Γιατί αυτές τις απλές αλήθειες για τον ηλεκτρισμό στην Ελλάδα δεν τις ακούσαμε ποτέ τα προηγούμενα χρόνια;

Τα όσα θα διαβάσετε πιο κάτω είναι αποσπάσματα από μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία για την Ελληνική αγορά ηλεκτρισμού σε συνέδριο. Ποιός τα είπε; Το όνομα θα το βρείτε πιο κάτω, καθώς καλό είναι να μάθουμε πρώτα να διαβάζουμε τι είπε κάποιος κι έπειτα να κοιτούμε ποιος τα είπε. Για τον ίδιο λόγο αυτό το ιστολόγιο δεν δηλώνει ονοματεπώνυμο, κάτι που θα ήταν πολύ εύκολο καθώς πολλοί, σε όλα τα μεγάλα (νυν και πρώην) κόμματα, είναι αυτοί που γνωρίζουν το διαχειριστή. Το ιστολόγιο άλλωστε δεν έγινε για εμπορικούς σκοπούς, έγινε για να βοηθήσει να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Ακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα απ' την ομιλία (ο διαχωρισμός σε επιμέρους σημεία είναι του ιστολόγιου, για το μετέπειτα σχολιασμό):

1. "Το σημερινό παραγωγικό δυναμικό αντιστοιχεί σε απαίτηση – ζήτηση 13.000 – 15.000 MW. Η πραγματική απαίτηση σήμερα, κάποιες μέρες το χρόνο φτάνει τα 9.000 MW, αλλά τις υπόλοιπες είναι πολύ μικρότερη."

2. "Υπάρχει μια ραγδαία μείωση της λιγνιτικής παραγωγής, κάτω από το 40% της συνολικής όταν πριν από κάποια χρόνια ήταν στο 78%. Ήταν τότε που απολαμβάνατε πολύ φθηνότερες τιμές. Έχουμε φτάσει στο σημείο να έχουμε παραγωγικό εξοπλισμό που υπολειτουργεί."

3. "Ραγδαία μείωση του φυσικού αερίου. Η συμμετοχή του -έχει περιοριστεί - στο 10% με 12%. Ραγδαία αύξηση των εισαγωγών. Προβλέπεται φέτος η συμμετοχή τους στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να φτάσει το 10%.

Εάν αυξάνεται η οριακή τιμή του συστήματος, πράγμα που συμφέρει τις μονάδες αερίου, αυξάνονται οι εισαγωγές, άρα περιορίζεται η συμμετοχή των μονάδων φυσικού αερίου.

Εάν μειώνεται η οριακή τιμή του συστήματος, περιορίζονται οι εισαγωγές, αλλά τότε δεν συμφέρει να δουλεύουν οι μονάδες φυσικού αερίου. Να το αδιέξοδο.

Διέξοδος είναι η ...
αύξηση της κατανάλωσης. Αυτό βέβαια μπορεί να γίνει μακροπρόθεσμα, με την επανεκκίνηση της οικονομίας και την ανάπτυξη. Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, μπορεί να γίνει σε κάποιο βαθμό, με τις διασυνδέσεις των νησιών μας, των Κυκλάδων και της Κρήτης."

4. "Ποια πρέπει να είναι, η μεσοπρόθεσμη στρατηγική για το μείγμα καυσίμου;

Θα πρέπει να στηριχθούμε εκ των πραγμάτων στους λιγνίτες και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Δηλαδή σε εγχώριες πηγές ενέργειας.

Η λιγνιτική παραγωγή, όπως σας είπα, μειώνεται. Η ΔΕΗ προσπαθεί να εκσυγχρονίσει το παραγωγικό της δυναμικό και για αυτό θα κατασκευάσει τη μονάδα Πτολεμαΐδα V, η οποία θα λειτουργεί, με βαθμό απόδοσης 41,5%, εφάμιλλη, δηλαδή, με τις πιο σύγχρονες μονάδες παγκοσμίως, και θα είναι εφοδιασμένη με όλα τα συστήματα προστασίας του περιβάλλοντος."

5. "Δεν θα σταθώ στο τι έχει γίνει μέχρι τώρα με τις ΑΠΕ, που από ευλογία για τη χώρα μας την έχουμε μετατρέψει σε άχθος με τις άστοχες επιλογές.

Θυμάμαι το 2007 έγινε μια ημερίδα από τη ΡΑΕ, ακριβώς σε αυτή εδώ την αίθουσα, στην οποία ο τότε Πρόεδρος κ. Καραμανής, παρουσίασε την πορεία εξέλιξης των αδειοδοτήσεων και των επενδύσεων για τις ΑΠΕ. Τότε, λοιπόν, κάποιος μου είπε αγανακτισμένος:

- «Μα είναι δυνατόν να επενδύουμε τώρα και να επιδοτούμε μια ανώριμη τεχνολογία, και να μην περιμένουμε να ωριμάσει αυτή η τεχνολογία, όταν με τα ίδια χρήματα από τις επιδοτήσεις θα μπορούσαμε να σκάψουμε όλη την Αθήνα για να πηγαίνει το μετρό παντού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και στο περιβάλλον, εκτός από την ποιότητα ζωής και την παραγωγικότητα;»"

6. "Η εξοικονόμηση ηλεκτρικής Ενέργειας, είναι η καλύτερη, η πολυτιμότερη και η ουσιαστικότερη πηγή ενέργειας. Μέσω αυτής θα βρουν δουλειά ελληνικά χέρια, καθώς όλες οι απαραίτητες εργασίες και τα υλικά θα γίνονται στη χώρα μας. Θα βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών και ειδικότερα των λαϊκών στρωμάτων, αλλά όχι μόνο. Θα οδηγηθούμε σε ορθολογικότερη χρήση του ηλεκτρισμού. Ο ηλεκτρισμός είναι η ευγενέστερη μορφή ενέργειας, αλλά είναι δευτερογενής, δηλαδή είναι εκ μετατροπής ενέργεια, και γι αυτό είναι η ακριβότερη και δεν πρέπει να σπαταλιέται σε χρήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλες πηγές. Εμείς την σπαταλάμε. Είμαστε το πιο σπάταλο κράτος, μια από τις πιο σπάταλες χώρες της Ευρώπης στο θέμα αυτό."

7. "Το φυσικό αέριο π.χ. θα πρέπει να χρησιμοποιείται πολύ περισσότερο για άμεση χρήση. Βέβαια βλέπουμε να περνάει ο αγωγός δίπλα στη Λαμία και να μην έχουν οι Λαμιώτες φυσικό αέριο, και να θερμαίνονται, να μαγειρεύουν με ηλεκτρισμό.

Και βέβαια η εξοικονόμηση θα συμβάλλει στη βελτίωση της συνολικής αποδοτικότητας και των επιχειρήσεων, των δικών σας επιχειρήσεων, γιατί τα μέτρα εξοικονόμησης είναι και μέτρα συνυφασμένα με τη βελτίωση του παραγωγικού δυναμικού."

Εδώ τελειώνουν τα αποσπάσματα που επιλέξαμε απ' την ομιλία του Προέδρου & ΔΝΣ της ΔΕΗ Α.Ε. Μ. Παναγιωτάκη στο Συνέδριο «Επιμελώς Επιχειρείν 2015», την Τρίτη 19/5 στο ΕΒΕΑ.

Όσοι παρακολουθείτε τακτικά το ιστολόγιο θα διαπιστώσατε ήδη τη σχεδόν πλήρη ταύτιση απόψεων μ' αυτά που έχουμε διατυπώσει καθημερινά απ' το Δεκέμβριο 2013.

Το 1ο σημείο μας λέει για την υπερεπάρκεια ισχύος που έχουμε σήμερα, για την οποία γράψαμε ήδη από τις 10/1/2014 και την έχουμε παρουσιάσει σε καμπύλες φορτίου του ΑΔΜΗΕ. Μας προέκυψε βέβαια λόγω της μείωσης της ζήτησης που έφεραν η χρεοκοπία και τα μνημόνια. Μετά από πέντε (5) χρόνια συνεχούς "σωτηρίας" απ' την τρόικα η οικονομία εξακολουθεί να είναι στο ναδίρ, αλλά "οι θεσμοί" δεν εννοούν να αλλάξουν την υφεσιακή πολιτική και να επιτρέψουν στην οικονομία ν' ανασάνει. Η αδυναμία τους να παραδεχθούν τη λάθος διάγνωση και τα λάθος μέτρα αποτελεί ακόμα μεγαλύτερο λάθος και να δούμε πού θα μας βγάλει η εμμονή τους για νέα υφεσιακά μέτρα.

Για το 2ο σημείο τα έχουμε πει επίσης πολύ νωρίς, στις 19/2/2014., όταν χαρακτηριστικά γράφαμε: "Η ζημιά στην οικονομία απ' την περιθωριοποίηση του λιγνίτη μας, του καυσίμου που στήριξε την ανάπτυξη της χώρας για 60 χρόνια, είναι ανυπολόγιστη. Οι υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μέσα στην καρδιά της οικονομικής κρίσης κάνουν τα νοικοκυριά να αναστενάζουν και η κοινωνική συνοχή έχει πάει περίπατο: 350 χιλ. νοικοκυριά έχουν μείνει χωρίς ρεύμα, οι απλήρωτοι λογαριασμοί στη ΔΕΗ συνέχεια αυξάνονται, η ΔΕΗ αναγκάζεται να ψάχνει στη γύρα για δανεικά επειδή δεν έχει ταμιακή ρευστότητα για τις αναγκαίες επενδύσεις, η ΕΒΙΚΕΝ διαμαρτύρεται συνεχώς ότι θα κλείσουν τα εργοστάσια, ο ένας δεν πληρώνει τον άλλο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και το φάσμα της κατάρρευσης της αγοράς προβάλλει απειλητικό. 

Υπολόγισε κανείς πόσο επέδρασε στην οικονομική ανάπτυξη η αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού τα τελευταία χρόνια; Υπολόγισε κανείς πόσο επιβαρύνθηκε η ανταγωνιστικότητα της χώρας απ' τις συνεχείς αυξήσεις των τιμολογίων; Υπολόγισε κανείς πόσες θέσεις εργασίας είτε χάθηκαν είτε δεν δημιουργήθηκαν επειδή οι τιμές του ηλεκτρισμού συνέχεια αυξάνονται; Υπολόγισε κανείς πόσο μειώθηκε το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και πόσο μειώθηκε η κατανάλωση στην αγορά απ' αυτή την αιτία;"

Το 3ο σημείο επίσης μας απασχόλησε πολύ νωρίς, ήδη απ' τις 27/12/2013, όταν προβάλαμε τις δηλώσεις του καθηγητή Αντ. Φώσκολου για το ηλεκτρικό μείγμα, που είχε φορτωθεί με πολύ φυσικό αέριο για εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων. Και για την αύξηση της κατανάλωσης ως διέξοδο απ' τα αδιέξοδα της μειωμένης ζήτησης το (ξανα)γράψαμε μόλις προχθές, στο κλείσιμο της ανάρτησης. Μόνη επιφύλαξη που κρατώ στο 3ο σημείο είναι για τη διασύνδεση της Κρήτης, που τη βλέπουμε να επανέρχεται. Η διασύνδεση της Κρήτης είναι παλιά ιστορία, από τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου την υποσχέθηκε στο τότε "πράσινο νησί". Όταν στη ΔΕΗ είχαν βάλει κάτω τα δεδομένα είδαν πως δεν "έβγαινε" οικονομικά κι εγκαταλείφθηκε ως εγχείρημα. Ακόμα και πριν μερικά μόλις χρόνια, στο επενδυτικό πρόγραμμα της ΔΕΗ επί διοίκησης Αθανασόπουλου & κυβέρνησης Καραμανλή, η διασύνδεση δεν θεωρούνταν καλή λύση, αντίθετα προκρίθηκε η αλλαγή του καυσίμου από το 2012, με κατασκευή μονάδων φυσικού αερίου (στην Κορακιά). Στα επόμενα χρόνια η διασύνδεση επανεμφανίσθηκε, καθώς εξυπηρετεί την ένταξη των αιολικών, που προγραμματίζονται για τις βουνοκορφές της Κρήτης, στο Γερμανικής έμπνευσης Super Grid, που θα ενώνει με καλώδια συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης τρεις ηπείρους, απ' το Καζακστάν και τη Μέση Ανατολή μέχρι την Ισλανδία, την Ιβηρική και τις Δυτικές ακτές της Αφρικής κι απ' τη Σκανδιναβία μέχρι και την ΥποΣαχάρια Αφρική. Σε 2η φάση έμπαινε και η διασύνδεση Αιγύπτου-Κρήτης, για ανάπτυξη αιολικών στα παράλια της Αλεξάνδρειας. Στη συνέχεια μας προέκυψε και η διασύνδεση Ισραήλ και Κύπρου με την Κρήτη μέσω του καλωδίου Eurasia Interconnector, οπότε το πράγμα κάπου έμπλεξε με τα γεωπολιτικά. Φαίνεται λοιπόν πως η πιο συμφέρουσα οικονομικά λύση για την Ελλάδα είναι τα εργοστάσια φυσικού αερίου στην Κορακιά, ιδίως αν βγάλουμε σύντομα το δικό μας αέριο νότια της Κρήτης. Οι κυβερνήσεις ωστόσο κάποια πράγματα δεν τα κάνουν μόνο με οικονομικά κριτήρια, οπότε για τα υπόλοιπα θεωρώ πως δεν έχω επαρκή πληροφόρηση.

Για το 4ο σημείο δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, αυτό το ιστολόγιο έγινε για να μιλήσει για τον εγχώριο λιγνίτη σε μια εποχή που η επικρατούσα ιδεολογία μας μιλούσε για ΑΠΕ και το συνοδό του φυσικό αέριο. Απ' την πρώτη στιγμή φωνάζουμε να γίνει γρήγορα η Πτολεμαΐδα 5, αλλά και η Μελίτη 2 στη Φλώρινα, όπως ήταν ο αρχικός προγραμματισμός της προηγούμενης δεκαετίας. Μην ξεχνούμε πως για τη Μελίτη 2 είχε γίνει και δημοπράτηση, τα τεύχη είναι έτοιμα, το μόνο που χρειάζεται είναι να αρθούν κάποτε οι αγκυλώσεις που κρατούν επίμονα κλειστό το λιγνιτωρυχείο της Βεύης για να υπάρχει τροφοδοσία με καύσιμο.

Για το 5ο σημείο έχουμε γράψει επίσης πολλές φορές κι έχουμε πει πως το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε με τις αποφάσεις των πολιτικών είναι να παρακολουθούμε τη ροή του χρήματος, το Follow the money δεν το είπαν τυχαία οι Αγγλοσάξονες. Είπαμε επίσης πως αν η ΕΕ μας επιβάλλει να βάλουμε ΑΠΕ, θα πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σε Φ/Β (οροφής) στα μη διασυνδεμένα νησιά, εκεί που η ηλεκτροδότηση γίνεται με πετρέλαιο. Ο άνεμος είναι τόσο αναξιόπιστος που δεν μπορεί ν' αποτελεί επιλογή, ο ήλιος είναι πολύ πιο αξιόπιστος, ιδίως στα νησιά μας, που το καλοκαίρι βουλιάζουν από τουρίστες. Έχουμε ένα νησί που πάντα το λέγαμε "το νησί του Ήλιου", τη Ρόδο, αλλά το ηλεκτροδοτούμε με πετρέλαιο. Έχουμε την Κρήτη ηλιόλουστη και μη διασυνδεμένη, αλλά την ηλεκτροδοτούμε με πετρέλαιο. Άλλο πράγμα η ορθολογική λειτουργία κι άλλο η υποταγή των πολιτικών στα κελεύσματα συγκεκριμένων συμφερόντων. Θα πάψει άραγε αυτό ποτέ; Μόνο η ζωή θα το δείξει.

Για το 6ο σημείο τα έχουμε πει, το "Εξοικονομώ κατ' οίκον" ήταν απ' τα καλύτερα προγράμματα που "έτρεξαν" ποτέ, έδωσαν δουλειές στους Έλληνες και βοήθησαν στην εξοικονόμηση καυσίμων. Η πιο φθηνή κιλοβατώρα είναι αυτή που δεν χρειάζεται να καταναλωθεί και προφανώς δεν χρειάζεται να παραχθεί. Κι επειδή το κλίμα μάλλον πιο κρύο γίνεται κι όχι πιο ζεστό, όπως έχουμε πει κι άλλες φορές, καλό είναι να προσέξουμε τη μόνωση του σπιτιού μας, (αν φυσικά είναι ιδιόκτητο). Θα βοηθήσει ακόμα και στην περίπτωση που έχει δίκιο το IPCC, ακόμα και στην περίπτωση που το κλίμα γίνει πιο ζεστό.

Το 7ο σημείο είναι ίσως το πιο "ωραίο", καθώς αποκαλύπτει τις παθογένειες του Ελληνικού πολιτικού συστήματος, που οδήγησε τη χώρα σε χρεοκοπία σε καιρό ειρήνης: η Λαμία δεν έχει δίκτυο αερίου, έχουν όμως η Καρδίτσα και τα Τρίκαλα. Τι είχε η Καρδίτσα, που δεν είχε η Λαμία; Είχε Υπουργό Ενέργειας, που πήγε το αέριο στην πόλη του αδιαφορώντας για τα οικονομικά. Κάπως έτσι "μαζί με το βασιλικό (Καρδίτσα) ποτίζεται κι η γλάστρα (Τρίκαλα, που κι αυτά είχαν έναν Υπουργό "όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά")" κι άσε τη Λαμία και τη μισή Ελλάδα χωρίς δίκτυο φυσικού αερίου.

Αυτές τις απλές αλήθειες για την αγορά ηλεκτρισμού δεν τις ακούσαμε τα προηγούμενα χρόνια ούτε απ' το Ζερβό της "πράσινης ανάπτυξης της ΔΕΗ ούτε απ' το Βασιλάκο της ΡΑΕ, μιας ΡΑΕ που μοίραζε άδειες παραγωγής περίπου σαν φέιγ βολάν. Ε, κάπως έτσι βρεθήκαμε με τη λιγνιτική παραγωγή σε πλήρη κατάρρευση, με τις μονάδες αερίου (είτε ιδιωτικές είτε της ΔΕΗ) μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, με τους καταναλωτές να πληρώνουν πανάκριβα -για την αγοραστική τους δύναμη- τιμολόγια, με τη βιομηχανία να ζητά σε όλους τους τόνους πιο φθηνό ρεύμα, με πολίτες σε ενεργειακή φτώχεια, με τη ΔΕΗ να ψάχνει με το κιάλι τη ρευστότητα λόγω πρωτοφανούς αύξησης των απλήρωτων λογαριασμών. Και βέβαια με πρωτόγνωρα υψηλές εισαγωγές ρεύματος, λες κι έχουμε περίσσευμα χρημάτων να δίνουμε από δω κι από κει.

Το είπαμε και προχθές, θα το ξαναπούμε και σήμερα: Να το βάλουν καλά όλοι στο μυαλό τους, η παραγωγική ανασυγκρότηση της χρεοκοπημένης χώρας περνά μέσα απ' την ανασυγκρότηση της λιγνιτικής παραγωγής. Όπως το 1950 η ρημαγμένη απ' το 2ο Παγκόσμιο και τον Εμφύλιο χώρα επένδυσε στο λιγνίτη κι έφερε τον ηλεκτρισμό και την ανάπτυξη απ' άκρη σ' άκρη της χώρας, έτσι και τώρα, μόνο ο εγχώριος λιγνίτης, ο δικός μας μαύρος χρυσός, μπορεί ν' αποτελέσει το βάθρο επανεκκίνησης της οικονομίας. Αλλά όπως λέει κι ο Ελύτης, "για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή". Περιμένουμε μ' ενδιαφέρον τις παρεμβάσεις Παναγιωτάκη στη λειτουργία της ΔΕΗ και τις παρεμβάσεις Λαφαζάνη για την αποσαφήνιση του ρόλου της ΡΑΕ. Η ζωή έχει δείξει πως στο τέλος της ημέρας όλα (και όλοι) εκ του αποτελέσματος κρίνονται ...

Αναδημοσίευση: http://greeklignite.blogspot.gr/2015/05/blog-post_23.html