Γ. Παπακωνσταντίνου: Όχι σε νέα λιγνιτικά πεδία - προχωρά η πώληση μονάδων

Συνέντευξη Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργου Παπακωνσταντίνου στην εφημερίδα «Κόσμος του Επενδυτή» και στο δημοσιογράφο Θοδωρή Παναγούλη

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, σας ρωτώ και ως πρώην Υπουργό Οικονομικών: τα «νούμερα» δεν βγαίνουν και για να κλείσει ο προϋπολογισμός του 2011 θα χρειαστούν κι άλλα χρήματα. Πού θα βρεθούν; Πιστεύετε ότι η Κυβέρνησή σας ανταποκρίθηκε επαρκώς στην ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και για διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου για τη χώρα;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Διανύουμε το τρίτο και πιο κρίσιμο τετράμηνο του έτους. Αναμένουμε να αποδώσουν παρεμβάσεις που θεσπίστηκαν μόλις τον Ιούλιο, άρα έχουμε ακόμη χρόνο να δούμε βελτίωση στην πορεία του προϋπολογισμού.
Ως προς τις μεταρρυθμίσεις, έχουμε όλοι πια καταλάβει ότι ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος αυτής της Κυβέρνησης. Όμως το ότι δεν έχει αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο μέσα σε δύο χρόνια και ειδικά μέσα στις σημερινές συνθήκες ρευστότητας και δημοσιονομικής κρίσης νομίζω ότι είναι παράλογο να το συζητάμε. Έχουν όμως μια σειρά από πράγματα μπει σε ένα δρόμο και για την βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, και για την προσέλκυση επενδύσεων ή την κινητοποίηση κεφαλαίων σε νέους τομείς, αλλά και για την αλλαγή του κλίματος και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.
Από εκεί και πέρα, δεν είμαστε μόνοι στον κόσμο. Βλέπουμε ότι γύρω μας συντελούνται τεράστιες αλλαγές. Ολόκληρη η Ευρώπη και οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια πρωτόγνωρη ανισορροπία και εκκρεμούν μεγάλες αποφάσεις. Δεν μπορούμε να βλέπουμε τον εαυτό μας αποκομμένο από αυτό που συντελείται γύρω μας. Ο χρόνος απόδοσης των μεταρρυθμίσεων και των αλλαγών που προωθούνται σίγουρα θα εξαρτηθεί και από το διεθνές περιβάλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας έρθουμε στο νέο σας χαρτοφυλάκιο. Είστε πλέον επικεφαλής του κατε εξοχήν Υπουργείου της πράσινης ανάπτυξης, που υπήρξε «σημαία» του ΠΑΣΟΚ ενώ και ο πρωθυπουργός την χαρακτήρισε πρόσφατα προτεραιότητα. Δύο χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας, πέραν των διακηρύξεων, υπάρχει σαφές και ολοκληρωμένο σχέδιο για το θέμα αυτό;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Υπάρχει σαφής στρατηγική κατεύθυνση και ένα πρόγραμμα δράσεων που υλοποιείται και εξελίσσεται. Η περιβαλλοντική προστασία και η βιοποικιλότητα για πρώτη φορά διέπονται από ένα αρκετά συνεκτικό και συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο, σύμφωνο με το Κοινοτικό δίκαιο. Η διαδικασία κατάρτισης δασικών χαρτών προχωράει με ταχείς ρυθμούς και ήδη έχουν αναρτηθεί οι πρώτοι χάρτες της χώρας. Προχωράει ο χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας και τα ρυθμιστικά σχέδια για τις μεγάλες πόλεις. Επιταχύνονται οι αδειοδοτήσεις για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ανοίγουμε σχέδια δράσης για μεγάλες επενδύσεις για την αξιοποίηση της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας. Τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες και δημόσια κτίρια επεκτείνονται – οι πολίτες συμμετέχουν ενεργά. Μπαίνει σε μια σειρά το θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων σε όλη την χώρα, προχωρούν οι χρηματοδοτήσεις στους ΟΤΑ για την αποκατάσταση ΧΑΔΑ, ενώ προκηρύχθηκε σε προκαταρκτικό στάδιο το έργο για το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Σας ανέφερα μερικά παραδείγματα, μεγάλων παρεμβάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, που δεν είναι απλώς εξαγγελίες. Είναι τμήματα του συνολικού σχεδίου για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης – από δράσεις και πόρους του ΥΠΕΚΑ – που έως το 2015 εκτιμάμε ότι θα έχει κινητοποιήσει κεφάλαια άνω των 20 δισ. ευρώ, ενώ μπορεί να δημιουργήσει περισσότερες από 200.000 νέες θέσεις εργασίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι γνωστό ότι η Κοινότητα πιάζει για άμεση πρόσβαση ιδιωτών στα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας, υποχρέωση άλλωστε που έχουμε αναλάβει και προς την τρόικα. Είστε έτοιμοι να προχωρήσετε σε πώληση βασικών μονάδων όπως εκείνων του Αγίου Δημητρίου; Υπάρχει θέμα να ανοίξουν νέα λιγνιτικά πεδία όπως της Δράμας και της Ελασσόνας;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Θα ξεκινήσω από την τελευταία ερώτηση. Δεν είναι στις προτεραιότητές μας να ανοιχτούν νέα λιγνιτικά πεδία στην χώρα, ιδιαίτερα τη στιγμή που δίνουμε έμφαση στην επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του δικτύου φυσικού αερίου. Από εκεί και πέρα, το άνοιγμα σε τρίτους της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη μπορεί να γίνει στα υφιστάμενα πεδία και με διαφορετικούς τρόπους – πώληση μονάδων ή δικαιωμάτων. Η διαπραγμάτευση θα κλείσει σε μερικές εβδομάδες οπότε και θα παρουσιάσουμε το οριστικό σχέδιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και με τη ΓΕΝΟΠ τι θα κάνετε; Όπως δείχνουν τα πράγματα, θα έχουμε ένα νέο κύκλο κινητοποιήσεων… Οι συνδικαλιστές μάλιστα υποστηρίζουν ότι θα μπλοκάρουν νομικά την πώληση μονάδων με βάση τις διεκδικήσεις του ασφαλιστικού φορέα επί της περιουσίας της ΔΕΗ.
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Είμαι πάντοτε έτοιμος για συζητήσεις με τους εκπροσώπους των εργαζόμενων, της ΔΕΗ ή οποιουδήποτε άλλου Οργανισμού, που βασίζονται σε δίκαια επιχειρήματα και αιτήματα. Όσο για τον ασφαλιστικό φορέα των εργαζομένων στη ΔΕΗ, σύμφωνα με τη νομοθεσία χρηματοδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό έναντι της ενσωματωμένης περιουσίας του ασφαλιστικού ταμείου στη ΔΕΗ. Από εκεί και πέρα, οι υποδομές και ο τρόπος που θα εξυπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον, δηλαδή όλους τους πολίτες, δεν είναι απόφαση των εκπροσώπων των εργαζόμενων ενός Οργανισμού.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το χρονοδιάγραμμα των ενεργειακών αποκρατικοποιήσεων θα τηρηθεί; Θα έχουμε πώληση ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ μέσα στο 2011; Σκοπεύετε να επιταχύνετε την πώληση των ΕΛΠΕ;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Το χρονοδιάγραμμα τηρείται. Για την ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ εξετάζονται αυτή τη στιγμή όλες οι εναλλακτικές και ρυθμίζονται θέματα ώστε να προχωρήσει η διαδικασία αποκρατικοποίησης εντός του έτους. Για τα Ελληνικά Πετρέλαια ο προγραμματισμός μας είναι να προχωρήσει η διαδικασία πώλησης μεριδίων στο πρώτο τρίμηνο του 2012, ή και νωρίτερα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας έχω ακούσει να μιλάτε για ξεμπλοκάρισμα επενδύσεων. Μιλάτε γενικά ή υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες επενδύσεις και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Ο προγραμματισμός του ΥΠΕΚΑ για την επιτάχυνση επενδύσεων περιλαμβάνει και οριζόντιες θεσμικές παρεμβάσεις, όπως είναι η μεγάλη αλλαγή και απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης που ψηφίζεται αυτή την εβδομάδα από την Βουλή, αλλά και επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης των φακέλων που εκκρεμούν στις υπηρεσίες του υπουργείου. Αυτές περιλαμβάνουν τόσο μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις, όσο και μεγάλες επενδύσεις σε άλλους τομείς όπως ο τουρισμός και οι εξορύξεις. Κάποιες έχουν ήδη προχωρήσει. Πριν από λίγο καιρό ανακοινώσαμε την υπογραφή της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τον Χρυσό της Χαλκιδικής που είναι μια επένδυση πάνω από 1 δισ. ευρώ και που πρόκειται να δημιουργήσει πάνω από 1.500 νέες θέσεις εργασίας στην περιοχή. Άλλες μεγάλες επενδύσεις θα ανακοινωθούν άμεσα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε δεχθεί κριτική, ακόμα και επιθέσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες σας καταλογίζουν «λογιστική» αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών θεμάτων και ανατροπή της πολιτικής Μπιρμπίλη. Πρώτο παράδειγμα η υπόθεση της νομιμοποίησης αυθαιρέτων, θέμα για το οποίο η πρώην υπουργός είχε αναφερθεί και κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής. Τι απαντάτε σε αυτή την κριτική. Γενικότερα, πιστεύετε ότι υπάρχει σε συνθήκες τόσο ισχυρής δημοσιονομικής πίεσης η «πολυτέλεια» της αυστηρής προσήλωσης στην περιβαλλοντική προστασία;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Αυτή η συζήτηση περί ανατροπής της προηγούμενης πολιτικής νομίζω έχει παρατραβήξει. Θεωρώ την περιβαλλοντική προστασία, υποχρέωση και ανάγκη για να προχωρήσει στέρεα, βιώσιμα και κοινωνικά δίκαια η ανάπτυξη στην χώρα. Το περιβάλλον είναι ο μόνος πόρος που μπορούμε να βασιστούμε για να αναπτυχθούν – δηλαδή να παράξουν νέο εισόδημα και θέσεις εργασίας – τόσο οι παραδοσιακοί τομείς της οικονομίας όσο και οι νέοι δυναμικοί τομείς της ενέργειας, της διαχείρισης απορριμμάτων, της εναλλακτικής γεωργίας κ.λπ. Αν δεν θέλουμε αυτού του είδους την ανάπτυξη – που δυστυχώς για να έρθει κάποιος πρέπει να ασχοληθεί και με την «λογιστική» της – τότε ποια άλλη ανάπτυξη θέλουμε;
Η αυθαίρετη δόμηση προφανώς δεν είναι υπόδειγμα πράσινης ανάπτυξης. Όμως υπάρχει. Είναι ένα υπαρκτό περιβαλλοντικό, αλλά και κοινωνικό πρόβλημα, που δεν υπάρχει τεχνικά, οικονομικά και κοινωνικά εύκολος τρόπος να αντιμετωπιστεί, τουλάχιστον για τα υφιστάμενα αυθαίρετα και για όσο θα διαρκέσει η διαδικασία ολοκλήρωσης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού όλης της χώρας. Όσοι έχουν αυθαιρετήσει πληρώνουν, όσοι δεν πληρώνουν δεν μπορούν να μεταβιβάσουν το ακίνητό τους – πρακτικά αχρηστεύεται – ενώ όσοι δεν μπορούν να υπαχθούν στην ρύθμιση γιατί βρίσκονται σε περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και πολεοδομικά ευαίσθητες ή προστατευόμενες περιοχές θα κατεδαφιστούν. Η διαδικασία κατεδαφίσεων ανατίθεται σε ειδική υπηρεσία, ώστε να διευκολυνθεί σε όλες τις πτυχές της. Τα έσοδα από τα πρόστιμα θα αποτελέσουν αντιστάθμισμα για την περιβαλλοντική επιβάρυνση – το περιβαλλοντικό και πολεοδομικό ισοζύγιο – μέσα από συγκεκριμένες δράσεις που θα χρηματοδοτήσει το Πράσινο Ταμείο στους ΟΤΑ και θα περιλαμβάνουν αναπλάσεις, απαλλοτριώσεις για τη δημιουργία ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου, κατεδαφίσεις κ.ο.κ. Αυτή ήταν η δική μας αντι-πρόταση στη σημερινή αδράνεια. Και αυτή η αντιπρόταση έχει ευρεία αποδοχή στη Βουλή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε πρόσφατα με το γερμανό υφυπουργό Οικονομίας κ. Καπφέρερ για το σχέδιο «Ήλιος». Πώς θα διασφαλιστεί ότι η χώρα δεν θα πάρει απλώς ένα «ενοίκιο» για τη γη και τον ήλιο της; Γενικά, πώς θα καταφέρει η Ελλάδα να πάρει ικανοποιητικό μερίδιο από τις πιθανές γερμανικές επενδύσεις στις ΑΠΕ;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Το σχέδιο «Ήλιος» αφορά σε ένα πολύ μεγάλο και πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα ανάπτυξης υποδομών αξιοποίησης και εξαγωγής της ηλιακής ενέργειας. Μπαίνουμε δυναμικά σε έναν τομέα όπου έχουμε σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα και υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον. Σας θυμίζω ότι υπάρχει και το πλαίσιο στο βαθμό που η εκπλήρωση των στόχων της κλιματικής αλλαγής – το γνωστό 20-20-20 – που περιλαμβάνει και την παραγωγή 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές επιτρέπει και την «εξαγορά» μεριδίου της ανανεώσιμης ενέργειας που παράγεται σε κάποιες χώρες πλεονασματικά. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη συζήτηση και με την Γερμανία και με άλλες χώρες στην Βόρεια Ευρώπη. Από εκεί και πέρα, η στρατηγική μας δεν αφορά μόνο την «εξαγωγή» ενέργειας, αλλά και το επενδυτικό ενδιαφέρον που προσεγγίζει μια χώρα που έχει μεγάλη δυνατότητα ανάπτυξης ηλιακών συστημάτων, που βρίσκεται ακόμη στην αρχή αυτής της ανάπτυξης και που μπορεί να υποκαταστήσει ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών της αναγκών από ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το σχέδιο είναι φιλόδοξο: 3.000 έως 10.000 MW φωτοβολταϊκών, εγκατεστημένα σε δημόσια έκταση έως 200.000 στρέμματα με συνολική επένδυση έως 20 δις Ευρώ, και με τη δημιουργία 60.000 θέσεων εργασίας. Μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για τη χώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει θέμα αλλαγής στις μελλοντικές «ταρίφες» απορρόφησης του ρεύματος από ΑΠΕ; Απασχολεί πολύ τους υποψήφιους επενδυτές, μεγάλους και μικρούς…
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Είναι προφανές ότι όσο η τεχνολογία εξελίσσεται μειώνεται και το κόστος εξοπλισμού και το κόστος λειτουργίας κάποιων μονάδων ΑΠΕ. Αυτό ισχύει κυρίως για τα φωτοβολταϊκά που σήμερα έχουν τις υψηλότερες τιμές. Προφανώς οι όποιες αλλαγές στις τιμές θα υπερκαλύπτουν το κόστος, άρα η επένδυση θα συνεχίζει να είναι συμφέρουσα, χωρίς όμως υπερβολική επιβάρυνση για τον καταναλωτή και προφανώς θα υπάρχει ειδική μέριμνα για όσους έχουν ήδη κατοχυρώσει την διάθεση της παραγωγής τους στις ισχύουσες τιμές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σοβαρές ελπίδες είχαν δημιουργηθεί για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Πού βρίσκεται αυτή η υπόθεση;
Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Γνωρίζετε ότι από το 2010 έχει ξεκινήσει μία συνολική χωροθέτηση για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα στη χώρα μας. Ήδη έχουμε ξεκαθαρίσει με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας τις περιοχές όπου μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς να δημιουργούν πρόβλημα. Θέλουμε τώρα να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία ώστε να μην χρειαστεί να έχουν πολυετή αναμονή οι ήδη ώριμες επενδυτικές προτάσεις που έχουν κατατεθεί.