Χρέη οργανισμών εγγείων βελτιώσεων προς ΔΕΗ απειλούν την περιουσία των μελών τους

Τον Αύγουστο του 2015, ο μεγαλύτερος πιστωτής των Τοπικών Οργανώσεων Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), δηλαδή η ΔΕΗ, ζήτησε να εξοφληθούν άμεσα τα χρέη των οργανισμών αυτών προς τη δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού, ή να επιμηκυνθούν οι πληρωμές σε περισσότερα χρόνια με την ταυτόχρονη παροχή εγγυήσεων.


Για πολλούς αγρότες, που είναι μέλη των οργανισμών εγγείων βελτιώσεων, μοναδικές εγγυήσεις είναι οι ιδιοκτησίες τους. Ενα νέο καταστατικό υπόδειγμα της λειτουργίας των ΤΟΕΒ, που βρίσκεται στα χέρια της «Κ», κάνει λόγο για δυνατότητα υποθήκευσης της ακίνητης περιουσίας των μελών έναντι χρεών. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και ένα σχέδιο νόμου.

Το σημερινό καθεστώς των εγκαταστάσεων εγγείων βελτιώσεων είναι ιδιόμορφο και τυπικό του ελληνικού χάους αρμοδιοτήτων: Οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ) ανήκουν από πλευράς ιδιοκτησίας στο Δημόσιο, αλλά η διαχείρισή τους ανήκει στους χρήστες που διαχειρίζονται τις κεντρικές αρτηρίες και τα αντλιοστάσια μέσω των ΤΟΕΒ.

Η μέχρι τώρα διαχείριση του συστήματος, που είναι περίπου 50 ετών, έχει οδηγήσει σε τραγελαφικά αποτελέσματα, καθώς το 2012, π.χ., χανόταν το 25% του νερού του ποταμού Αλφειού και το 30% του Πηνειού, υπήρχαν τεράστιες αποκλίσεις στις εκτάσεις που δηλώνονταν από εκείνες που υδροδοτούνταν, κύρια και δευτερεύοντα κανάλια χρησιμοποιούνταν για την απόθεση αστικών απορριμμάτων και μπάζων, τα αντλιοστάσια ήταν διαλυμένα και δεν λειτουργούσαν, ενώ το προσωπικό σε πολλές περιπτώσεις (Αιτωλοακαρνανία) παρέμενε απλήρωτο.

Με μία σειρά αλλαγών στο καθεστώς των ΟΕΒ, που προτείνει η κυβέρνηση, δίνεται η δυνατότητα στις διοικήσεις των οργανισμών να προσλαμβάνουν προσωπικό χωρίς κριτήρια. Με το νέο πλαίσιο, η διαχείρισή τους περνάει στους δήμους. Για δεύτερη φορά. Αρχικά η δικαιοδοσία είχε περάσει στους ΟΤΑ, πριν από μία 5ετία, χωρίς να ασκείται ουσιαστικά οποιαδήποτε διαχείριση.

Η πιο κρίσιμη αλλαγή, όμως, είναι αυτή στο σχέδιο νόμου που προβλέπει ότι: «Σε περίπτωση μη καταβολής των οφειλών, οι οικείοι φορείς ύδρευσης ενημερώνουν τον δικαιούχο οργανισμό, ώστε να μεριμνήσει για την είσπραξη του οφειλόμενου ποσού σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων και την επιβολή των αναγκαστικών μέτρων και κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 8 του από 13-9-1959 β.δ. (Α΄ 243), όπως ισχύει. Σε περίπτωση που ο λογαριασμός παροχής ύδατος εκδίδεται στο όνομα του μισθωτή της αγροτικής έκτασης ή της συζύγου του, η οφειλή καταβάλλεται από τον μισθωτή μαζί με τον λογαριασμό κατανάλωσης ύδατος και αφαιρείται από το μίσθωμα που καταβάλλεται στον ιδιοκτήτη της αγροτικής έκτασης».

Μέχρι σήμερα, οι ΤΟΕΒ ακολουθούσαν πολλούς αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, μη αποτελεσματικούς τρόπους για να εισπράξουν καθυστερούμενες οφειλές από μέλη τους. Πήγαιναν, π.χ., τους καταλόγους με τους χρεώστες στη ΔΟΥ ή αποφάσιζαν να στείλουν τον αγρονόμο στο δικαστήριο και αυτός με ένα νόμο του 1956 (για την αστυνόμευση της διαχείρισης του νερού) έκανε μηνύσεις με δημόσιο κατήγορο και παράβολο 10 ευρώ ανά μήνυση.

Επειδή ειδικά μέσα στα χρόνια της κρίσης, αλλά και πριν από αυτά, πολλοί αγρότες δεν πλήρωναν για τις υποχρεώσεις τους, οι 400 ΤΟΕΒ της χώρας αποφάσιζαν την καταβολή μιας έκτακτης εισφοράς, την οποία εκαλούντο οι αγρότες να πληρώσουν ακόμα και αν ήταν απόλυτα συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους.

Εφ’ όσον δεν πληρωνόταν η έκτακτη εισφορά, κρατούνταν χρήματα από τις επιδοτήσεις (ΟΠΕΚΕΠΕ) ή γινόταν σε άλλες περιπτώσεις καταλογισμός στο δημόσιο ταμείο, χωρίς όμως να έχουν προχωρήσει άλλα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που αφορούσαν την ακίνητη περιουσία. Αυτό φαίνεται ότι αλλάζει τώρα αν και η τελική διατύπωση των διατάξεων δεν είναι οριστική.