Μάχη για σκουπίδια 400 εκατ. ευρώ

Αναδημοσίευση: Τα ΝΕΑ, του Γιώργου Πουλερέ, 20.06.09

Επιχειρηματικός πόλεμος, τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο, έχει ξεσπάσει γύρω από την πίτα της διαχείρισης των 5,5 εκατ. τόνων των αστικών απορριμμάτων που παράγονται σε ετήσια βάση στην Ελλάδα. Η σημαντικότερη μάχη που πρόκειται να δοθεί στο εγγύς μέλλον, είναι τα τρία έργα που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν στην Αττική και αφορούν τη διαχείριση 2,5 εκατ. τόνων στερεών αστικών αποβλήτων που συγκεντρώνονται σε ετήσια βάση.

Παρόντες στη «μάχη της Αττικής» αλλά και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας θα είναι: Η εταιρεία Ηλέκτωρ του ομίλου της Ελλάκτωρ (πρώην Ελληνική Τεχνοδομική), η οποία διαθέτει ήδη σημαντική τεχνογνωσία και εμπειρία στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, η Ιντρακάτ, η οποία έχει συμμαχήσει με τον γαλλικό κολοσσό Suez, oι κατασκευαστικοί όμιλοι J&Ρ Άβαξ και ΓΕΚ Τέρνα, ο όμιλος Λάτση σε συνεργασία με τον πολυεθνικό όμιλο Veolia, ο όμιλος Κοπελούζου, η ελληνικών συμφερόντων Εnvitec που διαχειρίζεται την ΕΜΑΚ (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης) Άνω Λιοσίων, αλλά και άλλα επιχειρηματικά σχήματα.

Στα «όπλα» της μάχης για τη διανομή της ετήσιας πίτας των 400 εκατ. ευρώ της νέας αγοράς που διαμορφώνεται στην Ελλάδα, κυρίαρχη θέση κατέχει το μοντέλο της διαχείρισης των αποβλήτων που προτείνουν οι ενδιαφερόμενοι «μνηστήρες».

Κόντρες για το μοντέλο
Κάποια επιχειρηματικά σχήματα θεωρούν το μοντέλο της πλήρους ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων (μέσω καύσης) ως το φθηνότερο και φιλικότερο προς το περιβάλλον. Ωστόσο, και το άλλο μοντέλο που ήδη εφαρμόζεται σε μικρότερα έργα διαχείρισης αποβλήτων, υπόσχεται ότι μπορεί να αξιοποιήσει το 85% των αποβλήτων παράγοντας λίπασμα (βελτιωτικό εδάφους), καύσιμο για χρήση σε τσιμεντοβιομηχανίες και κατά ένα 5% ποσότητες μετάλλων όπως σίδηρο και αλουμίνιο καθώς και βιοαέριο.

Ένα παρόμοιο μοντέλο πρόκειται να εφαρμοστεί στο έργο της διαχείρισης των αποβλήτων του Νομού Ημαθίας, το οποίο θα κατασκευαστεί από την εταιρεία Ηλέκτωρ. Μάλιστα, όπως εκτιμά ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Θανάσης Κατρής, το εν λόγω έργο μπορεί να αποτελέσει πιλότο και για άλλα, ανάλογα έργα. Το έργο θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει σε δύο χρόνια, θα κοστίσει 35 εκατ. ευρώ και η κατασκευάστρια εταιρεία θα το λειτουργεί για 25 χρόνια εισπράττοντας ένα τέλος εισόδου (κόστος ανά τόνο αποβλήτων) από τον φορέα της τοπικής αυτοδιοίκησης του Νομού Ημαθίας. Ο γενικός διευθυντής της Ιντρακάτ, κ. Χαράλαμπος Καλλής, υποστηρίζει ότι η φιλικότερη λύση για το περιβάλλον και ταυτόχρονα η φθηνότερη είναι αυτή της ενεργειακής αξιοποίησης των αστικών αποβλήτων, καθώς τα υπολείμματα που τελικά θα πάνε στους ΧΥΤΥ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) θα είναι μόλις το 15% του συνολικού όγκου των αποβλήτων και, κατά συνέπεια, οι ΧΥΤΥ θα αργήσουν πολύ για να γεμίσουν. Η επιλογή του μοντέλου αυτού από την Ιντρακάτ ήταν και ο βασικός λόγος που η εταιρεία τα βρήκε με τον γαλλικό κολοσσό Suez και αποφάσισαν να κινηθούν από κοινού στην ελληνική αγορά διαχείρισης στερεών αστικών αποβλήτων. Επισημαίνεται ότι ο γαλλικός όμιλος διαχειρίζεται σήμερα 100 μεγάλα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από απόβλητα.

Το μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων που προτείνει ο καθένας τους θα κρίνει ποιος από τους ενδιαφερόμενους « μνηστήρες » θα επικρατήσει στη νέα αγορά που διαμορφώνεται στην Ελλάδα

Με γερμανική τεχνολογία
Πάντως, και άσχετα από το ποιο μοντέλο διαχείρισης είναι το πιο αποτελεσματικό, είναι γεγονός ότι μέχρι στιγμής τις σημαντικότερες θέσεις στην αγορά διαχείρισης αστικών αποβλήτων έχει κατακτήσει η Ηλέκτωρ - θυγατρική του ομίλου της Ελλάκτωρ - η οποία απέκτησε την απαραίτητη τεχνογνωσία πριν από μερικά χρόνια εξαγοράζοντας το 2005 της γερμανικής εταιρείας Ηerhof. Σήμερα λειτουργεί τρεις μονάδες μηχανικής- βιολογικής επεξεργασίας αστικών σύμμεικτων απορριμμάτων στη Γερμανία (σε Βερολίνο, Οsnabrueck και Τrier). Στη Γερμανία, πάντα μέσω της Ηerhof, η Ηλέκτωρ προωθεί και την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής σε συνεργασία με τη μεξικανικών συμφερόντων τσιμεντοβιομηχανία Cemex. Στην Κύπρο ο όμιλος της Ελληνικής Τεχνοδομικής έχει κατασκευάσει και λειτουργεί τον ΧΥΤΑ Πάφου, ενώ έχει αναλάβει το πρόγραμμα ανακύκλωσης υλικών στη Λευκωσία και τη Λεμεσό.

Όσον αφορά την Ελλάδα, εκτός των ΧΥΤΑ που θα κατασκευάσει (Φυλής και Γραμματικού στην Αττική, Μαυρορράχης και Ταγαράδων στη Θεσσαλονίκη, Λήμνου, Σάμου και Θήβας), η Ηλέκτωρ λειτουργεί δύο μονάδες παραγωγής βιοαερίου στον ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων (24 ΜW, σε συνεργασία με την αυστραλέζικη ΕDL) και στον ΧΥΤΑ Ταγαράδων (5 ΜW), ενώ παράλληλα στους ίδιους χώρους αναπτύσσει και μονάδες διαχείρισης υγρών αποβλήτων.

«Επίθεση» από JκαιΡ Άβαξ, ΓΕΚ - Τέρνα και Έδραση - Χ. Ψαλλίδας
Ο όμιλος JκαιΡ Άβαξ κινείται στον χώρο της διαχείρισης απορριμμάτων μέσω της θυγατρικής Αθηνά ΑΤΕ, η οποία συμμετέχει μαζί με την Άκτωρ στη λειτουργία του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων στην Ψυτάλλεια. Επίσης, η Αθηνά συμμετέχει στο έργο κατασκευής- λειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού του Βουκουρεστίου. Η διοίκηση της J&Ρ Άβαξ έχει αποφασίσει να ενισχύσει τα επόμενα χρόνια την παρουσία της στον χώρο της διαχείρισης απορριμμάτων, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Στην ίδια κατεύθυνση προτίθεται να κινηθεί και ο όμιλος ΓΕΚ- Τέρνα. Στο πλαίσιο αυτό, δεδομένης της δραστηριότητας που έχει αναπτύξει ο εν λόγω κατασκευαστικός όμιλος στον χώρο της ενέργειας, προωθείται σε πρώτη φάση η ανάπτυξη δύο μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα.

Ο τομέας της διαχείρισης απορριμμάτων είναι στο στόχαστρο του ομίλου Έδραση- Χ. Ψαλλίδας, ο οποίος μέσω της θυγατρικής Εnviprosystems που ειδικεύεται σε έργα περιβάλλοντος, έχει αναλάβει την κατασκευή ή και τη λειτουργία μιας σειράς εγκαταστάσεων βιολογικών καθαρισμών σε πόλεις της Ελλάδας, συνολικού ύψους 27 εκατ. ευρώ.