Ο Συνήγορος του Πολίτη για ορυχεία και ΑΗΣ στον άξονα Κοζάνης- Φλώρινας

Αρ. πρωτ.: 2865/09/2.3, Ειδικοί Επιστήμονες: Αικατερίνη Φλιάτουρα, 2107289784 ,Κώστας Αντωνιάδης, 210 72 89 613 . Ημερομηνία: 4.6.09
Προς: (δείτε στο τέλος του εγγράφου)

Θέμα: Περιβαλλοντικά προβλήματα λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων και των ΑΗΣ της ΔΕΗ Α.Ε. στους νομούς Κοζάνης και Φλώρινας


Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,

Ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε την υπ’ αρ. 2865/09 αναφορά του Συνδικάτου Εργαζομένων στην Ενέργεια «Εργατική Αλληλεγγύη» με την οποία διατυπώνονται μία σειρά από αιτιάσεις που σχετίζονται με την περιβαλλοντική υποβάθμιση της ευρύτερης περιοχής λειτουργίας των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ Α.Ε. στους νομούς Φλώρινας και Κοζάνης.
Στο πλαίσιο της εν λόγω αναφοράς, τα περιβαλλοντικά προβλήματα και η συνακόλουθη επιβάρυνση της δημόσιας υγείας εντοπίζονται κυρίως στα εξής:
i. την έλλειψη μονάδας αποθείωσης στον ΑΗΣ Αμυνταίου
ii. την μη κατασκευή κλειστού τύπου ταινιόδρομων μεταφοράς τέφρας, (δεδομένου ότι τα σκέπαστρα στους ταινιοδρόμους δεν αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τη διαρροή της τέφρας) και
iii. τη διάστρωση δρόμων και τομών των ορυχείων με ακατέργαστη τέφρα.

1. Ως προς τους περιβαλλοντικούς όρους των εγκαταστάσεων με βάση τη μέχρι τώρα έρευνά μας και τα στοιχεία των αρμόδιων Δ/νσεων ΕΑΡΘ και Περ/κού Σχεδιασμού του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., προκύπτουν τα εξής:

α. Ως προ τα λιγνιτωρυχεία:

- Για το Λιγνιτωρυχείο «ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ», το οποίο εκτείνεται στην περιοχή των νομών Κοζάνης και Φλώρινας ισχύει η υπ’ αρ. 171001/3243/22.8.07 ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, η οποία αποτελεί τροποποίηση της υπ’αρ. 100533/2001/23.1.04 ΚΥΑ.
- Για το Λιγνιτωρυχείο στη θέση «ΑΧΛΑΔΑ», δήμου Μελίτης νομού Φλώρινας, έχουν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. οικ. 141094/325/31.1.06 ΚΥΑ.
- Για το Λιγνιτωρυχείο στη θέση «ΚΛΕΙΔΙ», δήμου Αμυνταίου νομού Φλώρινας έχουν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. οικ. 146412/2407/23.5.06 ΚΥΑ.
- Για το Λιγνιτωρυχείο «ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ», στο νομό Κοζάνης ισχύει η υπ’ αρ. 189708/3440/23.9.08 ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, η οποία αποτελεί τροποποίηση της υπ’αρ. 114084/3671/23.10.03 ΚΥΑ.
- Για το Λιγνιτωρυχείο «ΜΑΥΡΟΠΗΓΗΣ», δήμου Πτολεμαΐδας νομού Κοζάνης έχουν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. οικ. 142453/753/23.2.06 ΚΥΑ.

β. Ως προς τους ΑΗΣ:

- Για τον ΑΗΣ στην περιοχή Μελίτης, είχαν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. 67596/23.9.98 απόφαση, η χρονική ισχύς των οποίων έχει λήξει (6 ετούς χρονικής ισχύος).
- Για τον ΑΗΣ Αμυνταίου-Φιλώτα, είχαν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. 55008/3.1.01 απόφαση, η χρονική ισχύς των οποίων έχει επίσης λήξει (5 ετούς χρονικής ισχύος).
- Για τον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, έχουν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. 94650/12.9.06 απόφαση.
- Για τον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, είχαν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. 130497/15.7.05 απόφαση, οι οποίοι φέρονται να μην είναι πλέον σε ισχύ.
- Για τον ΑΗΣ Καρδιάς, είχαν εγκριθεί περιβαλλοντικοί όροι με την υπ’ αρ. 93855/14.7.05 απόφαση, οι οποίοι φέρονται να μην είναι πλέον σε ισχύ.

Η Δ/νση ΕΑΡΘ του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. παρακαλείται να μας ενημερώσει για το καθεστώς λειτουργίας των ΑΗΣ Αμυνταίου, Μελίτης, Καρδιάς και Πτολεμαΐδας, δεδομένου ότι έχει λήξει η ισχύς των σχετικών αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (π.ο.). Επίσης, παρακαλείται να ενημερώσει εάν η ΔΕΗ Α.Ε. έχει υποβάλει φακέλους μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων προκειμένου να εκδοθούν νεώτερες αποφάσεις έγκρισης π.ο.

2. Εν όψει των ανωτέρω, παρακαλούνται οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες, στις οποίες και απευθύνεται η παρούσα επιστολή, όπως παράσχουν - η καθεμιά στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της - έγγραφη ενημέρωση στην Αρχή, σχετικά με τους ισχυρισμούς των καταγγελιών (i. ii. και iii.)των αναφερομένων, καθώς και όπως αποστείλουν στην υπηρεσία μας κάθε στοιχείο, σχετικό με την υπόθεση.
i. Η Δ/νση Περιβάλλοντος της Ν.Α. Φλώρινας και η ΔΕΗ Α.Ε. παρακαλούνται να ενημερώσουν για τις τιμές συγκέντρωσης στις εκπομπές διοξειδίου του θείου από τον ΑΗΣ Αμυνταίου, εάν έχουν παρατηρηθεί υπερβάσεις να αποστείλει τα σχετικά στοιχεία και γενικότερα να μας ενημερώσουν για το σύστημα αποθείωσης που εφαρμόζεται στον εν λόγω ΑΗΣ.
ii. Ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι για τον περιορισμό εκπομπής αιωρούμενων σωματιδίων στην ευρύτερη περιοχή λειτουργίας των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ Α.Ε. (λιγνιτωρυχεία και ΑΗΣ) είναι κρίσιμο η μεταφορά της παραγόμενης τέφρας να γίνεται υπό συνθήκες ελαχιστοποίησης των διαρροών της. Προς αυτή τη κατεύθυνση μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά η χρήση κλειστού τύπου ταινιοδρόμων, το οποίο αποτελεί και ένα από τα κύρια αιτήματα της συγκεκριμένης αναφοράς. Επίσης, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διαπιστώσει (υπ’ αρ. 3478/09/2.2/18.3.09 έγγραφό του) τη μη συστηματική χρήση των σκεπασμάτων των καλυμμένων ταινιοδρόμων και τη συνακόλουθη διαρροή τέφρας κατά τη μεταφορά της.

Επίσης, η Αρχή στο πλαίσιο διερεύνησης παλαιότερων αναφορών (που βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη) οι οποίες σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ Α.Ε. στο νομό Κοζάνης, γνωρίζει ότι σε νεώτερες αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ΑΗΣ ή/και ορυχείων αναφέρεται, αν και αποσπασματικά, η πρόβλεψη για χρήση κλειστών ταινιοδρόμων. Πιο συγκεκριμένα, τέτοιου είδους πρόβλεψη αναφέρεται στον όρο Α9. (α) [παραπομπή 1 στο τέλος του κειμένου] της υπ’ αρ. 94650/12.9.06 απόφασης έγκρισης π.ο. του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου, ως ένα από τα μέτρα εφαρμογής της Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών και στον όρο 25 [παραπομπή 2 στο τέλος του κειμένου] της υπ’ αρ. 142453/23.2.06 απόφασης έγκρισης π.ο. του λιγνιτωρυχείου της Μαυροπηγής.

Ενόψει των ανωτέρω, παρακαλούνται οι αρμόδιες για την έγκριση π.ο. Δ/νσεις ΕΑΡΘ και Περ/κού Σχεδιασμού του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. να διευκρινίσουν το είδος των ταινιοδρόμων που οφείλει η ΔΕΗ Α.Ε. να κατασκευάσει στις εγκαταστάσεις της τόσο εντός των ορίων των γηπέδων των ΑΗΣ όσο και εντός των ορίων των εκτάσεων εκμετάλλευσης των λιγνιτωρυχείων. Είχαμε ήδη την ευκαιρία να συζητήσουμε (στις 17.2.09) με τη Δ/νση του ΛΚΔΜ την αντικειμενική δυσκολία να εφαρμοστεί ένας ενιαίος τύπος ταινιοδρόμων στις εγκαταστάσεις, λόγω του τεράστιου μήκους διαδρομών, του διαφορετικού υλικού μεταφοράς και επομένως της χρήσης τους ανάλογα με το σημείο που αυτοί βρίσκονται. Ωστόσο, επισημαίνουμε τη άμεση ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος διότι αφενός από τα υπάρχοντα στοιχεία [παραπομπή 3 στο τέλος του κειμένου] προκύπτουν μεγάλες διαρροές τέφρας από τους καλυμμένους ταινιοδρόμους και αφετέρου υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις στις προβλέψεις των διαφόρων αποφάσεων των π.ο., ως προς τον τύπο των ταινιοδρόμων που οφείλει να εφαρμόζει η ΔΕΗ Α.Ε. στα ορυχεία και στους ΑΗΣ [παραπομπή 4 στο τέλος του κειμένου].

Θεωρούμε ότι η λήψη άμεσων μέτρων για τη διαρροή της τέφρας από τους ταινιοδρόμους θα συνδράμει σημαντικά στην βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στην περιοχή και την προστασία της δημόσιας υγείας και για το λόγο αυτό παρακαλούμε για τις απόψεις των αρμοδίων υπηρεσιών ως προς τους κλειστούς ταινιοδρόμους.

iii. Ως προς το τρίτο ζήτημα καταγγελίας των αναφερομένων, ο Συνήγορος του Πολίτη ενημερώθηκε αρμοδίως ότι ήδη μετά την επίσκεψή μας τον Φεβρουάριο στο νομό Κοζάνης εδόθη εντολή από το ΛΚΔΜ για την απαγόρευση διάστρωσης δρόμων και τομών των ορυχείων με ακατέργαστη τέφρα, πρακτικής που εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για την υγεία των εργαζόμενων στα ορυχεία αλλά και των κατοίκων των οικισμών πλησίον τους. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι μας πληροφόρησαν ότι η εφαρμογή της εντολής αυτής έχει ατονήσει και επιμέρους εργολάβοι συνεχίζουν τη διάστρωση δρόμων με τέφρα, χωρίς να έχει επιβληθεί σε κανέναν αυστηρή κύρωση γα την παράβαση αυτή. Παρακαλούμε συνεπώς για τις απόψεις και ενέργειες των αρμοδίων υπηρεσιών της ΔΕΗ Α.Ε. και των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων ως προς το ζήτημα αυτό.
Εν αναμονή των απαντήσεών σας, παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφόρηση και συνεργασία.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1. «Μεταφορά λιγνίτη από τα ορυχεία στον ΑΗΣ με ταινιοδρόμους τουλάχιστον για το 80% της διακινούμενης ποσότητας και από τις αυλές λιγνίτη στις μονάδες με κλειστούς ταινιοδρόμους για το σύνολο της διακινούμενης ποσότητας».

2. «Να γίνεται επαρκής διαβροχή της τέφρας που παραλαμβάνεται από τους ΑΗΣ...Οι ταινόδρομοι μεταφοράς της τέφρας να είναι κλειστού τύπου».

3. Συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων της Ν.Α. Κοζάνης, εκθέσεις Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, αυτοψία του ΣτΠ, βλ. ειδικότερα τα έγγραφά μας (υπ’ αρ. υπ’ αρ. 3478/09/2.2/18.3.09 και υπ’ αρ. 4032/08/2.4/10.3.09)

4. Αλλού αναφέρονται ταινιόδρομοι κλειστού τύπου, αλλού καλυμμένοι και αλλού απλά γίνεται παραπομπή στα όσα προβλέπονται στις σχετικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

ΠΡΟΣ:
Κύριο Ιωάννη Βοσκόπουλο, Νομάρχη Φλώρινας
Πτολεμαίων 1 531 00 Διοικητήριο Φλώρινα

Κύριο Γεώργιο Δακή, Νομάρχη Κοζάνης
Δημοκρατίας 52 (Διοικητήριο)501 00 Κοζάνη

Γενική Διεύθυνση Ορυχείων Διεύθυνση Λιγνιτικού Κέντρου Δ. Μακεδονίας
Τ.Θ. 21 502 00 Πτολεμαΐδα Υπόψη: κ. Παναγιώτη Νικολακάκου

Διεύθυνση Λιγνιτικού Κέντρου Δ. Μακεδονίας Μονάδα Περιβάλλοντος
Τ.Θ. 21 502 00 Πτολεμαΐδα Υπόψη: Διευθύντριας

Τμήμα Περιβάλλοντος Ν.Α. Φλώρινας
531 00 Διοικητήριο

Δ/νση Πολεοδομίας & Περιβάλλοντος Ν.Α. Κοζάνης
Διοικητήριο, 501 00 Κοζάνη

Διεύθυνση ΕΑΡΘ Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Τμήμα Ποιότητας Ατμόσφαιρας
Πατησίων 147 112 51 Αθήνα

Δ/νση Περ/κού Σχεδιασμού Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Τμήμα Γεν. Περ/κών Θεμάτων
Πατησίων 147 112 51 Αθήνα Υπόψην κ. Χ. Παπακων/νου

ΑΗΣ Αμυνταίου – Φιλώτα
530 70 Φιλώτας Νομού Φλώρινας
Υπόψη: Διευθυντή

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:

Κύριο Δημήτριο Λάππα, Γενικό Διευθυντή Γενικής Δ/νσης Παραγωγής (ΓΔ/Π) ΔΕΗ Α.Ε. & Γενικής Δ/νσης Δυτικής Μακεδονίας ΔΕΗ Α.Ε. Χαλκοκονδύλη 30 104 32 ΑΘΗΝΑ

Υπουργείο Ανάπτυξης Γ. Δ/νση Ενέργειας Δ/νση Ηλεκτροπαραγωγής
Μεσογείων 119 101 92 ΑΘΗΝΑ

Δ/νση Περιβάλλοντος Παραγωγής ΔΕΗ Α.Ε Σολωμού 56 106 82 ΑΘΗΝΑ
Υπόψη: κας Β.Κ.Τσάδαρη και κας Βρούζη

Επιθεώρηση Μεταλλείων Βορείου Ελλάδος Κουντουριώτου 6 και Φωκαίας
54015 Θεσσαλονίκη Υπόψη: κ. Ι. Αποστόλου, Επιθεωρητή

ΑΗΣ Μελίτης 530 71 Μελίτη
Υπόψη: Διευθυντή

Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε. ΔΕΘ / Κλάδος ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου
Τ.Θ. 136 Κοζάνη 501 00 Υπόψην: κ. Παπαδέλη, Διευθυντή ΑΗΣ

Δ/ντή ΑΗΣ Πτολεμαΐδας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.
ΔΕΘ / ΑΗΣ Πτολεμαΐδας Τ.Θ. 18 Πτολεμαΐδα 502 00

Δ/ντή ΑΗΣ Καρδιάς Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.
ΔΕΘ / ΑΗΣ Καρδιάς Τ.Θ. 17 Πτολεμαΐδα 502 00

Συνδικάτο Εργαζομένων στην Ενέργεια «Εργατική Αλληλεγγύη’
Τ.Θ. 1389 501 00 Κοζάνη Υπόψη: κ. Στέφανου Πράσσου, Προέδρου