση, ανάλυση κύκλου ζωής και πιστοποίηση, μπορεί να υποστηρίξει αποτελεσματικά τις ΜμΕ για να υπερβούν τις ιδιαίτερες προκλήσεις τους.

2. Τα συμπλέγματα επιχειρήσεων (clusters) μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην τόνωση της βιοενέργειας, συνδυάζοντας εταίρους τόσο από τον τομέα της τροφοδοσίας και παροχής πρώτων υλών όσο και της καινοτομίας.

3. Η δημόσια αποδοχή της βιοενέργειας είναι εξαιρετικά σημαντική και για αυτό το λόγο είναι καθοριστικής σημασίας η εκπαίδευση και η επικοινωνία των οικονομικών και οικολογικών οφελών προς το ευρύ κοινό και τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο

κ. Χρυσοβαλάντης Κετικίδης, Επιστημονικός συνεργάτης, Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), τηλ. 2463 0 55300 (εσωτ. 203) – email: ketikidis@lignite.gr ή στον παρακάτω σύνδεσμο www.securechain.eu