Καινούργια μονάδα ή πράσσειν άλογα;

Η ΔΕΗ ΑΕ ανακοίνωσε, επιτέλους, τη δημοπράτηση της νέας λιγνιτικής μονάδας στην περιοχή του ενεργειακού λεκανοπεδίου της Δ. Μακεδονίας. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, η καινούργια μονάδα θα αξιοποιεί την τεχνολογία του κονιοποιημένου λιγνίτη με υπερκρίσιμα χαρακτηριστικά ατμού.
Με όρους αγοράς αυτοκινήτου, πρόκειται για ένα μικρομεσαίο καταλυτικό αυτοκίνητο, σίγουρα όμως, αξιόπιστο και δοκιμασμένο. Πρακτικά, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια αναβαθμισμένη έκδοση της τεχνολογικής φιλοσοφίας του 1950. Η καινούργια μονάδα θα παρέχει άκαμπτη ισχύ, δίνοντας βαρύτητα στην «πυροσβεστική» αντιμετώπιση των εκπεμπόμενων ρύπων, χωρίς να προσφέρει τη δυνατότητα μιας ευέλικτης διαφοροποίησης της τροφοδοσίας αλλά και την εμπέδωση μιας πράσινης ενεργειακής πολιτικής. Κατά συνέπεια, είναι εύλογη η απορία γιατί η ΔΕΗ ΑΕ, για να παραμείνουμε σε μια ευρέως κατανοητή ορολογία, δεν προέβη στην αγορά ενός υβριδικού αυτοκινήτου. Υβριδικό αυτοκίνητο για την περίπτωση της καινούργιας μονάδας σημαίνει, τουλάχιστον, την κατασκευή ρευστοποιημένης κλίνης.

Η τεχνολογία της ρευστοποιημένης κλίνης, εκτός του ότι προσφέρει μια σειρά από σημαντικότατα περιβαλλοντικά προτερήματα, παρέχει τη δυνατότητα μιας περισσότερο ομαλής, βιώσιμης, σταδιακής απεξάρτησης από τους λιγνίτες. Δίνει τη δυνατότητα ευρείας αξιοποίησης εναλλακτικών, ΤΟΠΙΚΩΝ και ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ στερεών καυσίμων, όπως για παράδειγμα παραπροϊόντα αγροτικών καλλιεργειών, ή βιομαζικά καύσιμα χαμηλού κόστους (opportunity fuels), καθώς βεβαίως και πολύ χαμηλής ποιότητας λιγνίτες. Η κατασκευή ρευστοποιημένης κλίνης στην περιοχή μας θα μπορούσε σίγουρα να πυροδοτήσει μια σημαντική επιχειρηματική και αναπτυξιακή δραστηριότητα στον τομέα της ενεργειακής αξιοποίησης ευκαιριακών καυσίμων, αλλά κυρίως, να δώσει το έναυσμα για μια νέα ενεργειακή εποχή όχι μόνον για τη Δ. Μακεδονία αλλά για το σύνολο της Χώρας.

Από το 1980 μέχρι σήμερα, χιλιάδες MWs ρευστοποιημένης κλίνης λειτουργούν στην Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Είμαστε η μοναδική λιγνιτικα εξαρτώμενη χώρα στην Ευρώπη η οποία δεν διαθέτει τεχνολογία ρευστοποιημένης κλίνης!!!

Προφανώς, η ΔΕΗ ΑΕ προχώρησε στην επιλογή της τεχνολογίας του κονιοποιημένου λιγνίτη με αυστηρά, στεγνά, επιχειρηματικά κριτήρια κόστους/οφέλους. Απόλυτα θεμιτό. Ενδεχομένως όμως, οι παράπλευρες συναρτήσεις αξίας (value functions) και το γενικότερο μακροχρόνιο όφελος της τοπικής κοινωνίας να μην ποσοτικοποιήθηκαν ως βασικοί παράμετροι στις συγκεκριμένες επιχειρηματικές αποφάσεις.

Σαφέστατα, η ρευστοποιημένη κλίνη είναι κατά 20-25% ακριβότερη από ένα συμβατικό σύστημα καύσης. Όμως, μετά από 60 χρόνια προσφοράς, η Δ. Μακεδονία δικαιούται επιτέλους ένα υβριδικό «αυτοκίνητο». Είναι ακριβώς τα spreads που θα έπρεπε να πληρώσει η ΔΕΗ ΑΕ για το περιβαλλοντικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό ρίσκο που θα αναλάβει για μια ακόμη φορά η περιοχή μας.

Επιπλέον, το επιχείρημα περί ανυπαρξίας εγκατεστημένης βάσης για μονάδες ρευστοποιημένης κλίνης μεγαλύτερης των 300 ΜW, μερικώς αληθεύει. Θυμίζω ότι τον Ιούνιο του 2009, τέθηκε σε λειτουργία μονάδα ρευστοποιημένης κλίνης ισχύος 460 MW, στο Katowice της Πολωνίας. Μάλιστα, η συγκεκριμένη μονάδα κατασκευάστηκε αξιοποιώντας σημαντικό κομμάτι βασικών υποδομών (πχ διαχείριση λιγνίτη, επεξεργασία νερού κλπ) από παλιές προς απόσυρση μονάδες, κατασκευής του 1960. Η ρευστοποιημένη κλίνη του Katowice θα τροφοδοτείται με το χειρότερο ποιοτικά καύσιμο που θα προκύπτει από την εκμετάλλευση των 10 ορυχείων της περιοχής (αυτό είναι το βασικό πλεονέκτημά της!), ενώ παράλληλα μπορεί να υποκαθιστά το 12% της τροφοδοσίας της με βιομάζα. Στο άμεσο μέλλον, η πολωνική «ΔΕΗ» σχεδιάζει την ανακατασκευή και δεύτερης υπέργηρης μονάδας σε ρευστοποιημένη κλίνη, ισχύος 600MW!

Κανείς δεν αμφιβάλει ότι η ΔΕΗ ΑΕ μπορεί να υπερασπισθεί τις επιλογές της. Όμως, από την πλευρά των τοπικών θεσμικών παραγόντων, στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης άποψης για το ενεργειακό μέλλον της περιοχής μας, δεν θα έβλαπτε μια συντονισμένη και τεκμηριωμένη εναλλακτική πρόταση…

ΥΓ: Το «πράσινα άλογα» που ως λογοπαίγνιο ακολουθεί συχνά την έκφραση «πράσινη ανάπτυξη», είναι ανύπαρκτος όρος. Το ορθό είναι «πράττειν άλογα» ή «πράσσειν άλογα». Δηλαδή, «πράττω απερίσκεπτα».

Ευάγγελος Καρλόπουλος
Χημικός Μηχανικός, MSc