Δικαιώματα στην... αδράνεια διεκδικεί η χώρα μας για τους "ρύπους"

Αναξιοποίητη αφήνει η χώρα μας, με διαχρονική ευθύνη της… γραφειοκρατίας, μία τουλάχιστον από τις εναλλακτικές δυνατότητες που δίνει η Ευρωπαϊκή νομοθεσία, για την άμβλυνση των συνεπειών που θα έχει στην ηλεκτροπαραγωγή και στη βιομηχανία η κατάργηση από την αρχή του 2013 της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων «ρύπων». Πρόκειται για τους ευέλικτους μηχανισμούς JI (Joint Implementation) και CDM (Clean Development Mechanism) που προβλέπονται από το Πρωτόκολλο του Κιότο και την περίοδο αυτή βρίσκεται σε διαβούλευση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο μηχανισμός χρήσης των εν λόγω δικαιωμάτων για την περίοδο 2013-2020. Ως JI (Joint Implementation), ορίζονται σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο, τα έργα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που υλοποιούνται μεταξύ δυο χωρών του Παραρτήματος Ι του Πρωτοκόλλου (χώρες για τις οποίες έχουν επιβληθεί ποσοτικοποιημένοι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου). Ως CDM (Clean Development Mechanism) ορίζονται τα έργα που υλοποιούνται από μια χώρα του Παραρτήματος Ι του Πρωτοκόλλου του Κιότο σε μια χώρα του Παραρτήματος ΙΙ του Πρωτοκόλλου (χώρες για τις οποίες δεν έχουν τεθεί ποσοτικοποιημένοι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από το Πρωτόκολλο του Κιότο). Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα ήταν ευχής έργο εάν η χώρα διεκδικούσε έγκαιρα την ένταξή της σε ειδικό ευνοϊκό καθεστώς, αν έπαιρνε δηλαδή παράταση στην εφαρμογή της σχετικής Οδηγίας, όπως έκαναν οι νεοεισερχόμενες στην κοινότητα χώρες. Με δεδομένο όμως ότι δεν μπορεί πλέον να επιτευχθεί κάτι τέτοιο (παρά μόνο αν μεταβληθεί το θεσμικό πλαίσιο ή προστεθούν μεταγενέστερες εξαιρέσεις – παρεκκλίσεις), μια πρόσθετη εναλλακτική για τη χώρα θα μπορούσε να είναι το αίτημα για μεγαλύτερη χρήση «φθηνών» δικαιωμάτων που προκύπτουν από τους δύο ευέλικτους μηχανισμούς JI και CDM τουλάχιστον μέχρι το 2020. Ωστόσο οι καθυστερήσεις και σε αυτό το πεδίο είναι χαρακτηριστικές: Μόλις πριν από 3 - 4 μήνες η Ελλάδα «κατόρθωσε» να ορίσει Εθνικό Εκπρόσωπο για έργα JI στο UNFCCC, στην οργάνωση δηλαδή των Ηνωμένων Εθνών για το θέμα αυτό, ενώ ακόμα δεν έχουν οριστεί από το ΥΠΕΚΑ οδηγίες προδιαγραφών (Guidelines) για τα έργα CDM και JI. Πρέπει, δε, να σημειωθεί, ότι τα δικαιώματα που προκύπτουν από την εφαρμογή – κυρίως - του μηχανισμού JI, πέραν του ότι αμβλύνουν τις συνέπειες από την κατάργηση των δωρεάν εκπομπών, ενισχύουν την οικονομικότητα των μονάδων ΑΠΕ και αποτελούν ένα πρόσθετο κίνητρο για την ταχύτερη διείσδυσή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο. Θα μπορούσε δηλαδή ένα μέρος από την επιβάρυνση που θα έχουν οι ΑΠΕ με τα νέα μέτρα του ΥΠΕΚΑ, να «απορροφηθεί» από τη θέσπιση και χρήση των δικαιωμάτων αυτών. Ερώτηση στη Βουλή Το όλο θέμα του κόστους των ρύπων το οποίο είχε αναδείξει πρόσφατα το energypress, επανέφερε με ερώτηση του προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εξωτερικών, η Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χ. Καφαντάρη σύμφωνα με την οποία, μάλιστα, το κόστος της αγοράς δικαιωμάτων ρύπων μόνο για το 2013 και μόνο για την ηλεκτροπαραγωγή ανέρχεται σε 1,3 δις ευρώ χωρίς να μπορούν να υπολογιστούν ακόμα το κόστος και για τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κλάδους που εκπέμπουν αέριους ρύπους. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ρωτά τους Υπουργούς τι μέτρα προτίθενται να λάβουν, αν έχουν γίνει μελέτες που να δείχνουν τις σημερινές ανάγκες στην παραγωγή ενέργειας και εκπομπών αερίων ρύπων ανά τομέα, τι πολιτικές σχεδιάζονται και τι κίνητρα προγραμματίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας και την μείωση των ρύπων και τέλος τί αντιρρυπαντικές πολιτικές εφαρμόζονται για την μείωση των ρύπων και στην ηλεκτροπαραγωγή και στην βιομηχανία. Ποιο είναι το θέμα Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/29/ΕΚ, η οποία καθορίζει το αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (EU ETS) για την περίοδο 2013 - 2020, από 1ης Ιανουαρίου του 2013 δεν θα κατανέμονται δωρεάν δικαιώματα στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, αντίθετα, οι ευρωπαϊκές εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής που συμμετέχουν στο Σύστημα Εμπορίας, θα πρέπει να πληρώνουν για το σύνολο των εκπομπών τους, μεριμνώντας για την αγορά αντίστοιχων δικαιωμάτων από τα «χρηματιστήρια ρύπων». Η εν λόγω απαίτηση του νέου Συστήματος Εμπορίας αναμένεται να επιφέρει σημαντική οικονομική επιβάρυνση στο κόστος παραγωγής της kWh τόσο στη ΔΕΗ, όσο και στους ιδιώτες παραγωγούς, η αντιστάθμιση της οποίας θα μπορέσει να επιτευχθεί μόνο με αντίστοιχες αυξήσεις στα τιμολόγια πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας μόνο που ενώ για τους οικιακούς καταναλωτές η επιβάρυνση αναμένεται σταδιακή, για τα τιμολόγια μέσης και υψηλής τάσης η επιβάρυνση αναμένεται άμεση. Ούτε μηχανισμό αντιστάθμισης… Στην Οδηγία, προβλέπεται μηχανισμός αντιστάθμισης της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, τα προϊόντα των οποίων υπόκεινται σε διεθνή ανταγωνισμό και για τις οποίες δημιουργείται συγκριτικό μειονέκτημα, σε σχέση με αντίστοιχες εταιρίες είτε χωρών που δεν συμμετέχουν στο Σύστημα Εμπορίας, είτε χωρών που συμμετέχουν με ευνοϊκές ρυθμίσεις. Το ειδικό καθεστώς στήριξης για την εν λόγω κατηγορία επιχειρήσεων, ονομάζεται «carbon leakage» (κίνδυνος διαρροής άνθρακα). Ο μηχανισμός αυτός προβλέπει κρατικές ενισχύσεις στις εν λόγω επιχειρήσεις μέχρι ενός συγκεκριμένου ύψους που ορίζεται από τα κράτη μέλη, προκειμένου να αποφευχθούν: α) η επικράτηση στη διεθνή αγορά επιχειρηματικών κλάδων που δεν υπόκεινται σε μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου β) η μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε χώρες που δεν συμμετέχουν στο σύστημα εμπορίας ή έχουν εξαιρεθεί μερικώς, αποβιομηχανίζοντας συγκεκριμένες περιοχές και αδιαφορώντας για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πέραν αυτών. Η Ελλάδα δεν έχει πράξει ούτε τα προβλεπόμενα για την ένταξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών σε συγκεκριμένο μηχανισμό κρατικής ενίσχυσης, σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, κ.λπ) οι οποίες έχουν ανακοινώσει τη μέγιστη δυνατή κρατική οικονομική στήριξη. Και βεβαίως απέναντι σε επιχειρήσεις των χωρών που δεν συμμετέχουν στο Σύστημα Εμπορίας ή συμμετέχουν με ευνοϊκούς όρους, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μειονεκτούν στις αντίστοιχες επιχειρήσεις ευρωπαϊκών χωρών που θα λαμβάνουν μεγάλο ποσοστό κρατικής ενίσχυσης. Πηγη: energypress.gr