YΠΑΠΕΝ: Παρέμβαση στην Πρώτη Συνεδρίαση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου [Vertical Gas Corridor – VGC]

Ο Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, στην παρέμβασή του κατά την Πρώτη Συνεδρίαση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την προώθηση του έργου κατασκευής του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Vertical Gas Corridor – VGC), που πραγματοποιείται σήμερα στη Σόφια της Βουλγαρίας και στην οποία μετέχουν οι Υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας, επισήμανε τα εξής:

Κυρία υπουργέ, κύριοι υπουργοί,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο Κάθετος Διάδρομος αποτελεί όδευση-κλειδί για τη ενεργειακή ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή μας και την Ευρώπη, η οποία θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ κρατών-μελών και θα στοχεύει στην ανάπτυξη και στη διευκόλυνση της πρόσβασης όλων στην ενέργεια. Πρόκειται για ένα έργο που ενισχύει τη διαπεριφερειακή συνεργασία στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη, ενοποιεί τις ενεργειακές αγορές της περιοχής μας, προωθώντας τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων και συνεπώς, την ανθεκτικότητά της σε ενδεχόμενη ενεργειακή κρίση. Πρόκειται, επίσης, για ένα έργο που καταδεικνύει τα οφέλη της κοινής δράσης για την μακροπρόθεσμη κατοχύρωση της ασφαλούς, απρόσκοπτης και συνεχούς ροής φυσικού αερίου .

Κατά την άποψή μας, ο Κάθετος Διάδρομος αποτελεί απόρροια καλής γειτονίας και χαρακτηριστικό παράδειγμα υγιούς και αποτελεσματικής διαπεριφερειακής συνεργασίας, δίνοντας την προοπτική της υλοποίησης ενός ευεργετικού έργου για το σύνολο της κοινωνίας της εν λόγω περιοχής.

Η σημερινή συνάντηση μας δίνει την ευκαιρία να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας και να δείξουμε την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε συντονισμένα, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Για αυτό, δηλώνω ότι με χαρά βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας και θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους Βούλγαρους συνάδελφούς μου και ιδιαίτερα την κυρία Temenuzhka Petkova για την πρωτοβουλία να διοργανώσει την Πρώτη Συνεδρίαση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για τον Κάθετο Διάδρομο.

Στην Ελλάδα, είμαστε πεπεισμένοι ότι η υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά υποχρέωσή μας, καθώς βρισκόμαστε σε μια από τις πλέον ενεργειακά ευάλωτες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τεστ αντοχής, που διεξήχθησαν με την ενεργό συμμετοχή κρατών του ευρωπαϊκού ευρύτερου χώρου σε συνεργασία με την Επιτροπή, καταδεικνύουν τη σημασία ανάπτυξης των απαραίτητων ενεργειακών υποδομών και διασυνδέσεων για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας.

Ωστόσο, τονίζω ότι ο Κάθετος Διάδρομος δεν συνιστά λύση μόνο σε ενδεχόμενη ενεργειακή κρίση, αλλά προωθεί τη διασύνδεση της περιοχής μας με τις ενεργειακές αρτηρίες της Ευρώπης, δίνοντας τέλος στην απομόνωση των κρατών μας. Επιπλέον, θα συμβάλει στη σύγκλιση των τιμών του φυσικού αερίου, διαμορφώνοντας προσιτές τιμές σε όλους και κυρίως στους τελικούς καταναλωτές.

Κατά συνέπεια, ο Κάθετος Διάδρομος λειτουργεί καταλυτικά για τη δημιουργία ώριμων ενεργειακών αγορών, καθώς και για τη γεφύρωση του απαράδεκτου χάσματος μεταξύ της περιφέρειάς μας με την υπόλοιπη και περισσότερο προνομιούχα Ευρώπη. Άλλωστε, η πρόσβαση στο Νότιο Διάδρομο θα επιτρέψει στην περιοχή μας να ωφεληθεί από τα πλεονεκτήματα του Νοτίου Διαδρόμου.

Ο διασυνδετήριος αγωγός IGB, πέρα από την καθοριστική του σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, αποτελεί κομμάτι του Νοτίου Διαδρόμου και την πλέον αποτελεσματικότερη πρόσβαση της Ν.Α. Ευρώπης σε νέες πηγές αερίου. Ο αγωγός, που θα μεταφέρει ποσότητες της τάξης των 3 έως 5 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης, έχοντας αποκτήσει τις περιβαλλοντικές άδειες σε Ελλάδα και Βουλγαρία και ολοκληρώσει τις απαραίτητες τεχνικές μελέτες. Η διαδικασία μίσθωσης δυναμικού (market test) ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2014 όπου εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για τη δέσμευση δυναμικότητας σε μακροχρόνια βάση. Εκτιμάται ότι η Τελική Επενδυτική Απόφαση θα ληφθεί μέχρι τα τέλη του επόμενου μήνα και η κατασκευή θα ξεκινήσει στο δεύτερο τέταρτο του 2016, με την προοπτική της έναρξης της λειτουργίας του αγωγού δύο χρόνια αργότερα.

Επισημαίνεται ότι ο IGB έχει ήδη κατοχυρώσει 45 εκατ. Ευρώ από το European Energy Program for Recovery (EEPR) και θεωρούμε πως κάθε επιπλέον ευρωπαϊκή οικονομική ενίσχυση θα συνδράμει στην επιτάχυνση της υλοποίησής του. Στο πλαίσιο αυτό, ήταν σημαντική η πρωτοβουλία της επιστολής των Υπουργών Ελλάδος, Βουλγαρίας και Ιταλίας προς τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Sefcovic και τον Επίτροπο Ενέργειας κ. Canete για επιπλέον χρηματοδότηση, επί της οποίας ωστόσο δεν έχουμε λάβει ακόμη απάντηση. Νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμο με κάθε ευκαιρία να θέτουμε το ζήτημα αυτό στους συνομιλητές μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η στρατηγική σημασία του IGB οφείλεται και στο γεγονός ότι θα διασφαλίσει πρόσβαση σε ποικίλες πηγές αερίου, προερχόμενες από διάφορες γεωγραφικές περιοχές, και όχι μόνο την Κασπία. Δεδομένης της διαρκώς αυξανόμενης σημασίας του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη διεθνή ενεργειακή αγορά, η Ελλάδα επιδιώκει τη διασφάλιση μεγαλύτερων ποσοτήτων, αναβαθμίζοντας τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας και σχεδιάζοντας την κατασκευή Πλωτής Μονάδας Αποθήκευσης & Αεριοποίησης ΥΦΑ (FSRU) στη Β. Ελλάδα. Σχετικά, δυο έργα έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος.

Το σύνολο των προαναφερόμενων έργων σε συνδυασμό με την αναβάθμιση και την επίτευξη αντίστροφης ροής στον υπάρχοντα αγωγό μεταξύ Ελλάδας-Βουλγαρίας (Σιδηρόκαστρο- Kula), καθώς και την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του διασυνδετήριου αγωγού Τουρκίας-Ελλάδας, πρόκειται να διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία του Κάθετου Διαδρόμου. Επιπλέον, ουσιαστικός είναι ο ρόλος του Διαδριατικού Αγωγού, που ανοίγει την πύλη του Νοτίου Διαδρόμου στην Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας.

Θα ήθελα να κάνω μία αναφορά και στον νέο ρωσικό αγωγό, ο οποίος σχεδιάζεται να μεταφέρει ρωσικό αέριο ως τα ελληνο-τουρκικά σύνορα. Αυτή τη στιγμή, όπως πιθανώς να γνωρίζετε, η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες προκειμένου να συμμετέχει πιθανόν στην κατασκευή ενός αγωγού, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το τρίτο ενεργειακό πακέτο, που θα μεταφέρει το εν λόγω αέριο ως τα σύνορά μας με την πΓΔΜ. Από εκεί θα πηγαίνει προς την Σερβία, Ουγγαρία και την λοιπή κεντρική Ευρώπη. Ο εν λόγω αγωγός δεν είναι ανταγωνιστικός προς τον Κάθετο Διάδρομο, καθώς διατρέχει και προμηθεύει διαφορετικές χώρες. Αντιθέτως, είναι ένας αγωγός που θα προκύψει σε αντικατάσταση της παρούσας όδευσης μέσω της Ουκρανίας προς την Κεντρική Ευρώπη, όδευση η οποία θα πάψει να λειτουργεί από το 2019.

Σε αυτό το σημείο, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι για εμάς η ενέργεια είναι ένα πρωτίστως κοινωνικό αγαθό και πρέπει όλοι να έχουν πρόσβαση σε αυτό με όρους αξιοπρέπειας και δικαιοσύνης. Με την προοπτική υλοποίησης νέων έργων και την αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι προωθείται, παράλληλα και κατά κύριο λόγο, η τόνωση της οικονομίας με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που είναι τόσο σημαντικές στις μέρες μας.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτή η ευρύτερη σημαντικότητα του Κάθετου Διαδρόμου όχι μόνο για τον τομέα της ενέργειας, αλλά και της οικονομίας της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης. Ουσιαστικά, ο Διάδρομος αποτελεί κοινό ευρωπαϊκό στόχο και ο ρόλος της ΕΕ στην υλοποίησή του, με την ανάλογη προώθησή του και οικονομική του υποστήριξη, είναι καταλυτικής σημασίας.

Προσβλέπω στη συνέχιση της στενής συνεργασίας των χωρών μας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο, στην βάση όσων έχουν συμφωνηθεί μέχρι σήμερα, προκειμένου να προχωρήσουμε βάσει των χρονοδιαγραμμάτων. Όλοι αντιλαμβανόμεθα ότι ο χρόνος είναι κρίσιμος παράγοντας στην υλοποίηση ενεργειακών οδεύσεων. Ας είμαστε λοιπόν παραγωγικοί ώστε να επιλύσουμε σύντομα όλες τις εκκρεμότητες και να κάνουμε πράξη όλα τα συμφωνηθέντα.