Αμφιβολίες για την ανεξάρτητη λειτουργία του ΙΤΟ, λόγω... βεβαρημένου παρελθόντος

Από το www.energypress.gr

Επιφυλάξεις για το αν θα μπορέσουν να υλοποιηθούν οι προβλέψεις του ενεργειακού νομοσχεδίου (ξεκίνησε χθες η συζήτησή του στην ολομέλεια της Βουλής και αναμένεται να ψηφιστεί την Πέμπτη) που, μέσα από ένα πολυδαίδαλο σχήμα, φιλοδοξούν να εξασφαλίσουν την ανεξάρτητη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού, διατυπώνουν οι ανεξάρτητοι «παίκτες» του χώρου.

Το σύνολο των επιχειρηματικών ομίλων που παρενέβησαν στη δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο, όπως άλλωστε και οι συλλογικοί φορείς τους απέρριψαν το μοντέλο ΙΤΟ που επελέγη για τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Παρόλα αυτά, με δεδομένη την απόφαση που ελήφθη από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, το ενδιαφέρον τώρα επικεντρώνεται στο αν θα τηρηθούν οι συγκεκριμένες δικλείδες ανεξαρτησίας που προβλέπονται από το νομοσχέδιο.

Διότι, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην παρέμβασή της η εταιρεία EGL «παρότι σύμφωνα με τις διατάξεις του Νομοσχεδίου, το Δημόσιο διατηρεί πάντα τον έλεγχο των Διαχειριστών δικτύων και εισάγονται νέες υποχρεώσεις για την προστασία των καταναλωτών, το Δημόσιο (διά του υπουργείου και της ΡΑΕ) έχει παραλείψει συστηματικά τα τελευταία 12 έτη να ρυθμίσει δραστηριότητες που μονοπωλιακώς ασκεί η ΔΕΗ, και οι οποίες έχουν ετήσιο κόστος άνω του 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ ! Δηλαδή, για δραστηριότητες αυτής της έκτασης και σημασίας, το Δημόσιο ποτέ δεν έθεσε (παρότι όφειλε εκ του νόμου) κανόνες για τον έλεγχο του κόστους και της ποιότητας των παρεχόμενων προς τους καταναλωτές υπηρεσιών».

Το ενεργειακό νομοσχέδιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επαρκές αν υποβαλλόταν πριν από… 10 περίπου έτη, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η εταιρεία στην παρέμβασή της, και με το σκεπτικό αυτό καταγράφει τις καθυστερήσεις και τις σχετικές στρεβλώσεις:

• Προσωπικό : Το προσωπικό της ΔΕΗ που εργαζόταν στον ΔΕΣΜΗΕ θα έπρεπε να έχει μεταφερθεί σε αυτόν τουλάχιστον 5 έτη πριν.

• Δίκτυο Διανομής : Η άδεια Κυριότητας του Δικτύου Διανομής από τη ΔΕΗ δεν έχει διεκπεραιωθεί (θέσπιση όρων και προϋποθέσεων) 12 έτη μετά την πρώτη θέσπιση των σχετικών υποχρεώσεων.

•Κώδικας Δεοντολογίας : Ο Κώδικας Δεοντολογίας σχετικά με τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ δεν έχει θεσπιστεί, 6 έτη μετά τη σχετική πρόβλεψη σε νόμ.

•Κώδικας Διαχείρισης Δικτύου : Ο Κώδικας Διαχείρισης του Δικτύου δεν έχει θεσπιστεί 12 έτη μετά τη σχετική πρόβλεψη σε νόμο, παρότι η ΡΑΕ διενήργησε και σχετική δημόσια διαβούλευση

• Νησιά : Οσον αφορά στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, ούτε Άδεια Διαχείρισης έχει δοθεί στη ΔΕΗ ούτε Κώδικας Διαχείρισης έχει θεσπιστεί, 6 έτη μετά τη σχετική πρόβλεψη σε νόμο.

•Αναβολές : Τέλος, παλαιότερη διάταξη νόμου, ταυτόσημη με του τωρινού νομοσχεδίου, έδωσε τη δυνατότητα αναβολής της θέσπισης των νέων Κωδίκων της αγοράς για 21 μήνες.

Ακριβό… μοντέλο

Σύμφωνα με την EGL το νομοσχέδιο «αγνοεί παντελώς την πείρα όλων των προηγούμενων ετών όσον αφορά αφενός τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην παραγωγή και στην προμήθεια και αφετέρου την πλήρη ακύρωση στην πράξη των διατάξεων των νόμων για τη ρύθμιση των μονοπωλιακών δραστηριοτήτων. Δυστυχώς, το ν/σ αγνοεί επίσης ότι βρισκόμαστε σε μία περίοδο που η οικονομική ανάπτυξη του τόπου και η αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών των μικρών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία, και οδηγεί άμεσα στην αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές, χωρίς να συνδράμει καθόλου στη μακροχρόνια βελτίωση της αποδοτικότητας του τομέα».

Όσον αφορά στο τελευταίο σημείο, η εταιρεία υποστηρίζει ότι το μοντέλο ΙΤΟ είναι αυτό με το μεγαλύτερο κόστος για την αγορά, το οποίο μεταφέρεται εν τέλει στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Η εταιρεία θεωρεί ότι το μοντέλο έχει το μεγαλύτερο κόστος για τους εξής κυρίως λόγους:

- Πρόσθετοι φορείς : Απαιτείται η ίδρυση πρόσθετων φορέων, προκειμένου να διασφαλίζονται αφενός τα δικαιώματα του μετόχου και αφετέρου των συμμετεχόντων στην αγορά. Για παράδειγμα, απαιτούνται χωριστά διοικητικά συμβούλια, διοικητικές και υποστηρικτικές δομές για τον ΛΑΓΗΕ και τον Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ, το «Εποπτικό Συμβούλιο» καθώς και «Υπεύθυνος Συμμόρφωσης» για τον Διαχειριστή.

-Διαχειριστής ΕΣΜΗΕ : Ο Διαχειριστής ΕΣΜΗΕ έχει κατά το ν/σ ιδιαίτερα αυξημένες αρμοδιότητες όσον αφορά στην κατανομή των μονάδων παραγωγής, στη λειτουργία των υδροηλεκτρικών μονάδων, καθώς και στη μέτρηση και διαχείριση των αποκλίσεων. Οπως όμως σημειώνει η εταιρεία, είναι γνωστό, ότι κατά την περίοδο διαχείρισης της αγοράς από τον ΔΕΣΜΗΕ (ο οποίος ήταν ανεξάρτητη εταιρεία από τη ΔΕΗ), η ΡΑΕ αναγκάστηκε πολλάκις να του απευθύνει αυστηρές συστάσεις κατόπιν καταγγελιών με αντικείμενο τη μεροληπτική στάση υπέρ της ΔΕΗ και την αλλοίωση του υγιούς ανταγωνισμού και των τιμών της αγοράς. Είναι λοιπόν αυτονόητο- συνεχίζει η εταιρεία- ότι με τη μεταβίβαση των εν λόγω αρμοδιοτήτων σε θυγατρική της ΔΕΗ, η ΡΑΕ θα πρέπει να επενδύσει πολύ σημαντικούς πόρους στην εποπτεία της λειτουργίας του Διαχειριστή ΕΣΜΗΕ, δεδομένης μάλιστα της νομικής ευθύνης που πλέον θα έχει η Αρχή.

- Κόστη συμμετεχόντων : Για τον ίδιο λόγο, όλοι οι συμμετέχοντες στην αγορά θα έχουν σημαντικά κόστη για τη συνεχή παρακολούθηση της λειτουργίας της αγοράς και του Διαχειριστή, και νομικές δαπάνες για τις (μετά βεβαιότητας) πολύ περισσότερες προσφυγές που αντικειμενικά θα προκύψουν.

-Κόστη Διαχειριστή : Παρόμοια κόστη θα έχει και ο Διαχειριστής ΕΣΜΗΕ, ο οποίος θα αναγκάζεται συστηματικά να αποδεικνύει (ακόμη και νομικά) ότι όντως είναι ανεξάρτητος.