Μονοδιάστατη η μελέτη του ΤΕΕ για την εκτίμηση των κόστους μετάβασης σε καθεστώς μειωμένης λιγνιτικής ισχύος

Είχαμε την ευκαιρία να ενημερωθούμε, αλλά και να διαβάσουμε τη μελέτη που εκπόνησε ερευνητική ομάδα με ευθύνη του Τ.Ε.Ε. τμ. Δυτικής Μακεδονίας με θέμα «Εκτίμηση του κόστους μετάβασης της Δυτικής Μακεδονίας σε καθεστώς μειωμένης λιγνιτικής ισχύος». Στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να προβούμε σε ολοκληρωμένη αποτίμηση της μελέτης. Αλλά είναι εύλογο και εύκολο να γίνει μια πρώτη κριτική και να κατατεθούν οι πρώτες πολιτικές επισημάνσεις επί της μελέτης.
Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τις συνέπειες μια ταχείας και απρογραμμάτιστης μείωσης της λιγνιτικής ισχύος στην περιοχή. Αντίθετα, η διερεύνηση πρέπει και να τις αποτιμήσει για να διεκδικηθεί πολιτικά η αποζημίωσή αλλά και να αναδείξει τον τρόπο και το δρόμο ώστε η απεξάρτηση από το λιγνίτη να γίνει με το μικρότερο κόστος και την καλύτερη προοπτική. Δυστυχώς όμως, από πρώτη ανάγνωση, η μελέτη του ΤΕΕ φαίνεται να στοχεύει περισσότερο στην παγίωση της υπάρχουσας κατάστασης και λιγότερο στην αναζήτηση διεξόδων για την βιώσιμη ανάπτυξη, θεωρώντας πώς πρέπει η παγκόσμια πραγματικότητα να προσαρμοστεί στις δικές μας «ανάγκες» και όχι εμείς στην παγκόσμια πραγματικότητα.
Γνώμη μας είναι πώς σε μια μελέτη για τις συνέπειες θα πρέπει να συνυπολογίζονται οι παραγωγικές δραστηριότητες και οι θέσεις εργασίες που χάνονται ως συνέπεια της υπέρμετρης ανάπτυξης και της όχλησης της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Δηλαδή πόσες θέσεις εργασίας χάθηκαν στην περιοχή ακριβώς λόγω της εκμετάλλευσης του λιγνίτη. Αν και αναφέρεται ακροθιγώς η μονοκαλλιέργεια ως συνέπεια, παρόλα αυτά αυτό δεν αποτιμάται. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο πώς η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας είναι σταθερά, εδώ και πολλά χρόνια, πρωταθλήτρια στην ανεργία με ποσοστό πλέον 28.5% στον γενικό πληθυσμό και διπλάσιο αυτού στους νέους. Η μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη, για κάθε θέση εργασίας που δημιουργεί καταστρέφει πολύ περισσότερες!
Για να είμαστε επίσης δίκαιοι, θα πρέπει να γίνει κάποια στιγμή αποτίμηση των συνεπειών, τόσο των περιβαλλοντικών όσο και των οικονομικών. Δηλαδή θα πρέπει να αποτιμηθεί και το λεγόμενο εξωτερικό κόστος, όπου -λαμβάνοντας υπόψη το πιο αισιόδοξο σενάριο του Ε.Μ.Π που το υπολογίζει σε περίπου 5 ευρωσεντ ανά kw - και αφαιρώντας το κόστος των κλιματικών αλλαγών τότε οι λιγνιτικές περιοχές της χώρας έχουν λαμβάνειν ένα ποσό της τάξης των 6 δις € μόνο για την τελευταία εικοσαετία ! ( > 5 δις για ΛΚΔΜ)[1] .
Και όλα αυτά ως αποτέλεσμα ενός καθεστώτος κρυφών επιδοτήσεων, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανακοίνωσή της (χθες) για την ανάπτυξη των ΑΠΕ απευθύνει σαφές μήνυμα στα κράτη-μέλη να «καταργήσουν σταδιακά τις επιδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα», σημειώνοντας επιπλέον ότι η ανάπτυξη των ΑΠΕ μπορεί να δημιουργήσει περισσότερες από 3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.[2]Ακόμα πρέπει να αποτιμηθεί η μη αναστρέψιμη απώλεια του τοπικού φυσικού κεφαλαίου, οι περιβαλλοντικές συνέπειες. Μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος υπολογίζει το κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση για την χώρα μεταξύ 3,3 και 5,2 δις ετησίως[3]. Οι οικονομικές συνέπειες από την μη λήψη μέτρων για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, υπολογίζονται –σε κόστος για την ελληνική οικονομία- σωρευτικά μέχρι το 2100 σε 700 δις ευρώ[4].
Αναγνωρίζουμε την σημασία που διαδραμάτισε ιστορικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας η χρήση των λιγνιτών της Δυτ. Μακεδονίας. Επίσης αναγνωρίζουμε πώς αυτή η εξέλιξη άλλαξε και τον χαρακτήρα στης περιοχής. Ήδη όμως το Οικολογικό Κίνημα από την δεκαετία του 1990 χτυπούσε καμπανάκι για τις εξελίξεις που έρχονταν και το αδιέξοδο στο οποίο έμπαινε η περιοχή. Είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι, το παλιό μοντέλο εδώ και πολλά χρόνια δεν είναι βιώσιμο. Όσο επιδιώκουμε την συντήρηση του, τόσο θα εγκλωβίζουμε την περιοχή σε αδιέξοδο. Δυστυχώς δεν γίνεται κατανοητό πως το μέλλον της περιοχής πρέπει να είναι πράσινο.
Υπενθυμίζουμε την πρόταση μας, την οποία έχουμε καταθέσει επίσημα στον πρόεδρο της ΔΕΗ κ. Ζερβό, να γίνει η περιοχή χώρος υποδοχής για πράσινο ενεργειακό εξοπλισμό όπου μπορούν να δημιουργηθούν, μέχρι το 2020, 3000 θέσεις εργασίας .
Πιστεύουμε πώς η περιοχή πρέπει να κατευθυνθεί προς ένα μοντέλο που θα σέβεται την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα. Όποιος δε συνεχίζει να εξαγγέλλει σαν όραμα του για την περιοχή τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά από την άλλη επιμένει στον να συντηρεί το ίδιο μοντέλο, είτε δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη είτε προσπαθεί να μας κοροϊδέψει όλους μαζί.

Οικολόγοι Πράσινοι Δυτικής Μακεδονίας

Περισσότερες πληροφορίες: Λευτέρης Ιωαννίδης τηλ. 6947823734