Αναβαθμισμένη η ενέργεια στο Κείμενο Συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Εξαιρετικά βαρύνουσα σημασία είχε ο ενεργειακός τομέας στην πρόσφατη (22 Μαΐου 2013) Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπως φαίνεται και από το τελικό κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού συμβουλίου. Όπως τονίζεται στο προοίμιο του κειμένου:

«Ο εφοδιασμός των οικονομιών μας με οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια έχει ζωτική σημασία στο πλαίσιο αυτό. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε σήμερα σειρά κατευθυντήριων γραμμών σε τέσσερις τομείς, που από κοινού θα επιτρέψουν στην ΕΕ να τονώσει την ανταγωνιστικότητά της και να ανταποκριθεί στην πρόκληση που συνιστούν οι υψηλές τιμές και το υψηλό κόστος: επείγουσα ολοκλήρωση μιας πλήρως λειτουργικής και διασυνδεδεμένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας, διευκόλυνση των απαιτούμενων επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας, διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της Ευρώπης και ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης». Έτσι, το ένα από τα δύο μέρη του κειμένου συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (το άλλο αφορά την φορολογία και την πάταξη της φοροδιαφυγής), και, μάλιστα το μεγαλύτερο, είναι αφιερωμένο στην ενέργεια και στη σημασία της κινητοποίησης των σχετικών πόρων και πολιτικών της ΕΕ υπέρ της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης και την ανάπτυξης.

Παρακάτω παρατίθεται ολόκληρο το μέρος του κειμένου των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής που είναι αφιερωμένο στην ενέργεια:

«ΕΝΕΡΓΕΙΑ
1. Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ πρέπει να εγγυάται την ασφάλεια του εφοδιασμού των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σε προσιτές και ανταγωνιστικές τιμές και κόστος, κατά τρόπο ασφαλή και βιώσιμο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, δεδομένης της αυξανόμενης ενεργειακής ζήτησης από τις μεγάλες οικονομίες και υπό το πρίσμα των υψηλών τιμών και του υψηλού κόστους της ενέργειας. Οι κατευθυντήριες γραμμές που χάραξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Φεβρουάριο του 2011 εξακολουθούν να ισχύουν και πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται· ωστόσο, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες, όπως καθορίζονται κατωτέρω.
2. Επιβεβαιώνοντας τους στόχους της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας έως το 2014 και της ανάπτυξης Διασυνδέσεων που θα δώσουν τέλος σε οποιαδήποτε απομόνωση κρατών μελών από τα ευρωπαϊκά δίκτυα αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2015, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να δοθεί ιδιαίτερη προτεραιότητα:

α) στην αποτελεσματική και συνεπή εφαρμογή της τρίτης «δέσμης μέτρων για την ενέργεια» καθώς και στην επιτάχυνση της διαδικασίας καθιέρωσης και εφαρμογής των εναπομενόντων κωδίκων δικτύου. Τα κράτη μέλη που δεν έχουν ολοκληρώσει ακόμα τη μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο καλούνται να το πράξουν κατεπειγόντως,
β) στην εφαρμογή της υπόλοιπης σχετικής νομοθεσίας, όπως της οδηγίας για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του κανονισμού για την ασφάλεια του εφοδιασμού με αέριο,
γ) στην ανάληψη αποφασιστικότερης δράσης όσον αφορά τη ζήτηση καθώς και στην ανάπτυξη σχετικής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της εκπόνησης εθνικών σχεδίων για την ταχεία ανάπτυξη έξυπνων δικτύων και έξυπνων συστημάτων μέτρησης, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία,
δ) στην ενίσχυση του ρόλου και των δικαιωμάτων των καταναλωτών όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την αλλαγή προμηθευτών, την καλύτερη διαχείριση της χρήσης της ενέργειας και την αυτοπαραγωγή ενέργειας· το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει, εν προκειμένω, τη σημασία της προστασίας των ευάλωτων καταναλωτών,
ε) στην παροχή καθοδήγησης από την Επιτροπή όσον αφορά τους μηχανισμούς ικανότητας παραγωγής και την αντιμετώπιση απρόβλεπτων ροών ενέργειας.
3. Η Επιτροπή σκοπεύει να υποβάλει έκθεση προόδου όσον αφορά την υλοποίηση της εσωτερικής ενεργειακής αγοράς στις αρχές του 2014. Τα κράτη μέλη θα ανταλλάσσουν τακτικά πληροφορίες σχετικά με τις σημαντικότερες εθνικές αποφάσεις στον τομέα της ενέργειας οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν επίπτωση σε άλλα κράτη μέλη, με πλήρη σεβασμό των εθνικών επιλογών όσον αφορά το ενεργειακό μείγμα.

4. Για τη διασφάλιση απρόσκοπτου ενεργειακού εφοδιασμού σε προσιτές τιμές απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε νέες και έξυπνες ενεργειακές υποδομές. Οι επενδύσεις αυτές έχουν ζωτική σημασία για την απασχόληση και τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Η χρηματοδότησή τους θα πρέπει να προέλθει κατά κύριο λόγο από την αγορά. Για τον λόγο αυτό, καθίσταται ακόμη πιο σημαντική η διαμόρφωση μιας εύρυθμα λειτουργούσας αγοράς άνθρακα και ενός προβλέψιμου πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια πέραν του 2020, το οποίο να ευνοεί την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και τον περιορισμό του κόστους των ενεργειακών επενδύσεων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για την πράσινη βίβλο της Επιτροπής με τίτλο «Πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030» και θα επανέλθει στο θέμα τον Μάρτιο του 2014 αφού η Επιτροπή υποβάλει πιο συγκεκριμένες προτάσεις προκειμένου να συζητηθούν οι σχετικές επιλογές πολιτικής, λαμβανομένων υπόψη των στόχων για την 21η ∆ιάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών του 2015.
5. Όσον αφορά τις δράσεις για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, προτεραιότητα θα δοθεί:
α) στην ταχεία εφαρμογή του κανονισμού «∆Ε∆-Ενέργεια» και στην έγκριση, κατά το προσεχές φθινόπωρο, του καταλόγου έργων κοινού ενδιαφέροντος, με σκοπό την στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλονται σε ολόκληρη την ΕΕ για την επίτευξη αποτελεσματικής διασύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών και πιο αποφασιστικής δράσης για την επίτευξη του στόχου διασύνδεσης κατά 10% τουλάχιστον των εγκατεστημένων υποδομών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας,
β) στην έκδοση της οδηγίας για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων,
γ) στην αναθεώρηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις από την Επιτροπή, ώστε να καταστούν δυνατές στοχοθετημένες παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν τις επενδύσεις στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος, μέσω της διασφάλισης ίσων όρων ανταγωνισμού, του σεβασμού της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς και της σταδιακής κατάργησης περιβαλλοντικά ή οικονομικά επιζήμιων επιδοτήσεων, μεταξύ άλλων, και για τα ορυκτά καύσιμα,
δ) στην παροχή καθοδήγησης από την Επιτροπή σχετικά με τη θέσπιση αποδοτικών και αποτελεσματικών σε σχέση με το κόστος καθεστώτων στήριξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς και σχετικά με την εξασφάλιση επαρκούς ικανότητας παραγωγής,

ε) σε εθνικά και ενωσιακά μέτρα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, τα ομόλογα χρηματοδότησης έργων και η μεγαλύτερη στήριξη από την ΕΤΕπ, με σκοπό την ενίσχυση της χρηματοδότησης της ενεργειακής απόδοσης, της αποδοτικής χρήσης των πόρων, των ενεργειακών υποδομών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την προώθηση της ανάπτυξης της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης, στ) στη συνέχιση των προσπαθειών όσον αφορά την Ε&Α, την τεχνολογία και την αξιοποίηση συνεργειών με τις ΤΠΕ στον τομέα της ενέργειας, μέσω καλύτερου συντονισμού μεταξύ της ΕΕ, των κρατών μελών και του κλάδου, καθώς και μέσω της χάραξης στρατηγικής Ε&Α για τα ενεργειακά ζητήματα, με σκοπό την επίτευξη πραγματικής προστιθέμενης αξίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
6. Παραμένει επιτακτική η ανάγκη να ενισχυθεί περαιτέρω η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και να αναπτυχθούν εγχώριες πηγές ενέργειας, προκειμένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού, να μειωθεί η εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ και να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη. Για τον σκοπό αυτό:
α) θα συνεχιστεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ παράλληλα θα διασφαλιστούν η αποτελεσματικότητά τους σε σχέση με το κόστος τους, η περαιτέρω ενσωμάτωσή τους στην αγορά και η σταθερότητα των δικτύων και θα αξιοποιηθεί η πείρα ορισμένων κρατών μελών που έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
β) η Επιτροπή προτίθεται να διερευνήσει τις δυνατότητες συστηματικότερης χρήσης ενδοχώριων και εξωχώριων πηγών ενέργειας με σκοπό την ασφαλή, βιώσιμη και αποτελεσματική σε σχέση με το κόστος εκμετάλλευσή τους, με σεβασμό των επιλογών των κρατών μελών όσον αφορά το ενεργειακό μείγμα,
γ) δεδομένης της αυξανόμενης διασύνδεσης μεταξύ της εσωτερικής και των εξωτερικών αγορών ενέργειας, τα κράτη μέλη θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους για την υποστήριξη της εξωτερικής διάστασης της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ· πριν από το τέλος του 2013, το Συμβούλιο θα δώσει συνέχεια στα συμπεράσματα που εξέδωσε τον Νοέμβριο του 2011 και θα επανεξετάσει τις εξελίξεις όσον αφορά την εξωτερική ενεργειακή πολιτική της ΕΕ, περιλαμβανομένης της ανάγκης να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού έναντι των παραγωγών ενέργειας τρίτων χωρών, καθώς και πυρηνική ασφάλεια στις γειτονικές χώρες της ΕΕ εν συνεχεία των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2012.

7. Τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αναστροφή των τρεχουσών τάσεων των τιμών και του κόστους της ενέργειας. Η εφαρμογή των οδηγιών για την ενεργειακή απόδοση και για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων έχει εν προκειμένω ζωτική σημασία. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει τις οδηγίες σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό και την επισήμανση της ενεργειακής απόδοσης πριν από το τέλος του 2014, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις. Θα πρέπει να προωθηθούν σε όλα τα επίπεδα μέτρα και προγράμματα για την ενεργειακή απόδοση.
8. Πρέπει να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος των υψηλών τιμών και του υψηλού κόστους της ενέργειας, λαμβανόμενης υπόψη της πρωταρχικής σημασίας που έχουν για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων μια εύρυθμα λειτουργούσα και αποτελεσματική αγορά και τα εισπραττόμενα τέλη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να προχωρήσουν οι εργασίες ως προς τα εξής:
α) ιδιαίτερο ρόλο στην αντιμετώπιση του κόστους της ενέργειας διαδραματίζουν επίσης οι καινοτόμες μέθοδοι χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων για την ενεργειακή απόδοση, η συστηματικότερη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και η βελτίωση της ρευστότητας στην εσωτερική αγορά ενέργειας,
β) σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα της συμβατικής ζεύξης των τιμών του αερίου και του πετρελαίου,
γ) η Επιτροπή σκοπεύει να παρουσιάσει πριν από το τέλος του 2013 ανάλυση της σύνθεσης και των παραγόντων διαμόρφωσης των τιμών και του κόστους της ενέργειας στα κράτη μέλη, με ιδιαίτερη έμφαση στις επιπτώσεις τους στα νοικοκυριά, τις ΜΜΕ και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, παράλληλα με ευρύτερη εξέταση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ έναντι των παγκόσμιων οικονομικών εταίρων της. Τα ανωτέρω ζητήματα θα εξεταστούν στο πλαίσιο της συζήτησης για τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και πολιτική που έχει προγραμματιστεί γιατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου του 2014.
9. Έως το τέλος του έτους, το Συμβούλιο θα υποβάλει έκθεση προόδου σχετικά με την υλοποίηση των κατευθυντήριων γραμμών που συμφωνήθηκαν σήμερα».

Πηγη: iene.gr