Οι επιδόσεις των Ελληνικών Περιφερειών στους τομείς Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας -Σημαντικές νησίδες αριστείας σε αρκετές Περιφέρειες

Οι Δείκτες Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας στις Ελληνικές Περιφέρειες παρουσιάζονται στη νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) με τίτλο "Περιφερειακή διάσταση των δραστηριοτήτων έντασης γνώσης στην Ελλάδα, Επισκόπηση 2015" (http://metrics.ekt.gr/el/node/312).

Όπως προκύπτει από τη μελέτη των εισροών και των εκροών των δραστηριοτήτων έντασης γνώσης ανά περιφέρεια, υπάρχουν σημαντικές νησίδες αριστείας σε πολλές Περιφέρειες. Στην έκδοση, εξετάζεται, μεταξύ άλλων, το πώς και πού κατανέμονται, ανά περιφέρεια, οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), και εξάγονται σημαντικά συμπεράσματα για την ερευνητική δραστηριότητα και την καινοτομία σε περιφερειακό επίπεδο, συγκριτικά πάντα και με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες.

Ως προς τις δαπάνες για Ε&Α (στοιχεία 2013), το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης Ε&Απραγματοποιείται στην Περιφέρεια Αττικής (820,27 εκατ. ευρώ), ενώ ακολουθούν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (183,30 εκατ. ευρώ) και η Περιφέρεια Κρήτης (120,68 εκατ. ευρώ). Στον αντίποδα, οι χαμηλότερες δαπάνες Ε&Α σε απόλυτες τιμές εντοπίζονται στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (8,17 εκατ. ευρώ), στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (14,98 εκατ. ευρώ) και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (17,80 εκατ. ευρώ).

Παρόλα αυτά, όσον αφορά την ένταση Ε&Α, δηλαδή τη δαπάνη Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ κάθε Περιφέρειας, η Περιφέρεια Κρήτης εμφανίζει την υψηλότερη ένταση (1,35%), ακολουθούμενη από την Αττική (0,94%), την Ήπειρο (0,92%) και τη Δυτική Ελλάδα (0,92%), που υπερβαίνουν την αντίστοιχη συνολική εθνική επίδοση (0,81%), ενώ η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου προσεγγίζει την εθνική τιμή. Ως προς τον τρόπο διάρθρωσης της συγκεκριμένης δαπάνης, ο τομέας των επιχειρήσεων πραγματοποιεί το μεγαλύτερο μέρος της Ε&Α μόνο στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ενώ στις υπόλοιπες Περιφέρειες τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνει είτε ο τομέας τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είτε ο κρατικός τομέας.

Όσον αφορά στη χρηματοδότηση της Ε&Α, πέρα από το κράτος -που είναι ο βασικός χρηματοδότης- και τις επιχειρήσεις, οι πόροι από το εξωτερικό, και ιδίως από την Ε.Ε. είναι ιδιαίτερα υψηλοί για τις Περιφέρειες Αττικής, Κρήτης, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας.

Όσον αφορά το προσωπικό Ε&Α, η πλειονότητα του συνολικού προσωπικού και των ερευνητών απασχολείται στην Περιφέρεια Αττικής, με αριθμούς σχεδόν τριπλάσιους από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την Περιφέρεια Κρήτης. Πάντως, και σε όρους μεριδίου του προσωπικού Ε&Α επί της συνολικής απασχόλησης σε κάθε Περιφέρεια, η υψηλότερη επίδοση καταγράφεται στην Περιφέρεια Κρήτης (1,89%), ενώ ακολουθούν η Περιφέρεια Αττικής (1,54%), η Περιφέρεια Ηπείρου (1,46%) και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1,23%). Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτά τα ποσοστά είναι υψηλότερα της μέσης εθνικής επίδοσης, αλλά και εκείνης που αντιστοιχεί συνολικά στην ΕΕ.

Τέλος, όσον αφορά την καινοτομία (η οποία διακρίνεται σε τέσσερις τύπους: καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασίας, καινοτομία οργάνωσης και καινοτομία μάρκετινγκ), οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται να επιτυγχάνουν αξιόλογες επιδόσεις, αφού στις περισσότερες Περιφέρειες οι επιχειρήσεις προβαίνουν σε κάποιο τύπο καινοτομίας σε ποσοστό υψηλότερο από 40%.

Η καινοτομία οργάνωσης και η καινοτομία μάρκετινγκ είναι οι κυρίαρχοι τύποι καινοτομίας μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων σε όλες τις περιφέρειες. Αξίζει να σημειωθεί, ότι γενικά οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα καινοτομούν περισσότερο από τον μέσο κοινοτικό όρο (52,3% στην Ελλάδα έναντι 48,9% στην ΕΕ28), ενώ οι υψηλότερες επιδόσεις -ξεπερνώντας τη μέση εθνική, αλλά και τη μέση κοινοτική επίδοση- καταγράφονται στην Περιφέρεια Κρήτης, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, την Περιφέρεια Αττικής, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και την Περιφέρεια Πελοποννήσου.

 Εξειδικεύοντας τα στοιχεία στους διάφορους τύπους καινοτομίας, το μερίδιο των επιχειρήσεων που καινοτομούν σε προϊόντα ή/και διαδικασίες στις ελληνικές Περιφέρειες στο σύνολο της χώρας είναι λίγο μικρότερο από τον αντίστοιχο κοινοτικό μέσο (34,3% έναντι 36%), ενώ την υψηλότερη επίδοση επιτυγχάνουν οι Περιφέρειες Κρήτης, Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας.

Σημειώνεται ότι τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, τα οποία παράγονται και εκδίδονται από το ΕΚΤ, αποστέλλονται σε τακτική βάση στη Eurostat και τον ΟΟΣΑ. Η ανάλυση των στοιχείων και η εξαγωγή των σχετικών δεικτών δημοσιεύονται σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ που διατίθενται στον δικτυακό τόπο http://metrics.ekt.gr.

www.anko-eunet.gr