Αντιπεριφέρεια Ενέργειας, Περιβάλλοντος & Μεταφορών Δυτικής Μακεδονίας: Ανοικτή επιστολή προς Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Παναγιώτη Σκουρλέτη

ΘΕΜΑ: Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε) του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων.

Κ. Υπουργέ,

Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε) του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων, αναρτήθηκε στο ιστότοπο του Υπουργείου σας και τέθηκε «σιωπηρά» σε δεκαήμερη διαβούλευση από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υ.Π.Ε.Ν, χωρίς να υπάρχει στην πραγματικότητα η δυνατότητα διατύπωσης απόψεων των φορέων και των πολιτών ενώ ως γνωστόν οι Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων είναι επιβεβλημένο για λόγους πραγματικής διαβούλευσης του περιεχόμενου τους με τους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες να συζητούνται από τα κατά τόπους αρμόδια Περιφερειακά Συμβούλια ή τις αντίστοιχες περιφερειακές επιτροπές περιβάλλοντος, ήτοι από θεσμικά όργανα, τα όποια  γνωμοδοτούν  επί του περιεχομένου τους.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα οι υπηρεσίες μας δεν έχουν λάβει την προαναφερόμενη Σ.Μ.Π.Ε και ακολούθως δεν έχει ζητηθεί η διατύπωση γνώμης από τα θεσμικά όργανα της Περιφέρειας μας.

Αναφορικά με το μείζον ζήτημα των χώρων ταφής επικινδύνων αποβλήτων, το εθνικό σχέδιο διαχείρισης δεν διαφέρει σε τίποτα από το προηγούμενο σχεδιασμό και μετά λύπης μας διαπιστώνουμε ότι δεν έχει λάβει υπόψη του τις θέσεις, τις ενέργειες και τις προτάσεις της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία εξακολουθεί να χωροθετείται ως υποδοχέας επικινδύνων απόβλητων όλης της χώρας. Ειδικότερα:

Στο παράρτημα Ι (βιομηχανικά επικίνδυνα απόβλητα) αναφέρεται ότι : «Οι απαιτήσεις διάθεσης ΒΕΑ διαμορφώνονται κυρίως με γνώμονα τη διαχείριση σε Περιφερειακό επίπεδο, πλην νησιωτικών περιοχών, των παραγόμενων επικινδύνων αποβλήτων και κατά προτεραιότητα στις Περιφέρειες εκείνες στις οποίες παράγονται οι μεγαλύτερες ποσότητες αυτών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα I-10. Ειδικότερα και με βάση τις ποσότητες προς διάθεση θα δρομολογηθεί η δημιουργία ΧΥΤΕΑ στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας. Σημειώνεται πάντως ότι προβλέπεται η δημιουργία ΧΥΤΕΑ και σε Περιφέρειες οι οποίες παρότι δεν παράγουν συγκριτικά μεγάλες ποσότητες ΒΕΑ πληρούν άλλα κριτήρια και κυρίως την διαθεσιμότητα χώρων, όπως Περιφέρειες Δυτ. Μακεδονίας και Πελοποννήσου. Σε κάθε περίπτωση, η χωροθέτηση και δημιουργία ΧΥΤΕΑ περιφερειακού ή διαπεριφερειακού επιπέδου θα αντιμετωπισθεί εντός του 2016, με επιστημονική τεκμηρίωση και διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, με στόχο την ύψιστη περιβαλλοντική προστασία και σε συνθήκες αυστηρού κοινωνικού ελέγχου και αντισταθμισμάτων άρσης και αποτροπής της προκαλούμενης περιβαλλοντικής ζημίας».  

Στο Παράρτημα IΧ - Απόβλητα που περιέχουν αμίαντο (επικίνδυνα ΑΕΚΚ) και ειδικότερα Στον Πίνακα Π.IΧ -7 παρουσιάζονται οι χώροι στην Ελλάδα που είναι κατάλληλοι για τη διάθεση αμιαντούχων αποβλήτων, μεταξύ των οποίων ως τέτοιοι χωροθετούνται στην Δυτική Μακεδονία ο ΧΥΤΕΑ ΔΕΗ (ΧΔΒΑ Καρδιάς) στο Λιγνιτικό κέντρο και ο ΧΥΤ Αμίαντου ΜΑΒΕ.

Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας συμμετέχει στο σύνολο των παραγόμενων επικίνδυνων απόβλητων της χώρας με ποσοστό μόλις 0,5% και ως εκ τούτου η χωροθέτηση των εδαφών της ως χώρου υποδοχής επικινδύνων αποβλήτων σε συνδυασμό με την ήδη επιβαρυμένη περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής λόγω του ενεργειακού της χαρακτήρα και την διεκδίκηση της επιστροφής των εδαφών που χρησιμοποίησε η ΔΕΗ στην τοπική κοινωνία, είναι παράμετροι οι οποίες, αν είχαν ληφθεί σοβαρά υπόψη στον σχεδιασμό σας, θα είχαν κατηγορηματικά αποκλείσει την Περιφέρεια μας ως χώρο υποδοχής επικινδύνων αποβλήτων.

Δυστυχώς με τις παραπάνω προβλέψεις καθίσταται σαφές ότι επιβεβαιώνεται η ισχύς της ΤΕ.ΠΕ.Μ « Κατασκευή τριών νέων κυψελών εντός υφιστάμενου χώρου διαχείρισης βιομηχανικών απόβλητων σε λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ» για τον τρόπο έκδοσης και το περιεχόμενο της οποίας έχει ρητά εκφραστεί η αντίθεση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και έχει επανειλημμένα ζητηθεί η ανάκληση της. Μάλιστα για την ακύρωση της αποφασίστηκε, όπως γνωρίζετε, από το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας, η άσκηση προσφυγής ενώπιον του Συμβούλιου της Επικρατείας, καθώς με βάση τα υπομνήματα που σας έχουμε καταθέσει, η ανωτέρω ΤΕ.ΠΕ.Μ αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας, δεν εναρμονίζεται με τον Ν.4014/2011, είναι ασύμβατη με το ισχύον εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο ενώ η έκδοση της δεν αποτελεί περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ.1 του Ν.4914/2011, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 55 παρ.3 του Ν.4042/2012 για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση νέας επικαιροποιημένης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου.

Περαιτέρω βούληση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία  αποτυπώνεται τόσο στο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α) όσο και στον αναθεωρημένο Χωροταξικό Πλαίσιο είναι η αποκλειστική διαχείριση από μέρους μας των αποβλήτων που παράγονται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και σε καμία περίπτωση η διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων όλης της χώρας. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, προχώρησε στην αποκατάσταση του χώρου Μ.Α.Β.Ε και σε περίπτωση αποδοχής του συνόλου των αποβλήτων της χώρας, θα μπορούσε να δεχτεί λόγω της τεχνογνωσίας της και με βάση την αρχή της εγγύτητας μόνο την διαχείριση αμιάντου στον προαναφερόμενο χώρο με ταυτόχρονη ανταλλαγή διαχείρισης των δικών της επικίνδυνων αποβλήτων σε χώρους διαχείρισης  των περιοχών, τον αμίαντο των οποίων θα υποδεχόταν.

Οι χώροι των ορυχείων έχουν κατηγορηματικά αποκλειστεί από τον σχεδιασμό μας (ΠΕ.Σ.Δ.Α. αναθεωρημένο χωροταξικού πλαισίου Π.ΔΜ) ως  χώροι υποδοχής αποβλήτων, αφενός διότι είναι ήδη περιβαλλοντικά επιβαρυμένοι αφετέρου διότι το ζήτημα της επιστροφής των εδαφών που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες εξόρυξης από την ΔΕΗ στην τοπική κοινωνία είναι πάγιο αίτημα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και βασικός λόγος της αντίθεσης μας στην σύμβαση ΣΔΙΤ για την κατασκευή Υποδομών του Ο.Σ.Δ.Α. Άλλωστε, η υλοποίηση του δικαίου αυτού αιτήματος της περιοχής διεκδικείται δικαστικά με προσφυγή που έχει ασκηθεί και εκκρεμεί προς εκδίκαση ενώπιον του Σ.Τ.Ε.

Με βάση τα παραπάνω:

Σας δηλώνουμε την αντίθεση μας στον τρόπο δημοσιοποίησης χωρίς διαβούλευση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων  και της αντίστοιχης Σ.Μ.Π.Ε και στο περιεχόμενο των ανωτέρω κειμένων.

Ζητούμε την άμεση ανάκληση της υπ’αρ. 175510/14.10.2014 απόφασης της τέως Γ.Γ. του Υ.Π.Ε.Ν και τον αποχαρακτηρισμό της Περιφέρειας μας ως χώρου υποδοχής των επικινδύνων απόβλητων όλης της χώρας, ευρεία διαβούλευση των παραπάνω κειμένων με τους φορείς και τους πολίτες της Περιφέρειας μας και εναρμόνιση του περιεχομένου τους με το Π.Ε.Σ.Δ.Α και τις προτάσεις της Δυτικής Μακεδονίας.

Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας θα διεκδικήσει με κάθε νόμιμο τρόπο την ανατροπή του ως άνω σχεδιασμού.

Παρακαλούμε για την άμεση διευθέτηση του ζητήματος.

Η Αντιπεριφερειάρχης Ενέργειας, Περιβάλλοντος & Μεταφορών

Δυτικής Μακεδονίας

Ελισσάβετ Παναγιωτίδου