Γ. Παπακωνσταντίνου: Ο ρόλος της χώρας μας στο νέο ενεργειακό τοπίο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου

Το ενεργειακό τοπίο της ευρύτερης περιοχής μας μεταβάλλεται ραγδαία ως αποτέλεσμα νέων ανακαλύψεων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ευρύτερων γεωπολιτικών αλλαγών, της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενοποίηση των δικτύων και της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη, αλλά και της απόφασης για την μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα.

Σε αυτές τις αλλαγές η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει το ρόλο της τόσο ως χώρα παραγωγός ενέργειας όσο και ως χώρα διέλευσης αγωγών και μεταφοράς ενέργειας. Πρέπει να αξιοποιήσει όλα της τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τόσο σε συμβατικά καύσιμα, όσο και σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά και να χτίσει διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες.

Στην κατεύθυνση αυτή, η κυβέρνηση κινήθηκε συστηματικά και αποτελεσματικά, για να διερευνήσει τα αποθέματα υδογονανθράκων της χώρας μας μετά από πολλά χρόνια απραξίας. Παρόλο που οι πρώτες συστηματικές έρευνες είχαν ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1960, πριν το 2011 και για περισσότερο από 15 χρόνια υπήρξε πλήρης αδράνεια στο πεδίο αυτό. Τολμήσαμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου και της συνολικής πολιτικής στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και σήμερα πια μπορούμε να μιλάμε για θετικές εξελίξεις και πρόοδο.

Η πρώτη Διεθνής Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών μη αποκλειστικής χρήσης στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου και νότια της Κρήτης δημοσιοποιήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου 2011. Η προκήρυξη αυτή είχε μια επιτυχή έκβαση. Συνολικά οκτώ από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εξειδικευμένες εταιρίες κατέθεσαν προσφορές. Οι εταιρίες που θα επιλεγούν θα πιάσουν δουλειά μέχρι το τέλος της άνοιξης και θα μας δώσουν αξιόπιστα γεωλογικά και γεωφυσικά δεδομένα, ώστε να προχωρήσουμε στη χάραξη των οικοπέδων, μέσα στα οποία θα πραγματοποιηθούν οι έρευνες για την εύρεση αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου ή/και πετρελαίου.

Παράλληλα το ΥΠΕΚΑ έχει ήδη – από τις αρχές Ιανουαρίου 2012 – ανακοινώσει ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στον Πατραϊκό Κόλπο, τα Ιωάννινα και το Κατάκολο, περιοχές όπου κατά το παρελθόν είχαν διεξαχθεί έρευνες και υπάρχουν έτοιμα χαραγμένα «οικόπεδα» προς διερεύνηση κοιτασμάτων. Οι τρεις περιοχές περιλαμβάνουν εκτιμώμενα αποθέματα της τάξης των 250 εκατ. βαρελιών και, επειδή είναι πιο ώριμες, πιστεύουμε ότι σε αυτές θα μπορεί να μπει το πρώτο γεωτρύπανο ακόμη και μέσα σε αυτό το έτος.

Στη χώρα μας υπάρχουν περίπου ακόμη 10 οικόπεδα, με την ίδια ωριμότητα, λόγω προηγούμενων σεισμικών ερευνών, για τα οποία έχουμε προχωρήσει στην προετοιμασία, ώστε με την ίδια μέθοδο να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί το 2012.

Όλη αυτή η δραστηριότητα στην χώρα μας, σε συνδυασμό με αντίστοιχη δραστηριότητα σε χώρες όπως η Κύπρος και το Ισραήλ, διαμορφώνουν ένα νέο ενεργειακό τοπίο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η χώρα μας λαμβάνεται πλέον υπόψη, όχι μόνο ως καταναλωτής υδρογονανθράκων, όχι μόνο ως διαμετακομιστικό κέντρο πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, αλλά και ως δυνητικός παραγωγός ενεργειακών πρώτων υλών. Οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι μπορούμε να είμαστε ένας υπολογίσιμος παραγωγός στο άμεσο μέλλον.

Αυτή η εξέλιξη μπορεί να αποτελέσει μια κρίσιμη παράμετρο και στο θέμα των διεθνών αγωγών. Ήδη η χώρα μας συμμετέχει σε σημαντικούς αγωγούς, αλλά και αποτελεί κρίσιμη δίοδο από την Ανατολή στη Δύση για νέους αγωγούς που βρίσκονται υπό σχεδιασμό.

Τη στιγμή που μορφοποιούνται και σταδιακά αποκρυσταλλώνονται οι αγωγοί για την επόμενη δεκαετία που θα φέρουν στην Ευρώπη αέριο από τη Ρωσία αλλά και από την Κασπία θάλασσα, η στρατηγική της χώρας μας ορίζεται τόσο από την απόλυτη προτεραιότητα να αποτελέσει χώρα διέλευσης προς την υπόλοιπη Ευρώπη για το αέριο από τις δύο αυτές πηγές όσο και να συμπράξει με άλλες χώρες της περιοχής μας στη διαμόρφωση ενός πιθανού «τρίτου πόλου» χωρών παραγωγής και διέλευσης φυσικού αερίου.

Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζουμε κατ’ αρχήν σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα για τη δημιουργία ενός αγωγού μεταφοράς αερίου από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα κοιτάσματα τόσο της Κύπρου όσο και του Ισραήλ, όσο ελπίζουμε και της Ελλάδας αργότερα, θα είναι ικανά να τροφοδοτήσουν τις εγχώριες ανάγκες, αλλά και ένα μέρος τους να εξαχθεί προς άλλες αγορές.

Παράλληλα ενισχύουμε τις δυνατότητες της Ελλάδας να αξιοποιήσει παραγωγικά τους ανανεώσιμους ενεργειακούς της πόρους. Με προγράμματα όπως το “Ήλιος” για την παραγωγή και εξαγωγή ηλιακής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα στην υπόλοιπη Ευρώπη, αξιοποιούμε το μεγάλο ηλιακό δυναμικού της χώρας, για να φέρουμε επενδύσεις και θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα τοποθετούμε την Ελλάδα στο χάρτη των νέων διευρωπαϊκών δικτύων ηλεκτρισμού που τώρα χτίζονται.

Όλα αυτά αποτελούν εξελίξεις μόλις των τελευταίων μηνών, αλλά είναι ενδεικτικά του τι σημαίνει να υπηρετείς και να δουλεύεις, για να κάνεις πράξη ουσιαστικούς στόχους ανάπτυξης. Η εκμετάλλευση του εγχώριου ενεργειακού μας πλούτου θα συντελέσει στην ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην οικονομία. Ταυτόχρονα, όμως, θα συμβάλει στην αύξηση της ενεργειακής μας αυτονομίας, τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης, και την ενίσχυση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας.

Από την Ημερησία...