Η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων κεντρική προτεραιότητα στην πυραμίδα ιεράρχησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Το ζήτημα στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι η τεχνολογική εξέλιξη των μεθόδων αξιοποίησης αποβλήτων. Το ζήτημα είναι η εφαρμογή της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ως βασική προτεραιότητα στην πυραμίδα ιεράρχησης για τη διαχείριση των αποβλήτων θέτει την πρόληψη της δημιουργίας τους και τη μείωση των ποσοτήτων τους». Με τα λόγια αυτά ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) / Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ), Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης, απαντά στο ερώτημα του ΑΠΕ - ΜΠΕ για τις νέες, φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους αξιοποίησης των αποβλήτων.

Ο κ. Γραμμέλης τονίζει ότι η πολιτική διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα στερεά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων των βιοαποδομήσιμων, βασίζεται στην ιεράρχηση των επιλογών διαχείρισης κατά σειρά προτεραιότητας (πυραμίδα ιεράρχησης) σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ. Οι αρχές αυτές είναι:
-η πρόληψη και η μείωση της ποσότητας των παραγόμενων αποβλήτων,
-η ανάκτηση υλικών με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση και αν αυτό δεν είναι δυνατόν την ανακύκλωση τους,
-η ανάκτηση ενέργειας και
-στο τέλος, η ασφαλής διάθεση των υπολειμμάτων σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
«Η κοινότητα έχει δώσει έμφαση στην πρόληψη και την ανακύκλωση ώστε να μην ρυπαίνουμε και να μην προκαλούμε απόβλητα. Απλώς στην Ελλάδα το ζήτημα είναι ότι έχει μείνει πίσω σημαντικά στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπολειπόμαστε στα ποσοστά ανακύκλωσης και θέλουμε πιο δραστικές λύσεις για άμεσα αποτελέσματα» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά.
«Με την "Οδηγία πλαίσιο 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα", η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας εμποδίζοντας ή μειώνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων και περιορίζοντας τον συνολικό αντίκτυπο της χρήσης των πόρων και βελτιώνοντας την αποδοτικότητά της. Στόχος της ήταν η αποσαφήνιση των εννοιών, όπως απόβλητο, διάθεση, αξιοποίηση, στην προώθηση της πρόληψης για την παραγωγή απορριμμάτων, στην εισαγωγή της έννοια του κύκλου ζωής στη λήψη αποφάσεων για τη διαχείρισή τους και στην περαιτέρω προώθηση της ανάκτησης υλικών και ενέργειας» προσθέτει.
Παράλληλα εκτιμά ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαίδευση των πολιτών ώστε να έχουν ως στόχο τους την πρόληψη της δημιουργίας σκουπιδιών. «Από εκεί και πέρα σαφώς υπάρχει ιεράρχηση για τις πιο καθαρές τεχνολογίες από περιβαλλοντικής άποψης, ωστόσο οι περιβαλλοντικά φιλικές τεχνολογίες δεν σημαίνει ότι είναι και οι πιο φτηνές στην εφαρμογή» προσθέτει. Φέρνει, μάλιστα, ως παράδειγμα την ανακύκλωση μέσω μηχανικής διαλογής, η οποία, όπως διευκρινίζει, λειτουργεί με επιτυχία. Παρ όλα αυτά, όπως λέει, το όλο σύστημα κόστισε κάποια εκατομμύρια και τα ποσά αυτά θα πρέπει να αποσβεστούν από τους πολίτες που πληρώνουν τα τέλη διαχείρισης απορριμμάτων.
Στο ερώτημα ποιες είναι οι καταλληλότερες λύσεις σε κάθε περίπτωση ο ίδιος διατυπώνει την άποψη ότι «στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη η διαχείριση των απορριμμάτων δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ανακύκλωσης και γι αυτό το λόγο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν λύσεις ενεργειακής αξιοποίησης».
«Στις μεθόδους της ενεργειακής αξιοποίησης περιλαμβάνονται η θερμική αξιοποίηση και η παραγωγή βιοαερίου μέσω της αναερόβιας χώνευσης» λέει και σημειώνει ότι η επιλογή της κατάλληλης τεχνολογίας δεν είναι απλό ζήτημα, καθώς εμπλέκονται σε αυτό παράγοντες όπως χαρακτηριστικά τεχνικής καταλληλότητας, τοπικές ιδιομορφίες κάθε περιοχής, μέθοδος εγκατεστημένης ισχύος (οικονομίες κλίμακας), διαθεσιμότητα κεφαλαίων και τρόποι χρηματοδότησης, οικονομικοί δείκτες κόστους - οφέλους και άλλα.
Αντίθετα, σε μικρότερες κοινωνίες, στην περιφέρεια της χώρας, σύμφωνα με τον κ. Γραμμέλη, η ανακύκλωση μπορεί να εφαρμοστεί ευκολότερα καθώς είναι εφικτή η τοποθέτηση περισσότερων κάδων και τα μεγέθη είναι συγκριτικά μικρότερα.
«Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει ως αποτέλεσμα την αυξανόμενη παραγωγή αποβλήτων καθημερινά, με αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία» τονίζει.
Σε κάθε περίπτωση υπενθυμίζει ότι τις τελευταίες δεκαετίες τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, γίνεται μια προσπάθεια για την ανάπτυξη και την εφαρμογή νέων μεθόδων υψηλής τεχνολογίας, με στόχο την ορθολογική διαχείριση των στερεών αστικών αποβλήτων και την επαναχρησιμοποίηση / αξιοποίηση αυτών σε άλλες χρήσεις.

της Π.Γιούλτση από το amna.gr...