Κομισιόν: Βρείτε λύση για το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη, αν δεν θέλετε "Μικρή ΔΕΗ"

Ανοίξτε την αγορά ηλεκτρισμού είναι το μήνυμα που στέλνει για πολλοστή φορα στην Ελλάδα η Κομισιόν, στον απόηχο των κατηγορηματικών δηλώσεων Λαφαζάνη για ακύρωση της ιδιωτικοποίησης της “Μικρής ΔΕΗ”.

Απόδειξη του ότι στην Ευρωπαική Επιτροπή τα όργανα για τη ΔΕΗ έχουν αρχίσει για τα καλά, αποτελούν τα όσα ανέφερε την Τρίτη στη διάρκεια ενημερωτικού σεμιναρίου για την πολιτική της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, κορυφαίο της στέλεχος.

Πρόκειται για σεμινάριο που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Επιτρόπου Ανταγωνισμού Μέργκετ Βεστάγκερ, και όπου  συζητήθηκαν θέματα εθνικού αλλά και πανευρωπαικού ενδιαφέροντος γύρω από τους χειρισμούς της DG Competiton στο θέμα ενίσχυση του ανταγωνισμού. 

"Αν ματαιωθεί το σχέδιο για τη δημιουργία και πώληση της Μικρής ΔΕΗ θα οδηγήσει στην αναβίωση της υπόθεσης του μονοπωλίου της ΔΕΗ στο λιγνίτη σε επίπεδο τόσο Κομισιόν όσο και Ευρωδικαστηρίου, πόσο μάλλον όταν η επιχείρηση παραμένει κυρίαρχη στην αγορά με ποσοστά της τάξης του 98%”, ήταν το σχόλιο του στελέχους της DG Comp, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις δηλώσεις του έλληνα υπουργού Π.Λαφαζάνη, καθώς και συναδέλφων του, για ακύρωση της ιδιωτικοποίησης της Μικρής ΔΕΗ.

Στην DG Com μάλιστα η περίπτωση της ΔΕΗ χρησιμοποιείται πλέον ως "case study" για το πως μια δημόσια επιχείριση χώρας κρατά κλειστή την αγορά της.

“Το έλλειμμα ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού είναι μοναδικό, θα έλεγα από τα πιο χαρακτηριστικά στην ΕΕ, τόσο για την έντασή του, όσο και για το πόσα χρόνια διαρκεί η ίδια κατάσταση. Επομένως η υπόθεση για εμάς παραμένει ανοικτή. Αν η κυβέρνηση επιμένει να κρατά κλειστή την αγορά και δεν μας προτείνει κάποιο άλλο ισοδύναμο μέτρο, τότε θα ξεκινήσει η διαδικασία επιβολης ποινών. Η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου το περασμένο καλοκαίρι ήταν ξεκάθαρη πάνω στο θέμα", σχολίασε ο κοινοτικός αξιωματούχος, ερωτηθείς για τα επόμενα βήματα της Κομισιόν.

Πρόκειται για την πρώτη αντίδραση κοινοτικών αξιωματούχων σχετικά με τη νέα ενεργειακή πολιτική της χώρας, τονίζοντας ότι “έχουμε συζητήσει, ανταλλάξει απόψεις, και προτάσεις με τις κατά καιρούς ελληνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν άπειρες φορές”, ότι “η Ελλάδα είχε παρά πολλές ευκαιρίες για να βελτιώσει τον ανταγωνισμό της στην αγορά, ωστόσο τις έχασε όλες”, και ότι “αργά ή γρήγορα τα θέματα αυτά θα τεθούν και επίσημα στο τραπέζι”.

“Ηταν θετικό ότι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ είχε ενταχθεί στο προηγούμενο Μνημόνιο, και παρακολουθούνταν από την τρόικα. Διότι κινούνταν παράλληλα τα πράγματα, τόσο από πλευράς DG Com, όσο και από τους ελεγκτές του ελληνικού προγράμματος. Τώρα είμαστε και πάλι στο μηδέν. Κάποια στιγμή η υπόθεση πρέπει να κλείσει, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να λάβει μέτρα, δεν μπορεί να αφήνει έτσι το θέμα", προσέθεσε το ίδιο στέλεχος.

Με βάση τα παραπάνω προκύπτει πως η DG Com αφού πρώτα επικοινωνήσει και επίσημα με την ελληνική κυβέρνηση για να ακούσει ποιές είναι τελικά οι προθέσεις της, θα αποφασίσει για τις από εδώ και πέρα κινήσεις της, χωρίς να αποκλείεται η επιβολή κυρώσεων.

Το ιστορικό

Το 2009, με απόφασή της η Κομισιόν είχε ζητήσει την παραχώρηση σε ιδιώτες του 40% της λιγνιτικής παραγωγής, αλλά η λύση που είχε αντιπροταθεί από την τότε κυβέρνηση Παπανδρέου, ήταν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες τα αναξιοποίητα κοιτάσματα λιγνίτη σε Δράμα και Ελασσόνα. Γρήγορα η πρόταση θυσιάστηκε στο βωμό της "πράσινης ανάπτυξης", και παραπέμφθηκε στις καλένδες, κάτω και υπό τις σφοδρές τοπικές αντιδράσεις.

Ακολούθησε προσφυγή της ΔΕΗ κατά της απόφασης της Κομισιόν στο Ευρωπαικό Δικαστήριο το οποίο και δικαίωσε την ελληνική επιχείρηση (Σεπτέμβριος 2012), με το σκεπτικό πως δεν προκύπτει ότι επειδή η ΔΕΗ βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών της, συνεπεία κάποιου κρατικού μέτρου, αυτό καθεαυτό να συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Αποδέχτηκε δηλαδή τότε το Δικαστήριο ότι δεν ευθύνεται η ΔΕΗ για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, αφού το "προνόμιο" της αποκλειστικής πρόσβασης στον λιγνίτη της είχε παραχωρηθεί από το Δημόσιο.

Ακολούθησε ξανά προσφυγή της Κομισιόν στο Δικαστήριο, που αυτή τη φορά (Ιούλιος 2014), δικαίωσε τις Βρυξέλλες, αναιρώντας τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς ότι ο λιγνίτης δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της ΔΕΗ αφού και άλλοι μπορούν να τον εκμεταλλευτούν. Επρόκειτο για εξέλιξη με ιδιαίτερη σημασία, αφού το ελληνικό “οπλοστάσιο” επιχειρημάτων είχε στηθεί ακριβώς πάνω στη λογική ότι δεν τίθεται θέμα προνομιακής πρόσβασης της ΔΕΗ σε φθηνά καύσιμα (λιγνίτης), άρα διαμόρφωση άνισων όρων ανταγωνισμού με άλλους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, που δεν έχουν πρόσβαση στον λιγνίτη. 

Σαν αποτέλεσμα της δυσμενούς αυτής εξέλιξης για τη ΔΕΗ, η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προτείνει τη λύση της δημιουργίας μιας “Μικρής ΔΕΗ” (ακολουθώντας το ίδιο μοντέλο με το οποίο “έσπασε” το 2000 η Ιταλική Enel), που ενσωματώνει το 30% του σημερινού παραγωγικού δυναμικού της μεγάλης, προκειμένου εν συνεχεία να πουληθεί. Το καλοκαίρι του 2014, και εν μέσω ισχυρών αντιδράσεων ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος, τον οποίο η νέα ελληνική κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι θα ακυρώσει καθώς “η ΔΕΗ δεν πουλιέται”.

Οχι σε Ελασσόνα, Δράμα

Ενα σενάριο που κυκλοφόρησε προ μηνός ήταν ότι το υπουργείο, ως λύση “αντίδοτο” στο στοπ της Μικρής ΔΕΗ θα παραχωρήσει σε ιδιώτες τα κοιτάσματα σε Ελασσόνα και Δράμα. Επειτα ωστόσο από τις πρώτες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας της Ελασσόνας και τις δηλώσεις του ίδιου του δημάρχου της, το υπουργείο διέψευσε κατηγορηματικά ότι υπάρχουν τέτοιες σκέψεις. 

Το πρόβλημα λοιπόν, όπως και το ερώτημα "τι εναλλακτική λύση θα προτείνει η Ελλάδα" για να ευθυγραμμιστεί με τις κοινοτικές απαιτήσεις, παραμένουν στο τραπέζι, με τους κοινοτικούς να επισημαίνουν ότι "περιθώρια για να κερδίσει η ελληνική πλευρά κι άλλο χρόνο δεν υπάρχουν".

Πηγη: energypress.gr