Οικολογική Κίνηση Κοζάνης: Το επικίνδυνο ρήγμα στα ορυχεία προσθέτει νέα «ρήγματα» στην Περιβαλλοντική Μελέτη της ΔΕΗ

Το νέο μεγάλο ρήγμα μήκους 300 μέτρων, που προέκυψε ξαφνικά στο ορυχείο Μαυροπηγής και αναστάτωσε τους κατοίκους του ομώνυμου χωριού, ήταν ένα ακόμη καμπανάκι που –ως συνήθως- ήχησε σε ώτα μη ακουόντων. Οι ορατές παρενέργειες του ρήγματος, το οποίο ήδη δημιούργησε προβλήματα στον οικισμό, έχουν ήδη αναφερθεί στον τοπικό τύπο μαζί με τις δηλώσεις υπηρεσιών και φορέων:

• Αιτία του ρήγματος είναι οι εξορυκτικές δραστηριότητες της ΔΕΗ. Σύμφωνα με τις τεχνικές υπηρεσίες της Ν.Α Κοζάνης πρόκειται για «κατολισθητικό φαινόμενο πεταλοειδούς σχήματος που μου μπορεί να είναι επικίνδυνο και χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση με κλισιόμετρα»

• Και για το χωριό ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Ήδη τα κοντινότερα προς το ρήγμα σπίτια εμφάνισαν ρωγμές. Ο ίδιος ο νομάρχης, (υποστηρικτής των νέων ορυχείων και μονάδων της ΔΕΗ), δήλωσε ότι «πρόκειται για θέμα ζωτικής σημασίας , καθώς και ασφάλειας της τοπικής κοινωνίας, και ενδεχομένως να επηρεάσει την ηλεκτροδότηση της χώρας», εφόσον βέβαια το φαινόμενο εξελιχτεί σε επικίνδυνη κατολίσθηση. Τίθεται λοιπόν επί τάπητος και πάλι το θέμα της μετεγκατάστασης του χωριού, που ήδη έχει καθυστερήσει σημαντικά. Σε περίπτωση βέβαια που το ρήγμα καταστεί απειλητικότερο δεν αποκλείεται και εκκένωση του χωριού. Ο Τάσος Εμμανουήλ, πρόεδρος του Συλλόγου πληττομένων Μαυροπηγής, και άλλοι εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας απαίτησαν πλήρη ενημέρωση για να αποφευχθούν κινήσεις πανικού.

• Έχουν σταματήσει επίσης οι εργασίες κατασκευής του ηχοφράγματος, που γίνεται σε μικρή απόσταση από την επίμαχη περιοχή.

Διάχυτη είναι τέλος και η αγανάκτηση για τη ΔΕΗ, διότι α) δεν τηρεί πλήρως τους όρους ασφαλούς διάνοιξης του Ορυχείου και ειδικά των κλίσεων, γεγονός που μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους και β) μετακαλεί κάθε φορά εδαφοτεχνικούς μηχανικούς από τα γραφεία των Αθηνών, ενώ θα έπρεπε να τους έχει εδώ όπου βρίσκεται το κέντρο της εξορυκτικής της δραστηριότητας

Πέραν όμως αυτών των επιπτώσεων υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος που συνήθως επιμένουμε να αγνοούμε: Είναι αυτό καθαυτό το μοντέλο ενεργειακής ανάπτυξης που ακολουθούμε με κεντρικό πρωταγωνιστή το λιγνίτη. Βασιζόμαστε σε ένα ρυπογόνο, προβληματικό και –εν τέλει - ακριβό ορυκτό καύσιμο, η εξόρυξη του οποίου δημιουργεί σοβαρότατες παρενέργειες σε δύο βασικούς φυσικούς πόρους, τα εδάφη και τα νερά, καθώς και στους οικισμούς που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής. Όσο και αν διαφημίζονται ως πανάκεια οι νέες αντιρρυπαντικές λιγνιτικές τεχνολογίες, αυτές δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα των ορυχείων, αφού αφορούν κυρίως τις εκπομπές των ατμοηλεκτρικών σταθμών. Στα ορυχεία εξακολουθούν να εφαρμόζονται «βαριές» και κάθε άλλο παρά αειφόρες τεχνικές που προκαλούν ανεπανόρθωτες καταστροφές στα υπόγεια νερά στα εδάφη και το ανάγλυφο, εγκυμονούν κινδύνους που συχνά δεν μπορούν να προβλεφτούν, όπως εκείνη η τεράστια κατολίσθηση των 50.000.000 κυβικών μέτρων ή το πρόσφατο ρήγμα, και αναγκάζουν τις τοπικές κοινωνίες να είναι μόνιμα με «το όπλο παρά πόδα».

Φυσικά η νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της επέκτασης των ορυχείων, που κατάθεσε η ΔΕΗ, δεν μιλάει καθόλου – και δεν της συμφέρει να μιλά- για απρόβλεπτα ρήγματα ή για πιθανές επικίνδυνες κατολισθήσεις. Αυτή η παράλειψη αναδεικνύει τα μεγάλα «ρήγματα» που υπάρχουν στο περιεχόμενο της ΜΠΕ και αποτελεί μια πρόσθετη απόδειξη ότι η μελέτη «μπάζει από παντού».

Και το θέμα βέβαια δεν είναι απλά να «διορθωθεί» η «ΜΠΕ», αλλά να καταλάβουμε ότι δεν μπορεί να συνεχίσουμε να οδηγούμε τον τόπο μας σε ένα δρόμο που θα βομβαρδίζεται συνέχεια από νέες μονάδες και ορυχεία. Ακόμη και μια ιδανική ΜΠΕ έχει συγκεκριμένα όρια προβλεψιμότητας και δεν μπορεί να εξασφαλίσει την έγκαιρη πρόληψη και παράκαμψη όλων των κινδύνων και των ατυχημάτων μεγάλης έκτασης. Η ευθύνη συνεπώς για οτιδήποτε συμβεί δεν βαραίνει μόνο τη ΔΕΗ, αλλά και όσους τοπικούς φορείς εξακολουθούν να θεοποιούν και να «τζιράρουν» πολιτικά στο λιγνίτη, λησμονώντας ότι τα παθήματα πρέπει κάποτε να γίνουν μαθήματα.