Φωτοβολταϊκά, η Νέα... Καλλιέργεια

Πηγή:energia.gr
Ο ήλιος βάζει «φωτιά» στον κάμπο, καθώς χιλιάδες αγρότες ετοιμάζονται να φυτέψουν... φωτοβολταϊκά πάνελ στα χωράφια τους. Ηδη εκτιμήσεις ανεβάζουν τον πιθανό αριθμό των αιτήσεων στις 10.000 - 15.000. Ο πυρετός ανεβαίνει σε όλη την Ελλάδα, καθώς η αδημονία για μια επικερδή επένδυση αντιπαλεύει με τον φόβο μιας νέας «φούσκας», που θα σκάσει επώδυνα στα ροζιασμένα χέρια των αγροτών. Πρόκειται για τεράστια «μπίζνα», που μπορεί να ξεπεράσει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ! Την ίδια ώρα, οι αγγελίες για πώληση οικοπέδων με θέα... στον ήλιο πληθαίνουν.

Η αρχή έγινε όταν στις 4 Ιουνίου ψηφίστηκε ο νόμος για την «Επιτάχυνση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» (3851/2010), ο οποίος έδωσε προνομιακή μεταχείριση στους αγρότες. Ενώ προβλέπεται ότι μέχρι να εκδοθεί (εντός τριμήνου) η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), η οποία θα ορίζει την ισχύ ανά τεχνολογία ΑΠΕ που μπορεί να εγκαθίσταται στη χώρα ανά έτος, δεν μπορούν να κατατεθούν αιτήσεις ενδιαφέροντος, αυτό δεν ισχύει για τρεις κατηγορίες, που θα εξεταστούν κατά προτεραιότητα: οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες για σταθμούς μέχρι 100 kW, οι ενδιαφερόμενοι για εγκατάσταση ΑΠΕ σε κτίρια και στέγαστρα και οι ενδιαφερόμενοι για μονάδες βιομάζας.

Συμπληρωματικό εισόδημα

Το νέο ζωντάνεψε τις συζητήσεις στα χωριά, καθώς φάνηκε ότι μπορεί να δώσει σημαντικό συμπληρωματικό εισόδημα στους χειμαζόμενους αγρότες. «Ο κόσμος έτρεξε, γιατί δεν υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για έσοδα από τις καλλιέργειες», λέει στην «Κ» ο κ. Μανώλης Γαρυφαλλάκης, από την Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου. «Εμείς θα συγκεντρώνουμε αιτήσεις από τη Δευτέρα. Ηδη όμως δεχόμαστε 20 - 30 τηλεφωνήματα τη μέρα για πληροφορίες, ενώ πολλοί περνούν από την Ενωση. Το ενδιαφέρον είναι τεράστιο». «Ηδη πάνω από 10.000 άτομα έχουν πάρει βεβαιώσεις ότι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Παίρνοντας υπόψη και τη ''φύρα'' (γιατί μπορεί να μην ικανοποιούν τις άλλες προϋποθέσεις), αλλά και την κίνηση τις επόμενες μέρες, υπολογίζω ότι μπορεί να ξεπεράσουν τις 15.000 οι αγρότες που θα καταθέσουν αίτηση για φωτοβολταϊκά», λέει στην «Κ» ο κ. Τζανέτος Καραμίχας, πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ. Πίσω από το τεράστιο ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΑΣΕΓΕΣ, βρίσκεται «η τρομερή συρρίκνωση του αγροτικού εισοδήματος, η δραματική κατάσταση της υπαίθρου». Γι' αυτό και η κυβέρνηση έκανε αυτό το «δώρο» στους αγρότες, θέλοντας να ανακουφίσει την πίεση στην αγροτική και γενικότερη πολιτική της. Θύμα πέφτει και η προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας (που έχει γίνει με έξοδα του κράτους), η οποία αίρεται για να… καλλιεργηθούν πάνελ, ενώ δεν θα γλιτώσουν ελιές και άλλα δέντρα μέσα στα χωράφια που σκιάζουν την κερδοφορία.

Στους αγρότες έχουν καλλιεργηθεί προσδοκίες, καθώς η εξασφαλισμένη αγορά του ρεύματος από τη ΔΕΗ σε συμφέρουσα τιμή, μπορεί να οδηγήσει σε σύντομη απόσβεση της επένδυσης (6-7 χρόνια). Αλλά εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. «Η ΔΕΗ δεν έχει ανοίξει ακόμα πρωτόκολλο αιτήσεων, με αποτέλεσμα να χάνουμε το τρίμηνο προτεραιότητας», διαμαρτύρεται ο κ. Καραμίχας, ζητώντας ουσιαστικά παράταση της εξαίρεσης.

Το πιο σημαντικό πρόβλημα όμως έρχεται από τη μεγάλη επιτυχία του προγράμματος, που μπορεί να οδηγήσει σε υπερπροσφορά. Οι 10.000 άδειες δίνουν 1.000 ΜW, όταν προβλέπονται 2.567 MW φωτοβολταϊκών συνολικά μέχρι το 2020. Τι θα γίνει; Θα εκτοπίσουν οι αγρότες άλλες κατηγορίες, θα αυξηθεί η πίτα (όπως υποστηρίζει ο κ. Καραμίχας) ή θα μείνουν κάποιοι αγρότες απ' έξω, έχοντας καταβάλλει τα έξοδα; Που δεν είναι λίγα. Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει αναλάβει την προώθηση των αιτήσεων, ενώ έχει κλείσει συμφωνία και με τέσσερα μεγάλα μελετητικά γραφεία (πτυχία 4ης και 5ης τάξης) για την εκπόνηση των μελετών. Στο πρώτο βήμα ο αγρότης θα καταβάλλει 500 ευρώ, ενώ η συνολική μελέτη θα κοστίσει από 3.000 (όπως υπόσχεται ο κ. Καραμίχας) μέχρι 5.000 ευρώ. Για κάθε αίτηση, οι Ενώσεις Συνεταιρισμών θα κρατούν 200 ευρώ (2 εκατ. ευρώ για 10.000 αιτήσεις).

Επίσης, ποιος θα χρηματοδοτήσει το κόστος του φωτοβολταϊκού σταθμού (300.000 ευρώ); Οι περισσότεροι αγρότες δεν έχουν κεφάλαια. Θα αναλάβουν εξ ολοκλήρου οι τράπεζες τη χρηματοδότηση; Ο κ. Καραμίχας είναι αισιόδοξος: «Θα πάρουμε χρηματοδότηση από τράπεζες, ελληνικές ή ξένες».

Αντιδράσεις και απορία

«Η προτεραιότητα των αγροτών είναι μια επικίνδυνη ρύθμιση, που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλο φιάσκο» τονίζει ο κ. Στέλιος Ψωμάς, σύμβουλος σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος. Ο κ. Ψωμάς επισημαίνει τον κίνδυνο πολλοί αγρότες να πάρουν την άδεια, αλλά να μην καταφέρουν να υλοποιήσουν το έργο, ελλείψει κεφαλαίων. «Στην περίπτωση αυτή κρατούν τα δικαιώματα μέχρι τέσσερα έτη, μπλοκάροντας άλλους επενδυτές» σημειώνει. «Το ΥΠΕΚΑ έπρεπε μέχρι τις 4 Αυγούστου να έχει ορίσει το ύψος της απαραίτητης εγγυητικής επιστολής, έτσι ώστε να αποκλειστούν οι αεριτζήδες. Δεν το έχει κάνει και ήδη παρανομεί!». Επισημαίνει μάλιστα ότι στη διάρκεια του προηγούμενου πυρετού με τα φωτοβολταϊκά, το 2007, περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ πήγαν στους μελετητές, αλλά τελικά ελάχιστα πάνελ εγκαταστάθηκαν.

Ερώτημα παραμένει τι θα γίνει με τις 8.000 αιτήσεις που είχαν κατατεθεί παλιότερα, από τις οποίες έχουν ήδη αδειοδοτηθεί 1.100 MW. «Νομίζω ότι δεν είναι κακό να διαχυθεί ο πλούτος και να φτάσει και στους αγρότες ένα κομμάτι» απαντά ο κ. Καραμίχας.

Αντιδράσεις προκάλεσε και στους μηχανικούς η επιλογή από την ΠΑΣΕΓΕΣ τεσσάρων μεγάλων μελετητικών γραφείων. Μάλιστα, η πρόεδρος του ΤΕΕ Πελοποννήσου, σε επιστολή της προς την υπουργό Κ. Μπατζελή, κατηγόρησε την ΠΑΣΕΓΕΣ ότι «λειτουργεί με συνθήκες καρτέλ»! Ο κ. Καραμίχας απαντά, λέγοντας ότι πραγματοποιήθηκε δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος, πριν από την επιλογή. «Θέλουμε να προστατεύσουμε τα μέλη μας» τονίζει. Το σίγουρο είναι πως ο ανταγωνισμός για τη μοιρασιά των κερδών από τις ΑΠΕ θα είναι σκληρός.