Πράσινη ενέργεια: Όταν στερέψουν τα δημόσια κεφάλαια

Αναδημοσίευση: www.capital.gr, Του Marc Scott

Ο νόμος των ακούσιων συνεπειών ισχύει και στη βιομηχανία πράσινης ενέργειας. Για να δώσουν ώθηση στις δαπάνες για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, να δημιουργήσουν πράσινες θέσεις εργασίας και να μειώσουν την αβεβαιότητα για τους ιδιώτες επενδυτές, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν διοχετεύσει δισεκατομμύρια προς όφελος του κλάδου. Ωστόσο, καθώς οι πολιτικοί αρχίζουν να σχεδιάζουν περικοπές σε αυτές τις επιδοτήσεις, οι developers των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βιάζονται να κλειδώσουν την κρατική υποστήριξη και τα κέρδη πριν κλείσει η κάνουλα.

Αυτό έχει δημιουργήσει την αστάθεια στην αγορά που οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αποφύγουν. Η αβεβαιότητα σχετικά με την κλίμακα και το χρονοδιάγραμμα των περικοπών στρεβλώνουν τα επιχειρηματικά σχέδια, με αποτέλεσμα ορισμένες εταιρείες ενέργειας να βάζουν τα σχέδιά τους στον πάγο, ενώ άλλες τα επιταχύνουν. «Οι developers θέλουν να ξεκινήσουν τα έργα το συντομότερο δυνατόν», λέει ο Tim Warham, director της συμβουλευτικής Deloitte στο Λονδίνο. «Γνωρίζουν πως δε θα έχουν για πάντα την ευκαιρία για τεράστια κέρδη».

Τα ποσά που διατίθενται για την πράσινη ενέργεια είναι τεράστια. Μετά από επιδοτήσεις που έφτασαν συνολικά τα 25 δισ. δολάρια τον τελευταίο χρόνο, οι χώρες σε όλο τον κόσμο αναμένεται να παράσχουν επιπλέον 60 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010, σύμφωνα με στοιχεία από το Bloomberg New Energy Finance. Η Ισπανία και η Γερμανία-δύο από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της πράσινης ενέργειας στην Ευρώπη - έχουν βάλει στην άκρη συνολικά περίπου 13 δισεκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση έργων.

Η κρατική στήριξη θα συμπαρασύρει επιπλέον 140 δισ. δολάρια σε ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία θα εισέλθουν στον τομέα σε αυτήν την περίοδο δύο ετών, εκτιμά το Bloomberg New Energy Finance. Αυτό περιλαμβάνει Αμερικανούς developers αιολικής και ηλιακής ενέργειας, οι οποίοι μπορούν να διεκδικήσουν μια επιστροφή της τάξης του 30% σε μετρητά από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για έργα υπό κατασκευή μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

«Η επιβίωση του ισχυρότερου»

Στην Ευρώπη, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας από πράσινες πηγές που είναι πάνω από τις τιμές της αγοράς με εντολή των κυβερνήσεων επίσης έδωσαν ώθηση στις ιδιωτικές επενδύσεις. Η Ιταλία, η οποία προσφέρει κάποιες από τις υψηλότερες επιδοτήσεις τέτοιου είδους σε όλη την ήπειρο, θα εγκαταστήσει αρκετά νέα ηλιακά πάνελ φέτος με στόχο την παραγωγή περίπου ενός γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, λέει ο Cassidy Deline, ένα αναλυτής ηλιακής ενέργειας στην Emerging Energy Research στο Cambridge, Mass. Αυτό είναι περισσότερο από την παραγωγή ενός μεγάλου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα, και σχεδόν το διπλάσιο της συνολικής εγκατεστημένης σε όλη την Ιταλία το περασμένο έτος. «Υπάρχει μια έκρηξη σε ολόκληρη τη βιομηχανία», λέει ο Deline.

Ωστόσο, με τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίζουν διόγκωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, η γενναία δημόσια στήριξη δεν μπορεί να διαρκέσει, λέει ο Warham της Deloitte. Το αποτέλεσμα μπορεί να αναγκάσει κάποιους "πράσινους" developers να περιορίσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Ακόμα κι αν η πράσινη ενέργεια κερδίζει έδαφος και γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική έναντι των συμβατικών πηγών, πολλά αιολικά πάρκα και πάρκα ηλιακής ενέργειας θα ήταν ασύμφορα αν δεν είχαν πρόσβαση σε επιδοτήσεις.

Χαμηλότερες αποδόσεις των επενδύσεων μπορεί να οδηγήσουν σε εκτεταμένη συσσώρευση της βιομηχανίας. Επενδυτές με βαθιές τσέπες, ιδιαίτερα επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας που σήμερα βασίζονται σε συμβατικές πηγές ενέργειας, θα μπορούσαν να αποκτήσουν project ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από developers που προσπαθούν να απαλλαγούν από επενδύσεις που χάνουν χρήματα, σύμφωνα με τη Warham. «Η συσσώρευση είναι αναπόφευκτη. Είναι η επιβίωση του ισχυρότερου», λέει.

Μία τάση που μπορεί να βοηθήσει τους επιζώντες είναι η πτώση του κόστους των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Η Emerging Energy Research υπολογίζει ότι οι τιμές για τα πάντα, από εξαρτήματα ανεμογεννητριών μέχρι μέρη που χρησιμοποιούνται σε φωτοβολταϊκά έχουν μειωθεί έως και κατά 40% κατά τους τελευταίους 12 μήνες. Η χρηματοδότηση για νέα ενεργειακά έργα, εν τω μεταξύ, έχει αρχίσει να αναθερμαίνεται μετά τη στασιμότητα της πιστωτικής κρίσης. Ο Ethan Zindler, επικεφαλής έρευνας για τις ΗΠΑ στο Bloomberg New Energy Finance, αναφέρει πως ορισμένες τράπεζες προσπαθούν να αναλάβουν ένα κομμάτι από την πίτα των κυβερνητικών επιδοτήσεων. Η χρηματοδότηση «δεν είναι πίσω εκεί που ήταν, αλλά είναι κάπως καλύτερα», συμπληρώνει.

Περικοπή 15% στα κονδύλια της Γερμανίας για τα ηλιακά πάρκα

Πάντως, πολλά πράσινα ενεργειακά έργα δεν προχωρούν χωρίς δημόσια υποστήριξη. Οι επόμενοι 18 μήνες θα είναι αποφασιστικής σημασίας, καθώς οι επιδοτήσεις μπαίνουν υπό συνεχώς αυξανόμενο πολιτικό και δημοσιονομικό έλεγχο. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις για τα ηλιακά και αιολικά έργα θα μειωθούν μέχρι το τέλος του έτους, ενώ η χρηματοδότηση για άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η γεωθερμική και η βιομάζα μπορεί να μειωθούν τα επόμενα δύο χρόνια.

Το ίδιο μοτίβο ισχύει σε άλλες χώρες. Στις 3 Μαρτίου, οι Γερμανοί υπουργοί συμφώνησαν σε μια μείωση 15% στις επιδοτήσεις για τα ηλιακά πάρκα που θα κατασκευάζονται μετά τον Ιούλιο του 2010. Η τσεχική κυβέρνηση εξετάζει μια μείωση 30% του χρόνου. Και στην Ιταλία, η στήριξη για τα ηλιακά έργα έχει ήδη φτάσει στο ετήσιο όριο και θα μπορούσε να μειωθεί κατά 25% το 2011, εκτιμά ο Deline του Emerging Energy Research. «Το κόστος της τεχνολογίας μειώθηκε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο, κάτι το οποίο έδωσε στις εταιρείες πολύ υψηλότερες αποδόσεις από αυτές που είχαν αρχικά προβλέψει οι κυβερνήσεις», λέει.

Για ορισμένους ιδιοκτήτες έργων πράσινης ενέργειας-κυρίως χρηματοοικονομικούς επενδυτές οι οποίοι υπολόγιζαν σε επιδοτήσεις για υψηλότερες αποδόσεις-η μείωση στις κυβερνητικές επιδοτήσεις δείχνουν πως ήρθε η ώρα να πουλήσουν. Ο Ronan O΄Regan, ένας director στη συμβουλευτική PricewaterhouseCoopers (PwC) στο Λονδίνο, προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ή οι κατασκευαστές εξοπλισμού πράσινης ενέργειας θα μπορούσαν να είναι μεταξύ των πιθανότερων αγοραστών.

Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, οι οποίες δαπάνησαν περίπου 16 δισεκατομμύρια δολάρια για εξαγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέρυσι, αντιμετωπίζουν αυστηρότερους κυβερνητικούς στόχους για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τις πράσινες προμήθειες, κάτι το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την αγορά υφιστάμενων έργων ανανεώσιμης ενέργειας. Οι κατασκευαστές εξοπλισμού πράσινης ενέργειας, όπως ανεμογεννητριών ή ηλιακών πάνελ προσπαθούν να διαφοροποιηθούν σε όλο τον κλάδο σε αναζήτηση νέων εσόδων, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς project τα οποία χρησιμοποιούν τα εργαλεία τους. «Μπορούν να επιζήσουν με χαμηλότερες αποδώσεις από τους χρηματοοικονομικούς παίκτες», λέει ο O΄Regan της PwC.

Αυτό συνέβη τον περασμένο μήνα για τo private equity Denham Capital με έδρα τη Βοστώνη. Η εταιρεία-η οποία διαχειρίζεται 4,3 δισεκατομμύρια δολάρια- και μια ομάδα άλλων επενδυτών πούλησαν τις συμμετοχές που είχαν στον Ευρωπαίο developer ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Sunray Renewable Energy στον κατασκευαστή ηλιακών πάνελ SunPower (SPWRA) από την Καλιφόρνια για 277 εκατομμύρια δολάρια. Για τον Scott Mackin της Denham, οι αναμενόμενες περικοπές στις επιδοτήσεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας έχουν περιορίσει τις αποδόσεις για τις οποίες μπήκε στην αγορά. «Αυτές οι επενδύσεις πλέον δεν είναι θελκτικές,» λέει.