Ημερίδα για τις πολιτικές χαμηλών εκπομπών άνθρακα

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών διοργανώνει στην Αθήνα, στις 3 Οκτωβρίου 2014, στο ξενοδοχείο Central την 1η Ημερίδα Εργασίας του Περιφερειακού Δικτύου για τις Πολιτικές Χαμηλών Εκπομπών Άνθρακα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Regional Policy Network – RPN), στο πλαίσιο του διακρατικού έργου LOCSEE (Low Carbon South East Europe). Βασικό σημείο εκκίνησης στη διοργάνωση της πρώτης αυτής συνάντησης αποτελεί η εξέταση των εμποδίων που υπάρχουν για τη διείσδυση σε μεγάλη κλίμακα των πολιτικών χαμηλών εκπομπών άνθρακα (π.χ. ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εξοικονόμησης ενέργειας, κ.λπ), αλλά και των ευκαιριών που πηγάζουν από αυτές.

Έχοντας ως κεντρικό άξονά του τη συνεργασία, το έργο LOCSEE φέρνει κοντά 10 χώρες της ΝΑ Ευρώπης (Αυστρία, Αλβανία, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Μαυροβούνιο, Ουγγαρία, ΠΓΔΜ, Σερβία, Σλοβενία) και έχει ως στόχο την αποτελεσματική προώθηση δράσεων χαμηλών εκπομπών άνθρακα στις χώρες της περιοχής αυτής. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ενώ Ελληνας εταίρος του έργου είναι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Το Περιφερειακό Δίκτυο για τις Πολιτικές Χαμηλών Εκπομπών Ανθρακα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Regional Policy Network – RPN) δημιουργήθηκε με στόχο να υπάρξει ένα μόνιμο φόρουμ συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή μας για θέματα πολιτικών μείωσης εκπομπών Αερίων Φαινομένων Θερμοκηπίου (ΑΦΘ). Η ημερίδα θα αναπτύξει πτυχές δράσεων που είτε ξεκίνησαν και αντιμετώπισαν προβλήματα (όπως π.χ. τα φωτοβολταϊκά), είτε περιπτώσεις που προχώρησαν επιτυχώς (βλ. εξοικονόμηση ενέργειας) σε χώρες της Νοτιανατολικής (ΝΑ) Ευρώπης και θα αναλύσει τους παράγοντες εκείνους που είναι καθοριστικοί για την έκβαση των δράσεων αυτών. Η ΝΑ Ευρώπη, όπου ανήκει και η Ελλάδα, αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στον Ευρωπαϊκό χώρο όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή. Από τη μία πλευρά, όπως επισημαίνεται και στην πρόσφατη (2014) έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η μεταβολή του κλίματος θα έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις σε μια σειρά από σημαντικούς παραγωγικούς της τομείς (ενέργεια, υδατικοί πόροι, γεωργία, τουρισμός). Από την άλλη πλευρά, ενώ πολλές χώρες της περιοχής αυτής έχουν σημαντικό δυναμικό μείωσης εκπομπών ΑΦΘ λόγω της εφαρμογής, για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρωχημένων ενεργειακών τεχνολογιών και μη-ορθολογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, δυσκολεύονται να υιοθετήσουν αποτελεσματικές πολιτικές μείωσης των εκπομπών τους λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασής τους. Συγχρόνως, οι οργανωτικές δομές τους για την υποστήριξη της διείσδυσης τέτοιων πολιτικών είναι συχνά πολύ αδύναμες. «Η οικονομική διάσταση είναι κυρίαρχη και δεν μπορεί παρά να αποτελεί βασικό σημείο αξιολόγησης των πολιτικών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ιδιαίτερα δε όταν μιλάμε για διείσδυση σε μεγάλη κλίμακα. Ωστόσο, η οικονομική θεώρηση αυτή δεν πρέπει να είναι κοντόφθαλμη, κοιτάζοντας μόνο το άμεσο κόστος υλοποίησης των πολιτικών και μέτρων, αλλά πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τα συνοδευτικά οικονομικά οφέλη: μείωση κόστους εισαγωγών, ενεργειακή ασφάλεια, εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων, μείωση κόστους υγειονομικής περίθαλψης λόγω μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», τονίζει η κα Έλενα Γεωργοπούλου Κύρια Ερευνήτρια του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Τα εμπόδια επηρεάζονται από το είδος των πολιτικών και των μέτρων που επιλέγονται από τους αποφασίζοντες, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους τα ζητήματα αυτά επικοινωνούνται με τις τοπικές κοινωνίες, και συχνά υποεκτιμώνται, οδηγώντας σε φτωχά αποτελέσματα ή ακόμα και αποτυχία πολιτικών και μέτρων. Η εξέλιξη των φωτοβολταϊκών, αλλά και της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των εμποδίων αυτών. Αντίστοιχα όμως, μέχρι σήμερα υποεκτιμώνται και οι ευκαιρίες, όπως για παράδειγμα η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, οι «έξυπνοι» τρόποι χρηματοδότησης συνιστούν κλειδί για την οικονομική επιτυχία τέτοιων πολιτικών, και πηγαίνουν χέρι-χέρι με την ανάγκη ανάπτυξης αποτελεσματικών νομοθετικών και κανονιστικών εργαλείων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πριν από 10 μέρες, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Ban Ki Moon συγκάλεσε τους πολιτικούς και οικονομικούς ηγέτες του κόσμου σε μια συνάντηση για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής. Αίτημά του ήταν να ξεκινήσει άμεσα η προσπάθεια για την επίτευξη μιας παγκόσμιας οικονομίας χαμηλού άνθρακα. Πάνω από 100 αρχηγοί κρατών συμφώνησαν σε αυτό, ενώ περισσότεροι από 800 επικεφαλείς διεθνών οργανισμών, κοινωνικών οργανώσεων και επιχειρήσεων δεσμεύτηκαν να αναζητήσουν τα αναγκαία χρηματοδοτικά σχήματα για την μετάβαση αυτή. Συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν πέντε άξονες δράσης, που αφορούν στη μείωση των εκπομπών, στην αξιοποίηση επενδυτικών ευκαιριών και μηχανισμών αγοράς, στον προσδιορισμό της αξίας μείωσης του κάθε τόνου εκπομπών ΑΘΦ, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών και στην επίτευξη παγκόσμιας πολιτικής δεσμευτικής συμφωνίας. Η πρωτοβουλία αυτή του ΓΓ πέρασε απαρατήρητη στην Ελλάδα, όχι όμως και στον υπόλοιπο κόσμο όπου οργανώθηκαν μεγάλες εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχε ακόμη και ο Πρόεδρος Obama. Στην 1η Συνάντηση - Ημερίδα Εργασίας του RPN στην Αθήνα δίνεται η ευκαιρία να παρουσιαστούν και να συζητηθούν τα παραπάνω θέματα, όπως και να αναζητηθούν περαιτέρω τρόποι συνεργασίας μεταξύ των χωρών της ΝΑ Ευρώπης. Για περισσότερες πληροφορίες: Δρ Έλενα Γεωργοπούλου, Κύρια Ερευνήτρια, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Τηλ.: 210 8109215 & 6944 659620, elenag@noa.gr Αλεξάνδρα Παπασπηλιωτοπούλου, οργανωτική υποστήριξη της Συνάντησης Εργασίας, τηλ.: 210 7248644 & 6945 434054, ap@sympraxis.eu