Πράσινο Ταμείο και Δασικοί Χάρτες: εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο

Έγκριση πήρε από το σημερινό [6.7.10] Υπουργικό Συμβούλιο τα σχέδιο νόμο για τους Δασικούς Χάρτες και το Πράσινο Ταμείο, δύο πρωτοβουλίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που θα βάλουν τις βάσεις για την προστασία του δασικού πλούτου της Ελλάδας και για τη διαφάνεια στις χρηματοδοτήσεις των περιβαλλοντικών παρεμβάσεων, αντίστοιχα.

Νομοσχέδιο για τη σύσταση του Πράσινου Ταμείου

Το κυριότερο εργαλείο εφαρμογής της πολιτικής του ΥΠΕΚΑ, το Πράσινο Ταμείο, αποτελεί ένα οργανωμένο, δομημένο και πλήρες σύστημα άσκησης περιβαλλοντικής και πολεοδομικής πολιτικής σε κρίσιμους τομείς, όπως: δασικές εκτάσεις, προστασία υδάτων και εδάφους, ρύθμιση χωρικού σχεδιασμού, αστική αναζωογόνηση, ενίσχυση ΑΠΕ, εξοικονόμηση ενέργειας, κ.λπ. Το Πράσινο Ταμείο έρχεται να πάρει τη θέση του Ειδικού Ταμείου Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ) με την προσθήκη του Ειδικού Φορέα Δασών και του Γαλάζιου Ταμείου. Με την ενοποίηση των παραπάνω ταμείων επιτυγχάνονται τα εξής:

· Καταγράφονται, ταξινομούνται και συστηματοποιούνται τα έσοδα που προβλέπονται από περιβαλλοντικές και άλλες παραβάσεις, δημιουργώντας ένα ενιαίο πλαίσιο για τους «Πράσινους Πόρους». Μέχρι σήμερα υπήρχαν διάσπαρτες προβλέψεις για επιβολή τελών και προστίμων, η εφαρμογή των οποίων ούτε ελεγχόταν ούτε διασφαλιζόταν.
· Ενοποιούνται διαχειριστικά, οικονομοτεχνικά και λειτουργικά οι πόροι από διάφορους κωδικούς εσόδων, όπως το πρώην Πράσινο Ταμείο (περιβαλλοντικές παραβάσεις), το Γαλάζιο Ταμείο (παραβάσεις στην θάλασσα), το ταμείο περιβαλλοντικού ισοζυγίου (έσοδα ημιυπαιθρίων και αυθαίρετων υπερβάσεων δόμησης), το τέλος βενζίνης, τα τέλη από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τον ειδικό φορέα δασών, κ.λπ.
· Εκσυγχρονίζεται επανιδρύοντας ουσιαστικά το ΕΤΕΡΠΣ, με κύριο σκοπό την παρακολούθηση της είσπραξης, τον έλεγχο και την εξασφάλιση της απόδοσης των Πράσινων Πόρων. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει πόσοι είναι, πού και πώς διατίθενται τα χρήματα από την είσπραξη προστίμων, με ποιο τρόπο αποδίδονται και πώς παρακολουθείται η αξιοποίησή τους.
· Εξασφαλίζεται η διαφάνεια και η αξιοκρατική διαχείριση των Πράσινων Πόρων, με κριτήρια ένταξης και αρχές επιλογής των χρηματοδοτικών προγραμμάτων και των δικαιούχων – φορέων υλοποίησης.
· Προωθείται και ενισχύεται η ανάπτυξη, μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος με προγράμματα, δράσεις και ενέργειες αποκατάστασης.
· Αξιοποιούνται οι «Πράσινοι Πόροι» μέσω προγραμμάτων για τη χρηματοδότηση δράσεων προστασίας, αναβάθμισης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος που υλοποιούν τρίτοι (φορείς υλοποίησης). Η αξιοποίηση των πόρων μπορεί να έχει τη μορφή επιχορηγήσεων, δανείων, κεφαλαιακής συμμετοχής ή άλλης ισοδύναμης μορφής κεφαλαιακής ενίσχυσης. Οι δράσεις αυτές επιτρέπεται ταυτόχρονα να συγχρηματοδοτούνται ή να ενισχύονται και από άλλες δημόσιες ή ευρωπαϊκές πηγές ή και ιδιωτικούς πόρους, που δανειοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή άλλους φορείς.
· Στόχος, τέλος, είναι η εξεύρεση συμπληρωματικών πηγών χρηματοδότησης από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς και η διενέργεια κάθε πράξης που είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση χρηματικών πόρων από οποιαδήποτε πηγή, όπως αποδοχή των δωρεών, επιχορηγήσεων και εισφορών τρίτων.

Επιτάχυνση- Απλοποίηση- Κύρωση Δασικών Χαρτών

Η απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών κατάρτισης έως και την κύρωση των Δασικών Χαρτών αποτελούν τον κύριο στόχο του σχετικού κεφαλαίου του νομοσχεδίου, που προετοίμασε το ΥΠΕΚΑ. Συγκεκριμένα:

· Προβλέπεται διαδικασία ηλεκτρονικής ανάρτησης και παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αντιρρήσεων ηλεκτρονικά για το χαρακτήρα μιας έκτασης, αντικαθιστώντας την ισχύουσα διαδικασία που προέβλεπε τη χορήγηση αντιγράφου, προκειμένου να μπορέσει κάποιος να υποβάλλει αντιρρήσεις μόνο ενώπιον της Αρχής. Με αυτόν τον τρόπο ο πολίτης δεν χρειάζεται να μεταβεί στις υπηρεσίες και εξοικονομείται χρόνος στο προσωπικό των δασαρχείων να προχωρήσουν το έργο του ελέγχου των δασικών χαρτών.
· Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανάρτησης και κύρωσης δασικού χάρτη απαιτείται η ενεργοποίηση μεγάλου ανθρώπινου δυναμικού. Για να ξεπεραστεί η έλλειψη προσωπικού των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών, προβλέπεται η δυνατότητα προσωρινής διάθεσης δημοσίων υπαλλήλων από όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και όχι μόνο από υπηρεσίες της Περιφέρειας.
· Οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων πλέον θα αποτελούνται από έναν δασολόγο, έναν τοπογράφο μηχανικό και έναν δικηγόρο.
· Για όσες εκτάσεις δεν υποβληθούν αντιρρήσεις και εμφανίζονται ως δασικές στους χάρτες προχωρά άμεσα η διαδικασία κύρωσης. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των ενστάσεων συμπληρώνονται οι δασικοί χάρτες που έχουν αρχικά κυρωθεί με τις περιοχές των οποίων επιβεβαιώθηκε ο δασικός χαρακτήρας με την ενδικοφανή διαδικασία.
· Προβλέπεται η θέσπιση διαδικασιών για την ψηφιοποίηση των σχεδίων και χαρτών. Η ψηφιοποίηση καθίσταται απαραίτητη όχι μόνο για την επίσπευση και την καλύτερη διεκπεραίωση της ανάρτησης και κύρωσης δασικών χαρτών, αλλά επειδή θα είναι επιβοηθητική στο έργο άλλων υπηρεσιών (πολεοδομίες, ΔΟΥ, υπηρεσίες κτηματογράφησης κ.λπ.). Αυτό θα συμβάλλει στη δημιουργία δεδομένων απαραίτητων για την εφαρμογή της Οδηγίας INSPIRE.
· Πολλοί οικισμοί προ-υφιστάμενοι του 1923 -αλλά και μεταγενέστεροι- στερούνται οριοθέτησης ή έχουν οριοθετηθεί με αποφάσεις οι οποίες έχουν κριθεί ανίσχυρες. Η έλλειψη οριοθέτησης ή μη τυπικά σύννομη οριοθέτησης έχει αποτελέσει σε ορισμένες περιπτώσεις έρεισμα για τη μεταβολή της χρήσης εκτάσεων με δασική μορφή. Επειδή τμήματα εντός των φερομένων ορίων των οικισμών αυτών συμπίπτουν με εκτάσεις που περιλαμβάνονται στους δασικούς χάρτες, το νομοσχέδιο προβλέπει μια ειδική διαδικασία ελέγχου της επελθούσας αλλαγής χρήσης.
· Με την προτεινόμενη διαδικασία παρέχεται η δυνατότητα πολεοδόμησης για τα τμήματα των οικισμών που δημιουργήθηκαν με πράξεις της διοίκησης που δεν έχουν ακυρωθεί ή ανακληθεί και εφόσον συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Εξαιρούνται όμως οι εκτάσεις που διατηρούν σήμερα το δασικό τους χαρακτήρα, ακόμη και αν πρόκειται για μικρούς θύλακες εντός των οικισμών.
· Προκειμένου να μην καταστραφούν και άλλες δασικές περιοχές μέχρι την ολοκλήρωση της ειδικής αυτής διαδικασίας θεσπίζεται η αναστολή των οικοδομικών εργασιών για όσα τμήματα εμφανίζονται σε προσωρινό δασικό χάρτη ως δάση ή δασικές εκτάσεις. Από την ψήφιση του νόμου και μέχρι την ανάρτηση του προσωρινού δασικού χάρτη, η έκδοση οικοδομικών αδειών θα επιτρέπεται, αφού προηγουμένως χορηγείται βεβαίωση του οικείου δασαρχείου για το δασικό ή μη χαρακτήρα της έκτασης.