Διασπάθιση κονδυλίων για την ενεργειακή απόδοση στις χώρες της Συνοχής

1 Μόνο το 10% των κονδυλίων της ΕΕ για από το ταμείο συνοχής -αξίας 5 δις ευρώ που προορίζονταν για τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης- χρησιμοποιούνται με σωστό τρόπο, ανακοίνωσε χθες (14 Ιανουαρίου) συντάκτης της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).

Ο Harald Wögerbauer, μέλος του δικαστηρίου, αρμόδιο για την έκθεση, δήλωσε: «τα κράτη μέλη χρησιμοποιούσαν ουσιαστικά αυτά τα χρήματα απλώς για την ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων, ενώ η ενεργειακή απόδοση ήταν, στην καλύτερη περίπτωση, μια δευτερεύουσα ανησυχία». 
Η διασπάθιση των κονδυλίων δε θα μπορούσε να αντισταθμιστεί ούτε σε 50 χρόνια, κατά μέσο όρο, διαπίστωσαν οι ελεγκτές.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο άσκησε έλεγχο σε 24 επενδυτικά σχέδια για τα δημόσια κτίρια στην Τσεχία, την Ιταλία και τη Λιθουανία, δεδομένου ότι αυτές ήταν οι χώρες που έλαβαν τον μεγαλύτερο μερίδιο από τα κονδύλια των Ταμείων Συνοχής και Περιφερειακής Ανάπτυξης για τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης μεταξύ του 2007 και του 2013.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για την οικονομική διαχείριση των κονδυλίων και επίσης, πρέπει να συνεισφέρουν στο μερίδιο των επενδύσεων.
Η έκθεση αναλύει τη σχέση κόστους - αποτελεσματικότητας των εν λόγω επενδύσεων (που υπάγονται στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής) σε ενεργειακά αποδοτικά κτίρια  μακροπρόθεσμα, γεγονός που είχε ως στόχο την εξοικονόμηση χρημάτων από την πλευρά των κυβερνήσεων.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι τα έργα που επιλέχθηκαν από τις αρχές των κρατών μελών για να λάβουν τη χρηματοδότηση «δε συνιστούν ορθολογικές επιλογές από πλευράς κόστους - αποτελεσματικότητας, όπως για παράδειγμα περιπτώσεις εξοικονόμησης ενέργειας ανά μονάδα» (κάτι που δε συνέβη).
Για τον Wögerbauer, δεν υπήρξε σωστή χρήση των δημοσίων κονδυλίων. «Πρέπει να υπάρχει επιστροφή στην επένδυση εάν χρησιμοποιούνται δημόσια χρήματα», δήλωσε.
Χρόνος απόσβεσης
Ο προγραμματισμένος χρόνος απόσβεσης των κονδυλίων που κυμαινόταν στα 50 έτη κατά μέσο όρο, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 150 χρόνια για μερικές περιπτώσεις. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι μεγαλύτερο και από τη διάρκεια ζωής μερικών συστατικών που χρησιμοποιούνται στις ανακαινίσεις κτιρίων, ανέφερε ο Wögerbauer.
Ο Wögerbauer κάλεσε την Επιτροπή να καθορίσει μια μέγιστη διάρκεια απόσβεσης των επενδύσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα, μεταξύ πέντε έως δέκα έτη, ανάλογα με την περίπτωση και το εκάστοτε κράτος μέλος. Ανέφερε ότι μια περίοδος αποπληρωμής δέκα ετών, θα σήμαινε ότι το 20% των κεφαλαίων στοχεύουν σωστά προς τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης.
«Ελπίζουμε ότι με αυτή την έκθεση, η Κομισιόν θα εξετάσει περεταίρω τις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιούνται οι επενδύσεις», τόνισε.
«Λάθος τρόπος»
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Randall Bowie, επικεφαλής σύμβουλο για την ενεργειακή αποδοτικότητα στην Rockwool International, εταιρεία κατασκευής σπιτιών,  η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου «υπεραπλούστευσε τη σχέση κόστους - αποτελέσματος».
«Μένω έκπληκτος από το γεγονός ότι ένας οργανισμός ξοδεύει τόσο πολύ χρόνο σε ζητήματα λογιστικής», είπε στη EurActiv. «Αυτός δεν είναι ο σωστός τρόπος με τον οποίο γίνονται μακροπρόθεσμες επενδύσεις».
Ο Bowie, συντάκτης των Κοινοτικών Οδηγιών για την ενεργειακή απόδοση (της Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ), δήλωσε ότι η έκθεση δεν λαμβάνει υπόψη τη σημασία των παράπλευρών κερδών, που συμπεριλαμβάνουν τις επιστροφές φόρων από την αύξηση της απασχόλησης, καθώς και τα κοινωνικά οφέλη, όπως τη βελτίωση της υγείας και της προκύπτουσας μείωσης των δαπανών για την υγεία.
Πρόσθεσε ότι θα ήταν πρόβλημα το να απαιτηθεί από τις κυβερνήσεις να στοχεύσουν μόνο στα μέτρα ενεργειακής απόδοσης με προφανώς υψηλότερες αποδόσεις στη σχέση κόστους - οφέλους.
«Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν [τα κεφάλαια] ολικές κι όχι για επιφανειακές ανακαινίσεις. Σε παλιά κτίρια, μπορεί να βελτιωθεί η απόδοση κατά 80%. Μια ολική ανακαίνιση είναι πιο αποτελεσματική. Μια σημερινή βελτίωση σε ποσοστό 20% θα απαιτήσει μια ακόμη που θα αγγίξει το 60% στα επόμενα χρόνια », είπε.
«Πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια ανάλυση που θα εκτιμά το κόστος του συνολικού κύκλου ζωής των υλικών με τα οποία θα πραγματοποιηθεί η ανακαίνιση. Στη συνέχεια, θα καταλήξουμε σε ένα ξεκάθαρο επιχείρημα για να επενδύσουμε περισσότερα στην ενεργειακή απόδοση.
Η έκθεση εκτιμά ότι υπάρχει έλλειψη των απαραίτητων δεδομένων, λόγω του ότι οι ενεργειακοί έλεγχοι δεν είναι υποχρεωτικοί στην Ιταλία και τη Λιθουανία. Απαιτούνται στην Τσεχία, ωστόσο οι συνιστώμενες επενδυτικές επιλογές ήταν πάρα πολύ δαπανηρές. Σε 18 από τα 24 ελεγχθέντα έργα, η πραγματική εξοικονόμηση ενέργειας δεν θα μπορούσε να επαληθευτεί, δεδομένου ότι δεν είχαν μετρηθεί κατά τρόπο αξιόπιστο, αναφέρει η έκθεση.

Πηγη: euractiv.gr