Π. Κάπρος: Επείγουσες λύσεις για τη ΔΕΗ

Παρ’ όλες τις εκτεταμένες προβλέψεις για τον τομέα της ενέργειας που περιλαμβάνει η πρόσφατη συμφωνία με τους δανειστές, δεν δόθηκε η πρέπουσα προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών της ΔΕΗ.

Μέγιστης σημασίας είναι η συνεχιζόμενη αδυναμία πλήρους είσπραξης των λογαριασμών της ΔΕΗ. Αναφέρεται ότι το ύψος των ανείσπρακτων λογαριασμών έχει πλησιάσει τα 3δισ. ενώ ο ετήσιος τζίρος της αγοράς είναι της τάξης των 5δισ. Ευρώ. Έχει ακόμα επεκταθεί η ρευματοκλοπή, που ήταν ανύπαρκτη στην Ελλάδα. Η ανασφάλεια εισπράξεων από πωλήσεις σε πελάτες μειώνει δραστικά την αξία της επιχείρησης, οπότε δεν έχει νόημα να μιλάμε για ιδιωτικοποίηση υπό αυτές τις συνθήκες. Η κρίση ρευστότητας δημιουργεί αλυσιδωτές επισφάλειες και στις λοιπές επιχειρήσεις του τομέα της ενέργειας, πριν από όλα στους διαχειριστές των δικτύων, αλλά και στους παραγωγούς ΑΠΕ, στις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, μέχρι και στους προμηθευτές φυσικού αερίου. Η κρίση ρευστότητας οφείλεται αποκλειστικά στη μη είσπραξη των λογαριασμών, και δεν οφείλεται στο κόστος της ΔΕΗ ούτε στον ανταγωνισμό. Λόγω των χαμηλών τιμών των καυσίμων η ΔΕΗ έπρεπε να έχει μεγάλα κέρδη.

Δεν είναι κοινωνική πολιτική να ενθαρρύνονται με τον ένα η τον άλλο τρόπο οι κακοπληρωτές, περιλαμβανομένων και εκείνων που καθυστερούν πληρωμές η χρησιμοποιούν μακροχρόνιους διακανονισμούς πληρωμής, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι άποροι.

Η πρόσφατη συμφωνία έπρεπε κατά πρώτη προτεραιότητα να περιλαμβάνει επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των εισπράξεων και χρεών προς τη ΔΕΗ, όπως «Τειρεσίας» για τους κακοπληρωτές, προπληρωμένες κάρτες, διευκόλυνση της διακοπής της ρευματοδότησης μέχρι και αφαίρεση του μετρητή. Επίσης μέτρα που εφαρμόσθηκαν σε άλλες χώρες όπως ειδική εταιρεία με πελάτες μόνο αυτούς που χρωστούν, κλπ.

Ταυτόχρονα τα οικονομικά της ΔΕΗ πάσχουν και από την ύπαρξη ανελαστικών δαπανών μεγάλου ύψους που δεν είναι παραγωγικές. Η μη εξυγίανση των δαπανών αυτών, εδώ και αρκετά χρόνια, οφείλεται στον εναγκαλισμό του Κράτους και στην άσκηση πολιτικής μέσω της ΔΕΗ. Οι ανελαστικές δαπάνες είναι στην ουσία σταθερά κόστη που δεν μπορούν να μειωθούν κατ’ αναλογία της μείωσης της παραγωγής. Είναι γνωστό σε όλους ποια είναι τα κόστη αυτά.

Εδώ και χρόνια, η ΔΕΗ πωλεί σε πελάτες αρκετά μεγαλύτερη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας από την ποσότητα που παράγει με δικά της μέσα. Επομένως είναι εκτεθειμένη στο κόστος αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτους (ηλεκτροπαραγωγούς στην Ελλάδα και εισαγωγείς). Η ύπαρξη των ανελαστικών δαπανών σημαίνει ότι η ΔΕΗ έχει όφελος από την ανισορροπία αυτή, γιατί έτσι τα ανελαστικά κόστη κατανέμονται σε μεγάλο όγκο κατανάλωσης και ανακτώνται, ενώ αν οι πωλήσεις της ήταν μικρότερες θα ήταν αναγκασμένη να αυξήσει τα τιμολόγια οπότε θα έχανε από τον ανταγωνισμό στη λιανική αγορά. Η αγορά ενέργειας από τρίτους της ΔΕΗ διενεργείται μέσω της χονδρεμπορικής αγοράς. Για το λόγο αυτό η ΔΕΗ έχει συμφέρον να διατηρούνται οι τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό αποτελεί τη βασική αιτία όλων των στρεβλώσεων. Συμπιέζονται τα έσοδα των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών που δεν ανακτούν τα σταθερά και κεφαλαιουχικά κόστη. Ιδιώτες προμηθευτές αγοράζουν φθηνά στην χονδρεμπορική αγορά και πωλούν στη λιανική σε υψηλότερες τιμές χωρίς να έχουν ανάλογο παραγωγικό δυναμικό.

Είναι λοιπόν παράδοξο η πρόσφατη συμφωνία με τους δανειστές να επιβάλλει μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά ενώ ταυτόχρονα να μην περιλαμβάνει προβλέψεις για δραστική μείωση των ανελαστικών δαπανών και την εξυγίανση των οικονομικών της. Ο ανταγωνισμός στη λιανική αγορά είναι μεγάλης σημασίας, όχι όμως χωρίς να δοθεί η δυνατότητα στη ΔΕΗ πραγματικά να διαχειρισθεί τα οικονομικά της, τόσο το κόστος όσο και τις εισπράξεις, με απόλυτα ιδιωτικό τρόπο.

Δεν μπορεί να φανταστεί κανείς ότι οι εμπλεκόμενοι είναι τεχνοκρατικά ανεπαρκείς. Οι παραλείψεις της πρόσφατης συμφωνίας με τους δανειστές δεν μπορεί παρά να αποδοθεί σε πολιτικές σκοπιμότητες και σε πολιτικό συμβιβασμό. Αυτοί που ισχυρίζονται ότι προστατεύουν τον δημόσιο χαρακτήρα και την ακεραιότητα της ΔΕΗ θα έπρεπε να ήταν οι πρώτοι που δεν θα έπρεπε να δεχθούν τη συμφωνία χωρίς γενναία μέτρα εξυγίανσης των εισπράξεων και του κόστους της ΔΕΗ.

(insider.gr)