Στη «μικρή ΔΕΗ» μπορεί να καταλήξει το σήριαλ της Βεύης

Προγεφύρωμα για μια πιθανή εμπλοκή της ΑΚΤΩΡ στη διαδικασία πώλησης της «μικρής ΔΕΗ» θα μπορούσε να είναι η χθεσινή απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός Ενέργειας Μάκης Παπαγεωργίου για την εκμίσθωση των δικαιωμάτων του λιγνιτοφόρου χώρου της Βεύης, στην ελληνική τεχνική εταιρεία. Και τούτο διότι το συγκεκριμένο λιγνιτικό κοίτασμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με την τροφοδοσία της μονάδας Μελίτη 1, η οποία, μαζί με το γειτονικό εν λειτουργία λιγνιτορυχείο και την άδεια για μια δεύτερη μονάδα (Μελίτη 2), αποτελούν μέρος της «προίκας» που θα δοθεί στη λεγόμενη «μικρή ΔΕΗ».
Με δεδομένο ότι ο όμιλος του ΑΚΤΩΡΑ είναι ήδη τοποθετημένος στην ηλεκτροπαραγωγή, έχοντας μάλιστα ισχυρούς ξένους συνεταίρους (EDISON, EDF), είναι σαφές ότι με την απόκτηση του λιγνιτικού κοιτάσματος της Βεύης αναβαθμίζει το ρόλο του και αποκτά επιπλέον συνέργειες σε μια πιθανή διεκδίκηση της «μικρής ΔΕΗ» οψέποτε κινηθούν οι διαδικασίες.

Πρέπει να σημειωθεί, (για την ιστορία βέβαια, καθώς τα δεδομένα έχουν αλλάξει) ότι κατά την περίοδο προκήρυξης του διαγωνισμού για τη Βεύη, η ΑΚΤΩΡ είχε υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με την Elpedison για την δημιουργία ιδιωτικής μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στη Μελίτη, εφ΄ όσον η πρώτη προκρίνονταν για την εκμίσθωση του λιγνιτωρυχείου.

Σε κάθε περίπτωση, το κοίτασμα της Βεύης που παραχωρείται τώρα στον ΑΚΤΩΡΑ είναι «καταδικασμένο» για γεωλογικούς, τεχνικούς και οικονομικούς λόγους, να αποτελέσει αντικείμενο συνεκμετάλλευσης με το γειτονικό κοίτασμα που εκμεταλλεύεται σήμερα η ΔΕΗ και τροφοδοτεί, έστω εν μέρει, τη μονάδα Μελίτη 1. Υπόψη δε, ότι και το κοίτασμα της Αχλάδας το οποίο τροφοδοτεί τη Μελίτη 1 είναι επίσης υπό τη διαχείριση του ΑΚΤΩΡΑ.

Μακρύ σήριαλ

Η περίπτωση του ορυχείου της Βεύης μπορεί εύκολα να δώσει μια θέση στην Ελλάδα στο βιβλίο Γκίνες με δεδομένο ότι κυβερνήσεις δύο κομμάτων και συνολικά πέντε υπουργοί Aνάπτυξης και Eνέργειας δεν κατάφεραν επί οχτώ χρόνια να ολοκληρώσουν έναν διαγωνισμό μίσθωσης του ορυχείου της περιοχής σε ιδιώτη επενδυτή. Αυτό δηλαδή που γίνεται τώρα από τον έκτο κατά σειρά υπουργό που χειρίστηκε το θέμα και ο οποίος είχε εγκρίνει από τον Αύγουστο του 2013 τα πρακτικά αξιολόγησης του διαγωνισμού, στα οποία αναδεικνύεται ως καλύτερη πρόταση εκείνη της εταιρείας ΑΚΤΩΡ.

Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός πέρασε κυριολεκτικά από 40 κύματα προκειμένου να ολοκληρωθεί. Η προκήρυξή του έγινε στις 24 Μαΐου 2006, επί υπουργίας Δημήτρη Σιούφα. Ωστόσο στην ουσία διεξήχθησαν δύο διαγωνιστικές διαδικασίες, καθώς μετά το 2009 ο τότε υφυπουργός και σήμερα υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, προχώρησε σε ακύρωση του πρώτου διαγωνισμού και στην προκήρυξη δεύτερου με διαφορετική μεθοδολογία. Εν τέλει και μετά την εκδίκαση προσφυγής στο ΣτΕ κατά του κύρους του διαγωνισμού, ο κ. Παπαγεωργίου επικύρωσε τον Αύγουστο του 2013 τα πρακτικά της επιτροπής αξιολόγησης η οποία είχε οριστεί τον Μάρτιο του 2010 με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Παναγιώτη Μητρόπουλο.

Η σημασία του λιγνιτωρυχείου της Βεύης (ένα χωριό κοντά στα σύνορα με τα Σκόπια που μαστίζεται από την ανεργία) με αποθέματα περίπου 90 εκατομμυρίων τόνων λιγνίτη είναι μεγάλη καθώς αποτελεί τη μία από τις δύο πηγές προμήθειας καυσίμου για τον ΑΗΣ Μελίτης (μαζί με το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας της Φλώρινας). Κατά το παρελθόν την εκμετάλλευσή του είχε η εταιρεία ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ (Κ. Βαρβούτης). Μετά την πτώχευση της εταιρείας το λιγνιτωρυχείο περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, αλλά έμενε ανενεργό για 15 περίπου χρόνια. Εκτός από το υπό παραχώρηση τμήμα του ορυχείου, ένα άλλο κομμάτι στην ίδια περιοχή έχει παραχωρηθεί στη ΔΕΗ. Και τα δύο τμήματα, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να τροφοδοτήσουν όχι μόνο τη μονάδα της Μελίτης αλλά και ένα ακόμη εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρισμού. Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι στο νομοσχέδιο για τη «μικρή ΔΕΗ» πέρασε τροπολογία, σύμφωνα με την οποία, στο πλαίσιο του διαγωνισμού θα προκριθούν «εκείνες οι προσφορές στις οποίες περιλαμβάνονται εμπεριστατωμένο, τεκμηριωμένο και δεσμευτικό σχέδιο προς αξιοποίηση της άδειας ηλεκτροπαραγωγής για το σταθμό Μελίτη ΙΙ, ισχύος 540 MW».

Ζημιά από τις καθυστερήσεις

Το ενδιαφέρον στην υπόθεση της Βεύης είναι ότι η μη λειτουργία του ορυχείου όλα αυτά τα χρόνια προκάλεσε ένα σημαντικό άμεσο κόστος από την έλλειψη λιγνίτη που οδήγησε τη ΔΕΗ να χρυσοπληρώνει εισαγωγές λιγνίτη από τη Βουλγαρία και την Τουρκία προκειμένου να κρατά σε λειτουργία τη σύγχρονη μονάδα Μελίτη 1. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΔΕΗ βρέθηκε να πληρώνει έως και 400 χιλιάδες ευρώ την ημέρα για εισαγωγές λιγνίτη. Σε κάθε περίπτωση, η προβληματική τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης με καύσιμο, είχε ως αποτέλεσμα η πλέον σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ να υπολειτουργεί και να υφίσταται ζημιές λόγω της κακής ποιότητας λιγνίτη.

Και σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι εκτός από το άμεσο κόστος, που προκάλεσαν οι καθυστερήσεις, υπάρχει και το έμμεσο κόστος που δημιουργεί η καθυστέρηση στην απελευθέρωση της αγοράς λιγνίτη, που μονοπωλείται από τη ΔΕΗ. Θυμίζουμε ότι το ορυχείο της Βεύης είχε συμφωνηθεί με την ΕΕ να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαδικασία ανοίγματος της αγοράς. Άλλωστε η εκμίσθωση του ορυχείου της Βεύης σε ιδιώτες, μαζί με την παραχώρηση των ορυχείων της Δράμας και της Ελασσόνας, αποτελούσε όρο της ευρωπαϊκής επιτροπής ανταγωνισμού στην περίφημη υπόθεση για τις συνθήκες μονοπωλίου που επικρατούν στην αγορά λιγνίτη. Πλέον η ολοκλήρωση του διαγωνισμού, ανοίγει το δρόμο για να υπάρξουν πιο συγκεκριμένα πλάνα, που, όπως όλα δείχνουν, θα εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο τόσο της αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ όσο και των γενικότερων μεταρρυθμίσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα χρονικά ορόσημα

- 24 Μαΐου 2006, πρώτος διαγωνισμός, υπουργός Δ. Σιούφας

- 19 Σεπτέμβριου 2007 – 7 Ιανουαρίου 2009 υπουργός Χ. Φώλιας

- 6 Αυγούστου 2009 η Ε.Ε. κάνει δεκτή την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για την υπόθεση των λιγνιτών που προβλέπει την παραχώρηση των ορυχείων της Βεύης, της Δράμας και της Ελασσόνας σε ιδιώτες, υπουργός Κ. Χατζηδάκης

- 20 Αυγούστου 2009 κήρυξη του διαγωνισμού του 2006 ως άγονου, υπουργός Κ. Χατζηδάκης

- 7 Σεπτεμβρίου 2009 νέος διαγωνισμός, υπουργός Κ. Χατζηδάκης

- 8 Φεβρουαρίου 2010 τρίτη επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, υπουργός Τ. Μπιρμπίλη

- 22 Νοεμβρίου 2010 αναστέλλεται η διαδικασία παραχώρησης των ορυχείων Δράμας και Ελασσόνας, υπουργός Τ. Μπιρμπίλη

- 3 Αυγούστου 2011 ολοκληρώνεται η πρώτη φάση του νέου διαγωνισμού, υπουργός Γ. Παπακωνσταντίνου

- 9 Αυγούστου 2013 εγκρίνεται  με υπουργική απόφαση του τελικού πίνακα της επιτροπής αξιολόγησης, υφυπουργός Μ. Παπαγεωργίου

Πηγη: energypress.gr