H Ευρωπαϊκή εμπειρία στις σχέσεις των Οργανισμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με τις τοπικές κοινωνίες και η αξιοποίησή της στη Δυτική Μακεδονία

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

H Ευρωπαϊκή εμπειρία στις σχέσεις των Οργανισμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με τις τοπικές κοινωνίες και η αξιοποίησή της στη Δυτική Μακεδονία.
Αντικείμενο της μελέτης – έρευνας που ανέλαβε να εκπονήσει η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ σε συνεργασία με την εξειδικευμένη εταιρεία SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ ήταν, η καταγραφή και αξιολόγηση των αντισταθμιστικών δράσεων των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής προς όφελος των τοπικών κοινωνιών στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ανάλυση των σχέσεων μεταξύ των εταιρειών αυτών και των τοπικών κοινοτήτων και η ανάδειξη των βέλτιστων πρακτικών και δράσεων που οι εταιρείες εφαρμόζουν στις περιοχές όπου ευρύτερα δραστηριοποιούνται.
Η μελέτη ταυτόχρονα εξέταζε και την ελληνική περίπτωση και συγκεκριμένα τις αντίστοιχες δράσεις της ΔΕΗ στη Δ. Μακεδονία και την ανάλυση του πλαισίου συνεργασίας της εταιρείας με τους τοπικούς φορείς.
Στόχοι της μελέτης ήταν η διερεύνηση των δυνατοτήτων μεταφοράς στη χώρα μας των πρακτικών που εφαρμόζονται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και η προοπτική αναβάθμισης των σχέσεων μεταξύ της ΔΕΗ και των τοπικών κοινωνιών προς όφελος των τελευταίων.
Ο τομέας ηλεκτρισμού στην Ευρώπη καλείται σήμερα να προσαρμοσθεί σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που επηρεάζεται από ένα σύνολο οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών απαιτήσεων. Την κατεύθυνση της προσαρμογής αυτής υποδεικνύουν και οι πρόσφατες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον ενεργειακό τομέα που υπογραμμίζουν την ανάγκη διαμόρφωσης της κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης της ενεργειακής πολιτικής της Ευρώπης.
Κατά τη σύνταξη της μελέτης – έρευνας αναλύθηκε το ευρωπαϊκό πλαίσιο της ενεργειακής αγοράς με έμφαση στην κοινωνική διάσταση των ευρωπαϊκών εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής, αναπτύχθηκε μια τυπολογία των ηλεκτροπαραγωγικών εταιρειών βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων (καθεστώς αγοράς, εταιρική μορφή, είδος καυσίμου κλπ), διερευνήθηκαν τα ανταποδοτικά - αντισταθμιστικά οφέλη που αποδίδονται στις τοπικές κοινωνίες από 56 ηλεκτροπαραγωγικές εταιρείες σε 21 κράτη-μέλη (βιβλιογραφική και διαδικτυακή έρευνα και αποστολή-συμπλήρωση σχετικού ερωτηματολογίου) και πραγματοποιήθηκαν επιτόπιες επισκέψεις στα γραφεία και σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής μεγάλων αντιπροσωπευτικών εταιρειών από 10 κράτη-μέλη με στόχο την επιτόπια συλλογή πληροφοριών, αλλά και τη συνολικότερη καταγραφή της κατάστασης στην κάθε χώρα.
Πραγματοποιήθηκε αναλυτική καταγραφή των αντισταθμιστικών δράσεων που παρέχουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες, εξετάσθηκε η στρατηγική και η μεθοδολογία του προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και βιώσιμης ανάπτυξης της κάθε επιχείρησης και αναλύθηκε το διαμορφωμένο πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής και των τοπικών κοινωνιών σε κάθε περίπτωση, καθώς και ο βαθμός συμμετοχής των εκπροσώπων των τοπικών κοινοτήτων στις επιλεγμένες από την κάθε εταιρεία αντισταθμιστικές δράσεις.
Η έρευνα κατέδειξε μία διευρυνόμενη κοινή πρακτική εναρμόνισης των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων που ξεπερνάει την υποχρέωση τήρησης των νομοθετικών ρυθμίσεων και των ευρωπαϊκών πολιτικών και προχωρά και σε άλλες πρακτικές, εφαρμόζοντας ολοένα και περισσότερο αρχές και προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ). Στον τομέα των καλών πρακτικών καταγράφηκαν και αξιολογήθηκαν μέτρα, δράσεις και προγράμματα για:
• Ενισχύσεις Κοινωνικών Δραστηριοτήτων
• Προστασία περιβάλλοντος στους σταθμούς
• Περιβαλλοντική προστασία και διαχείριση στην ευρύτερη περιοχή εγκατάστασης των σταθμών
• Μετεγκατάσταση οικισμών
• Αποκατάσταση και Επαναχρησιμοποίηση Περιοχών Εξόρυξης
• Συμπληρωματικά Αναπτυξιακά Έργα προς Όφελος των Κατοίκων
• Πρωτοβουλίες και Κίνητρα για τη Στήριξη της Τοπικής Επιχειρηματικότητας
• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών
Από την ανάλυση της διεθνούς εμπειρίας, προέκυψε ότι στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας, δύο είναι οι βασικοί άξονες στους οποίους πρέπει να διαμορφωθούν αντίστοιχες στρατηγικές από τους τοπικούς και κοινωνικούς φορείς, σε συνεργασία με τη ΔΕΗ.
Οι άξονες αυτοί αφορούν:
• στη αναβάθμιση και διεύρυνση της συνεργασίας μεταξύ των τοπικών φορέων και της ΔΕΗ για την αρμονική ένταξη των ηλεκτροπαραγωγικών δραστηριοτήτων στις τοπικές κοινωνίες, και
• στη διαμόρφωση των όρων και προϋποθέσεων που θα εξασφαλίσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής στο πλαίσιο της μεταλιγνιτικής περιόδου.
Στο πλαίσιο του πρώτου άξονα, θα πρέπει να προωθηθεί ένα συνεκτικό Πρόγραμμα Δράσεων κοινωνικής ευθύνης που θα συμπληρώσει και θα αναβαθμίσει το υπάρχον καθεστώς αντισταθμιστικών ωφελειών και θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης με μακροπρόθεσμα οφέλη για την ευημερία της περιοχής.
Προς το σκοπό αυτό απαιτούνται ολοκληρωμένες δράσεις με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών φορέων και τη συστηματική διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Το υλικό της μελέτης που εκπονήθηκε αποτελεί μια σημαντική βάση για τη διαβούλευση, διαμόρφωση και έγκριση ενός τέτοιου Προγράμματος
Στο πλαίσιο του δεύτερου άξονα και σε συνδυασμό με τον πρώτο, θα πρέπει να ενισχυθεί η τοπική επιχειρηματικότητα και η αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής στο πλαίσιο της μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο, ανεξάρτητα και πέρα από τις αντισταθμιστικές δράσεις της ΔΕΗ. Για το σκοπό αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμη η αξιοποίηση της υφιστάμενης εμπειρίας στις Ευρωπαϊκές χώρες στον τομέα της διαμόρφωσης ευνοϊκών συνθηκών ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι δράσεις των επιχειρήσεων ηλεκτροπαραγωγής για την εισαγωγή και αξιοποίηση εναλλακτικών ενεργειακών πηγών, τη δημιουργία βιομηχανικών - βιοτεχνικών περιοχών, τεχνολογικών πάρκων και κέντρων καινοτομίας, τη χρηματοδότηση της έρευνας, την υλοποίηση ή ενίσχυση προγραμμάτων κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού κλπ.
Η Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της «μεταλιγνιτικής εποχής» στην τοπική οικονομία με όρους που θα πρέπει να ευνοούν την αναδιάρθρωση και τον προσανατολισμό της προς νέες οικονομικές δραστηριότητες που διασφαλίζουν ένα υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας και καθιστούν την περιοχή ελκυστική για την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων.

Κοζάνη 12/07/2010


Από το Γραφείο Τύπου
της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Ν.Α.) Κοζάνης