Μήπως ήρθε η ώρα οι Έλληνες καταναλωτές και οι Έλληνες παραγωγοί να δείξουν τη δύναμή τους;

Μια ομάδα εθελοντών από την Πιερία αναλαμβάνει μια απλή πρωτοβουλία. Στήνει έναν δικτυακό τόπο στο Internet και φέρνει σε άμεση επαφή τους καταναλωτές της Κατερίνης με τους παραγωγούς πατάτας του Νευροκοπίου. Το αποτέλεσμα; Εντυπωσιακό! Μέσα σε λίγες ώρες πουλήθηκαν και οι 24 τόνοι στην τιμή των 0,25€, τιμή υποπολλαπλάσια της αντίστοιχης λιανικής στα σούπερ μάρκετ και ταυτόχρονα πολλαπλάσιας της χονδρικής τιμής αγοράς από τους εμπόρους.

Αρκεί μόνο να θυμηθούμε ότι οι παραγωγοί πατάτας του Νευροκοπίου έγιναν γνωστοί στο πανελλήνιο όταν μέσα στην απελπισία τους αποφάσισαν να μοιράσουν πατάτες δωρεάν καθώς οι έμποροι αγόραζαν την παραγωγή τους μόλις 10 λεπτά το κιλό.

Η ιδέα είναι απλή και αυτό είναι ακριβώς που την κάνει πολύ δυνατή. Αυτοί που καταναλώνουν και αυτοί που παράγουν συναντιούνται πρόσωπο με πρόσωπο βγάζοντας από τη μέση τους μεσάζοντες. Οι καταναλωτές εξοικονομούν πολύτιμους πόρους ενώ οι παραγωγοί βλέπουν το εισόδημά τους να αυξάνεται. Και όλα αυτά μέσα στην κρίση που χτυπά αλύπητα και τους μεν και τους δε.

Ας δούμε τώρα κάποιους αριθμούς που από μόνοι τους λένε πολλά. Πρώτον, η εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή με βάση το έτος 2009=100,0, του μηνός Ιανουαρίου 2012 προς τον αντίστοιχο Δείκτη του Ιανουαρίου 2011, δείχνει αύξηση 2,3%, έναντι αύξησης 5,2%, που σημειώθηκε κατά την ίδια σύγκριση του έτους 2011 προς το 2010. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι ενώ το 2011 τα εισοδήματα των καταναλωτών μειώθηκαν δραματικά, οι τιμές εξακολουθούν προκλητικά να ανεβαίνουν. Στην Ελλάδα άλλωστε ζούμε το παράδοξο (μακάρι να ήταν το μόνο) ο επίσημος πληθωρισμός  να πέφτει ενώ οι τιμές στην πραγματική αγορά να αυξάνονται.

Δεύτερον, σύμφωνα με τη Eurostat, το Δεκέμβριο 2011 οι τιμές χονδρικής υποχώρησαν κατά 0,2% συνολικά στην ευρωζώνη σε σύγκριση με το Νοέμβριο, ενώ στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 0,2% και όλα αυτά παρά το ότι το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνωνόταν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το 2011. Με άλλα λόγια το κύκλωμα του χονδρεμπορίου στην Ελλάδα έχει εγγενείς αδυναμίες να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να είναι ανταγωνιστικό.

Το κράτος με τους κανονιστικούς και ελεγκτικούς μηχανισμούς που διαθέτει είναι αυτό που θεωρητικά θα έπρεπε να προστατεύει τόσο τους καταναλωτές όσο και τους παραγωγούς από τους κερδοσκόπους. Προς το παρόν τέτοιου είδους αντανακλαστικά, ευελιξία και αποτελεσματικότητα και προπάντων βούληση, δε φαίνεται να διαθέτει. Δεν είναι τυχαίο που όλες σχεδόν οι διεθνείς μελέτες υπογραμμίζουν ότι μια από τις βασικές αιτίες χαμηλής ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα είναι η (μη) λειτουργία του επιτελικού ρόλου του κεντρικού πολιτικο-διοικητικού συστήματος.

Τι μένει λοιπόν να γίνει; Είναι προφανές ότι οι διαπιστώσεις, η αγανάκτηση και η διαμαρτυρία από μόνες τους δεν αρκούν για να αλλάξουν τα πράγματα. Τώρα είναι η ώρα της δράσης και των πρωτοβουλιών. Τώρα είναι επίκαιρο παρά ποτέ να δούμε τι μπορεί να γίνει στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για την προστασία του εισοδήματος (αυτού που απέμεινε) του Έλληνα καταναλωτή και του Έλληνα παραγωγού της υπαίθρου.

Στο πλαίσιο αυτό η αυτοδιοίκηση, οι εθελοντικές οργανώσεις πολιτών και οι ομάδες παραγωγών μπορούν να αποτελέσουν το τρίπτυχο-κλειδί μέσα από το οποίο μπορούν να απελευθερωθούν και να αποκτήσουν νόημα οι λέξεις: ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ. Εάν οι βασικοί αυτοί παίκτες συνειδητοποιήσουν τη δύναμη που διαθέτουν μέσα από αυτή «συνάντηση» τότε πολλά μπορούν να αλλάξουν από την επόμενη μέρα.

Δρ. Λευτέρης Τοπάλογλου

Ltopaloglou@lga.gr

Κοζάνη