Τα "μυστικά" του κινεζικού ντιλ της ΔΕΗ - Ολο το σχέδιο και τα ερωτήματα για το αν "βγαίνει" επιχειρηματικά η Μελίτη ΙΙ

Στα κινεζικά κεφάλαια ποντάρει η ΔΕΗ προκειμένου να βρει απαντήσεις στις πάμπολλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει, από την υποχρεωτική λόγω μνημονίου μείωση του μεριδίου της, έως την απειλή προστίμου από το Ευρωδικαστήριο επειδή συνεχίζει να κατέχει το μονοπώλιο στο λιγνίτη.

Σε αυτά, μαζί με την εξεύρεση κεφαλαίων για την αναβάθμιση της λιγνιτικής της παραγωγής, αποσκοπεί η από κοινού με τη κινεζική CMEC σύσταση κοινοπρακτικού σχήματος για την κατασκευή της 2ης Μονάδας στον ΑΗΣ Μελίτη της Φλώρινας, όπου το πάνω χέρι θα έχει ο ξένος όμιλος, και η ελληνική επιχείρηση θα περιοριστεί σε μειοψηφικό ποσοστό. 

Τα "μυστικά" του ελληνοκινεζικού ντιλ, το οποίο είχε στην ουσία προαναγγείλει ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΗ με την προ ημερών επιστολή του στο "Energypress", προβλέπουν σύμφωνα με καλά διασταυρωμένες πληροφορίες, τα εξής :

Α) Οι Κινέζοι θα χρηματοδοτήσουν κατά 100% την κατασκευή της "Μελίτη ΙΙ", δηλαδή θα βάλουν και τα 700 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για το έργο. Σαν αποτέλεσμα θα έχουν και πλειοψηφικό ποσοστό στο νέο σχήμα. 

Β) Η ΔΕΗ θα εισφέρει στο σχήμα την λιγνιτική της μονάδα "Μελίτη Ι" και τα ορυχεία της στην περιοχή. Σαν αποτέλεσμα, το μερίδιό της στο σχήμα θα είναι μειοψηφικό, και το ποσοστό της θα εξαρτηθεί από την αποτίμηση της μονάδας της. Ανάλογα με την αξίας της "Μελίτη Ι", το μερίδιό της ΔΕΗ θα μπορούσε να πέσει και κάτω του 40%. Αν η τελευταία περιοριστεί στη νέα εταιρεία σε ρόλο "παθητικού μετόχου", τότε δεν θα έχει ρόλο στο μάνατζμεντ, ούτε δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις. 

Γ) Τρίτος πάρτνερ στο παραπάνω joint venture, θα επιδιωχθεί να είναι οι ιδιώτες ιδιοκτήτες των ορυχείων της περιοχής κάποια εκ των οποίων τροφοδοτούν με πρώτη ύλη τη "Μελίτη Ι". Θα μπορούσαν να εισφέρουν στη νέα εταιρεία τα ορυχεία τους, και ανάλογα θα διαμορφωθεί και το ποσοστό συμμετοχής τους.

Τα ορυχεία που μπορούν να προμηθεύσουν τη νέα μονάδα της ΔΕΗ με λιγνίτη, και που υπ’ αυτό το πρίσμα, μπορούν να ενταχθούν στο σχήμα, είναι:

• Το ορυχείο "Αχλάδα" που ανήκει στην εταιρεία "Λιγνιτορυχεία Αχλάδα Α.Ε.", το οποίο τροφοδοτεί και σήμερα τη "Μελίτη Ι", και μέχρι πριν λίγο καιρό το εκμεταλλευόταν εργολαβικά η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ – ΤΕΡΝΑ μετά από συμφωνία με τον παραχωρησιούχο.
• Το ορυχείο στη θέση "Κλειδί" που ανήκει στη ΔΕΗ και το οποίο παραμένει ανενεργό καθώς για να λειτουργήσει θα πρέπει να γίνει μετεγκατάσταση των οικισμών που εμποδίζουν την ανάπτυξή του.
• Το μικρό τμήμα του ορυχείου της "Βεύης" που ανήκει στη ΔΕΗ (είναι κλειστό επί 15 χρόνια).
• Το υπόλοιπο και μεγαλύτερο τμήμα του ορυχείου της "Βεύης" που παρ’ ότι είχε κατακυρωθεί στην ΑΚΤΩΡ, και είχε μάλιστα υπογραφεί συμφωνία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εντούτοις η συμφωνία αυτή ποτέ δεν πέρασε από τη Βουλή. Σαν αποτέλεσμα, ο Ακτωρ ουδέποτε εγκαταστάθηκε σε αυτό.

Δυνητικά, θα μπορούσαν να εισφερθούν στο σχήμα, όλα τα παραπάνω ορυχεία. Αγνωστο ωστόσο είναι ποιοί από τους συγκεκριμένους ιδιώτες έχουν γνώση του σχεδιασμού, πόσο μάλλον όταν κάποιοι δηλώνουν άγνοια, εξηγώντας ότι δεν έχουν συμφωνήσει να συμμετάσχουν.

Τι επιδιώκει με την πρώτη σύμπραξη η ΔΕΗ

Είναι πολλοί οι στόχοι της πρώτης αυτής σύμπραξης που επιχειρεί η ΔΕΗ. Αφενός θέλει να αναβαθμίσει την λιγνιτική της παραγωγή, αφού φιλοδοξεί με τη "Μελίτη ΙΙ", σε συνδυασμό με την απόσυρση παλαιότερων, να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της λιγνιτικής της παραγωγής (λιγότεροι ρύποι, κ.οκ.). Αφετέρου, εκτιμά ότι με τη σύμπραξη επιλύει- άγνωστο σε ποιο βαθμό- το πρόβλημα της απελευθέρωσης της λιγνιτικής αγοράς για το οποίο η χώρα και η επιχείρηση απειλούνται με πρόστιμο από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Επειτα, η κίνηση αποσκοπεί στο να ελέγξει η ίδια η ΔΕΗ την υποχρεωτική από το μνημόνιο μείωση σε 49% του μεριδίου της (σε παραγωγή και λιανική) μέχρι το 2019. Εν προκειμένω, το μερίδιο της στην παραγωγή από τη δραστηριοποίησή της στη νέα αυτή εταιρεία, θα είναι τόσο, όσο και το μειοψηφικό ποσοστό που θα κατέχει. Από εκεί και πέρα η συμφωνία με τους Κινέζους πιθανώς να έχει πολλές "ουρές", που προς το παρόν παραμένουν άγνωστές. Εδώ και καιρό για παράδειγμα συζητείται η προοπτική εξόδου της ΔΕΗ στην Αλβανία, και η συνεργασία από κοινου με τη CMEC για την από κοινού δραστηριοποίησή τους στη γείτονα. Αλλωστε η CMEC είναι ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστικούς ομίλους στην Κίνα με έντονη διεθνή δραστηριότητα σε μεγάλα ηλεκτρομηχανολογικά έργα, εκτός δηλαδή από ρευστότητα, διαθέτει και τεχνογνωσία.

Και τα ερωτήματα

Ταυτόχρονα όμως η πρώτη αυτή σύμπραξη της ΔΕΗ γεννά και μια σειρά από ερωτήματα.

• Το πρώτο είναι κατά πόσο "αντέχει" και νέα μονάδα η ελληνική αγορά, όταν η ζήτηση για ρεύμα, βαίνει σταθερά μειούμενη λόγω κρίσης. Η μόνη πιθανότητα να αυξηθεί η κατανάλωση είναι να σταματήσει η ύφεση και να αυξηθεί το ΑΕΠ.
• Το δεύτερο, και κυριότερο ερώτημα, αφορά την τιμή στην οποία θα πουλάει το ρεύμα το ελληνοκινεζικό αυτό σχήμα. Εδώ και καιρό, το φυσικό αέριο, βοηθούμενο και από τη βουτιά του πετρελαίου, έχει πάρει κεφάλι από το λιγνίτη, ως φθηνότερο καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή. Οι μονάδες λιγνίτη είναι πολύ ακριβές στην κατασκευή τους και έχουν πλέον μεγάλες επιβαρύνσεις στο κόστος λειτουργίας τους λόγω CO2, κόστος που αναμένεται να ανέβει λόγω των περιβαλλοντικών πολιτικών στην Ε.Ε. Προκειμένου λοιπόν ο λιγνίτης να γίνει ξανά ανταγωνιστικός, θα πρέπει οι Κινέζοι να μειώσουν σημαντικά το κόστος εξόρυξης, εγχείρημα δύσκολο. 
• Στα τέλη του 2008, η ΔΕΗ είχε προκηρύξει διαγωνισμό για την κατασκευή της Μελίτη ΙΙ, ωστόσο αυτός κηρύχθηκε άγονος αφού δεν εμφανίστηκε κανένας ενδιαφερόμενος. Εκτοτε, τα δεδομένα (ζήτηση, πολιτική ρύπων), έχουν χειροτερεύσει για το λιγνίτη, παρά το αντίθετο.
• Το πέμπτο ερώτημα αφορά στις ευρωπαικές αρχές ανταγωνισμού, και το κατά πόσο η κίνηση της ΔΕΗ έχει τη σύμφωνη γνώμη τους. 

"Η μονάδα δεν βγαίνει"

Με άλλα λόγια, όπως λένε έμπειρα στελέχη της αγοράς, η μονάδα αυτή "δεν βγαίνει" με κριτήρια αμιγώς επιχειρηματικά και ειδικά στις συγκεκριμένες ελληνικές συνθήκες εγκατεστημένης ισχύος και χαμηλής κατανάλωσης. 

Ας μην ξεχνάμε ότι ανάλογη πρόταση η ΔΕΗ είχε καταθέσει για τη Μελίτη 2 και στην Ιταλική Edison, η οποία ωστόσο απέρριψε το σχέδιο για δύο λόγους: πρώτον ο βασικός μέτοχος της ιταλικής εταιρείας η γαλλική EdF απέχει από την κατασκευή νέων ανθρακικών μονάδων λόγω περιβαλλοντικών κριτηρίων και δεύτερον διότι στο πακέτο της συνεργασίας με τη ΔΕΗ δεν περιλαμβάνονται υδροηλεκτρικές μονάδες.

Ακόμα όμως και αν η ΔΕΗ έχει και άλλους λόγους, όχι αμιγώς επιχειρηματικούς, όπως για παράδειγμα να κρατήσει τις θέσεις εργασίας σε μια περιοχή που παραδοσιακά είναι ενεργειακό κέντρο για τη χώρα ή να αξιοποιήσει για εθνικούς λόγους και λόγους ενεργειακής ασφάλειας ένα εγχώριο και όχι εισαγόμενο καύσιμο, και πάλι το εγχείρημα δεν είναι απλό. Τα παραπάνω δεν μπορούν να "συγκινήσουν" έναν ιδιώτη που θα κληθεί να βάλει πολλά κεφάλαια, και συνεπώς θα αξιολογήσει τα δεδομένα με ψυχρά επιχειρηματικά κριτήρια. Εκτός και αν έχουν και οι ΚΙνέζοι λόγους ευρύτερους των αμιγώς επιχειρηματικών.

Πάντως, τόσο από το εκτιμώμενο κόστος που αναφέρει η ΔΕΗ (700 εκατ. ευρώ), όσο και από τη δυναμικότητα των ορυχείων της περιοχής, φαίνεται ότι μιλάμε για μια μικρή λιγνιτική μονάδα, αντίστοιχη της "Μελίτη Ι", και όχι μεγάλη, όπως η "Πτολεμαϊδα V".

energypress.gr