Οικολόγοι Πράσινοι: Τελικά, γιατί χρειαζόμαστε το λιγνίτη; Τεκμηριωμένος δημόσιος διάλογος ώστε να σπάσει η κοινοβουλευτική «ασυλία» του λιγνίτη

Υπό το φως νέων επιστημονικών εκθέσεων, οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν από την κυβέρνηση να παγώσει τα σχέδια της ΔΕΗ για νέες λιγνιτικές μονάδες, καλούν τη ΔΕΗ να δημοσιοποιήσει τις δικές της μελέτες για την οικονομική βιωσιμότητά τους και ζητούν από τα επτά κόμματα της Βουλής να επανεξετάσουν την άνευ όρων στήριξή τους στις επενδύσεις αυτές. Ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ, στο εσωτερικό του οποίου έχουν ακουστεί φωνές κατά της εγκατάστασης νέων λιγνιτικών μονάδων, οφείλει να ξεκαθαρίσει την κεντρική θέση του, που για την ώρα δε διαφοροποιείται ουσιαστικά από εκείνη των υπόλοιπων κομμάτων. Οι πρόσφατες εκθέσεις δύο μεγάλων ελληνικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, του ελληνικού γραφείου της Greenpeace και του WWF-Ελλάς, αποτελούν μια άκρως πολύτιμη φωνή νηφάλιας και τεκμηριωμένης κριτικής απέναντι σ’ αυτή την παράλογη και δογματική ομοφωνία. Μια κριτική που δεν μπορεί να μείνει χωρίς συνέχεια, αλλά να ανοίξει επιτέλους ένα σοβαρό διάλογο γύρω από ένα ζήτημα-ταμπού και να συμβάλει στον επαναπροσανατολισμό των ενεργειακών επιλογών της Ελλάδας. Στην Ελλάδα της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης, η συνέχιση της εξάρτησης της χώρας από το λιγνίτη φαίνεται ότι αποτελεί ένα ζήτημα γύρω από το οποίο ομοφωνούν και συστρατεύονται τα κόμματα της Βουλής.

Η έκθεση της Greenpeace υπογραμμίζει τις εκτιμήσεις διεθνών και επιστημονικών φορέων για το ιλιγγιώδες κρυφό κόστος στη δημόσια υγεία της χώρας από τη χρήση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, που αντιστοιχεί σε εκατοντάδες πρόωρους θανάτους και αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, επιβαρύνοντας εμμέσως τον δημόσιο προϋπολογισμό.

Η μελέτη του WWF-Ελλάς προσομοιάζει με υψηλή ανάλυση (και σύμφωνα με επίσημα στοιχεία) το ελληνικό Σύστημα ηλεκτρισμού μέχρι το 2050. Ακόμα και αν αγνοούσαμε το παραπάνω τεράστιο κόστος, ακόμα κι αν υιοθετούσαμε μια σειρά από παραδοχές των υποστηρικτών του λιγνίτη, οι σχεδιαζόμενες μονάδες της ΔΕΗ δεν είναι οικονομικά ανταγωνιστικές. Τα απογοητευτικά αποτελέσματα για την οικονομική βιωσιμότητα των λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής δεν προκύπτουν με βάση κάποιο σενάριο φιλόδοξων φιλοπεριβαλλοντικών πολιτικών, αλλά αντίθετα λαμβάνοντας υπόψη ένα υποθετικά ακραίο ευνοϊκό πλαίσιο για επενδύσεις σε νέες λιγνιτικές μονάδες, αφού μεταξύ άλλων υποθέτει πως:

- Ο στόχος μείωσης των εκπομπών του ενεργειακού συστήματος της Ελλάδας το 2050 είναι στο εντελώς ανεπαρκές επίπεδο του 60%

- Δεν υπάρχει καμία φορολόγηση του λιγνίτη -ούτε καν η συμβολική σημερινή- για την ενσωμάτωση του εξωτερικού κόστους από τη χρήση του (πέρα από την τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής CO2)

- Η τιμή του -ανταγωνιστικού- φυσικού αερίου είναι εκείνη της διεθνούς αγοράς παρά τις προσδοκίες της κυβέρνησης για τεράστια ελληνικά κοιτάσματα

- Η εξέλιξη της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 είναι χαμηλότερη ακόμα και από τις προβλέψεις της Ένωσης Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων Ηλεκτρισμού και πολύ κατώτερη των εκτιμήσεων της Κομισιόν στο πλαίσιο επίτευξης των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ για το κλίμα

- Η ΔΕΗ δανείζεται με ευνοϊκό επιτόκιο 7%, σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο που θα εξασφάλιζε αν ζητούσε χρηματοδότηση από την αγορά

- Δεν υπάρχουν εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, δεν υπάρχουν άλλες ιδιωτικές επενδύσεις για δεκαετίες, δεν υπάρχει κόστος για τη ΔΕΗ από σβέσεις-εναύσεις μονάδων, ενώ οι παλιές μονάδες της κλείνουν νωρίτερα και από όσο προβλέπει η πρόσφατη Οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι, μεταφέροντας το σήμα κινδύνου της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών, καλούμε:

α) την κυβέρνηση να παγώσει τα σχέδια της ΔΕΗ για νέες λιγνιτικές μονάδες, να προχωρήσει σε επικαιροποίηση του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού με βάση νεώτερα στοιχεία για την εξέλιξη του κόστους των ΑΠΕ σε πλήρη αντιστοιχία με τα σενάρια της Κομισιόν, να εκπονήσει αναλυτική εκτίμηση του εξωτερικού κόστους από τη χρήση λιγνίτη και να σχεδιάσει ολοκληρωμένα και έγκαιρα τη μετάβαση της χώρας σε μια μετα-λιγνιτική εποχή

β) τη ΔΕΗ να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της από το 2009 σε ηλεκτροπαραγωγή μηδενικών εκπομπών το 2050 και κυρίως να παρουσιάσει με τη σειρά τις δικές της αναλυτικές εκτιμήσεις για την οικονομική βιωσιμότητα των σχεδιαζόμενων λιγνιτικών μονάδων που θα περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις αντίστοιχες προβλέψεις της για την εξέλιξη του μείγματος καυσίμου του Συστήματος, της οριακής τιμής του Συστήματος και της τιμής του δικαιώματος εκπομπής.

Παράλληλα, οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε τα κόμματα της Βουλής να επανεξετάσουν τη μέχρι τώρα άνευ όρων στήριξή τους στην κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων (και των ακόμα άγνωστων στους πολίτες απαραίτητων συνοδών έργων αποθήκευσης και δέσμευσης άνθρακα) και να καταθέσουν δημόσια και υπεύθυνα την πρότασή τους για την ενεργειακή στρατηγική της χώρας. Στο παραπάνω πλαίσιο, οι Οικολόγοι Πράσινοι θα πάρουμε το επόμενο διάστημα πρωτοβουλίες δημόσιου διαλόγου γύρω από αυτό το τόσο κρίσιμο ζήτημα.

Η Θεματική Ομάδα Ενέργειας και Κλιματικής αλλαγής