.

Πώς μετριέται η αποδοτικότητα των πόρων;

Ανάρτηση: Mavromatidis Dimitrios την 15 Νοε 2012

Από το euractiv.gr...

Ομάδες πίεσης από τις βιομηχανίες, αλλά και των οικολόγων συνασπίζονται προκειμένου να πιέσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον καλύτερο τρόπο μέτρησης της αποδοτικότητας των πόρων. Οι επιχειρήσεις έχουν προειδοποιήσει ότι μια προσέγγιση του τύπου «one - size - fits - all» θα εμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη σε μια εποχή που η Ευρώπη προσπαθεί να αναδυθεί από την κρίση χρέους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να παρουσιάσει σήμερα (14 Δεκεμβρίου), τα αποτελέσματα των συστάσεων των εμπειρογνωμόνων, οι δείκτες των οποίων είναι οι καταλληλότεροι για την παρακολούθηση της προόδου που έγινε στο πλαίσιο του Οδικού Χάρτη για την Αποδοτικότητα των Πόρων, όπως αυτός εκπονήθηκε το Σεπτέμβριο του 2011.
Σήμερα, κάθε Ευρωπαίος πολίτης καταναλώνει 16 τόνους υλικών ετησίως, έξι από τους οποίους απορρίπτονται, ενώ οι μισοί  καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ο στόχος του οδικού χάρτη ήταν να αποσυνδεθεί η χρήση των πόρων από την οικονομική ανάπτυξη.
Η αποδοτικότητα των πόρων αφορά στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που δημιουργούνται από τη χρήση των φυσικών πόρων σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία. Προκειμένου να μετρηθεί (αποδοτικότητα), η ΕΕ χρειάζεται δείκτες και στόχους, οι οποίοι θα βοηθήσουν στην παρακολούθηση και την κατεύθυνση της προόδου που θα επιτευχθεί έως το 2020 και το 2050.
 «Η βελτιωμένη μέτρηση είναι απαραίτητη για τη συνετή διαχείριση», δήλωσε η Jacqueline McGlade, εκτελεστική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, στο πρόσφατο Παγκόσμιο Φόρουμ για τις Πηγές. «Δεν μπορείς να διαχειριστείς αυτό που δεν έχεις μετρήσει».
Το στέλεχος της ΕΕ πρότεινε τη μέτρηση της προόδου εισάγοντας έναν «κύριο» δείκτη «παραγωγικότητας των πόρων», ο οποίος θα μετράει το ΑΕΠ έναντι της κατανάλωσης υλικών με μονάδες ευρώ ανά τόνο. Ο εν λόγω κύριος δείκτης θα συμπληρώνεται από το «ταμπλό» των υπολοίπων δεικτών -όπως ο άνθρακας, το έδαφος και το νερό- κάτι που είχε ήδη προταθεί και στον Οδικό Χάρτη.
Η Επιτροπή υποστηρίζει την καθιέρωση του δείκτη σε συνάρτηση με το ΑΕΠ, διότι είναι ο μόνος δείκτης για τον οποίο τα κράτη διαθέτουν συμπαγή στοιχεία.
Αυτή η προσέγγιση θα χρησίμευε ως βάση για τους στόχους της αποδοτικότητας των πόρων.
 «Αυτό θα είναι ένα κρίσιμο τεστ για τα 27 Κράτη Μέλη, αλλά έχουμε δει ότι το μοντέλο του επιμερισμού των προσπαθειών για την επίτευξη των κλιματικών στόχων λειτουργεί καλά», ανέφερε ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης Ευρωβουλευτής Jo Leinen.
Παρόλα αυτά, υπάρχει μια ευρεία διαφωνία για το εν λόγω μέτρο.
 «Σοβαρές ελλείψεις»
H ANEC, ΜΚΟ που υποστηρίζει τα συμφέροντα των καταναλωτών σε θέματα τυποποίησης, υποστηρίζει ότι η σύνδεση του δείκτη με το ΑΕΠ «πάσχει από σοβαρές ελλείψεις», λόγω του ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες διαφέρουν μεταξύ τους σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Σε απάντηση της πρόσφατης έκκλησης της Κομισιόν για διαβούλευση σχετικά με τους δείκτες αποδοτικότητας των πόρων, η ΑΝΕC δήλωσε ότι ο δείκτης θα βοηθήσει στη μέτρηση της αποβιομηχανοποίησης, «όμως δεν είναι αυτός ο στόχος».
Ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Χάλυβα (Eurofer), τάσσεται με την άποψη  ότι «δεν υπάρχει δείκτης τύπου “one - size - fits - all”» και ότι «θα ήταν επικίνδυνο να επικρατήσουν γενικοί δείκτες».
Άλλες ομάδες -συμπεριλαμβανομένων της Orgalime, του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Μηχανικών Βιομηχανίας- διατείνονται ότι οι δείκτες θα πρέπει να βασίζονται σε αξιόπιστα στοιχεία.
 «Οι δείκτες της αποδοτικότητας των πηγών πρέπει να εξασφαλίζουν το ότι οι αποφάσεις βασίζονται σε εκτενείς αναλύσεις», αναφέρει ο Veronique Steukers, του Ινστιτούτου Nickel.
Ο Euromines, Ευρωπαϊκός σύνδεσμος των βιομηχανιών εξόρυξης, υποστηρίζει ότι οι υπάρχοντες δείκτες για τη μέτρηση της αποδοτικότητας των πόρων δεν είναι εφαρμόσιμοι στις εξορυκτικές δραστηριότητες και συνεπώς, μπορεί να παρέχουν λανθασμένη βάση για τις λήψεις των αποφάσεων.
Έννοιες όπως η «χρήση των πόρων», «αποτύπωμα υλικού» και «ένταση υλικού» συχνά υποβαθμίζουν τη σημασία της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας των υλικών, σύμφωνα με το Euromines.
Ο William Neale, υπεύθυνος για την αποδοτικότητα των πόρων στο περιβαλλοντικό τμήμα της Επιτροπής, αναγνώρισε ότι η εύρεση του σωστού κύριου δείκτη που θέτει τις κατάλληλες κατευθύνσεις και στόχους, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι «είναι θέμα εντοπισμού των σωστών δεικτών. Είναι ένα δύσκολο έργο, εννοιολογικά».
Ο Neale, επίσης, πιστεύει ότι αυτός ο δείκτης θα μπορούσε να βοηθήσει τις επιχειρήσεις στο να αξιοποιήσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για επενδύσεις.
 «Εάν δεχτούμε ότι έτσι έχουν τα πράγματα, τότε οι εταιρείες, οι επενδυτές, οι κεφαλαιούχοι και υπόλοιποι εμπλεκόμενοι μπορούν να αρχίσουν να βλέπουν τα αποτελέσματα. Αυτό θα προσδώσει εμπιστοσύνη και θα βοηθήσει στην πρόβλεψη της κατεύθυνσης στην οποία πρέπει να κλίνουμε και θα αποφευχθούν οι περιορισμοί στην προσφορά, η αστάθεια, η αύξηση των τιμών κ.ο.κ», ανέφερε σε μια συνέντευξη.
Επιφυλακτικοί οι  «Πράσινοι»
Οι περιβαλλοντολόγοι επικρίνουν την καθιέρωση αυτού του δείκτη, τονίζοντας ότι αγνοεί το έδαφος, το νερό και τα αποτυπώματα του άνθρακα. Οι επιχειρήσεις έχουν, επίσης, διαμαρτυρηθεί, υποστηρίζοντας ότι ο δείκτης αυτός θα πρέπει να λάβει υπόψη του και τα περιβαλλοντικά οφέλη της χρήσης των πρώτων υλών, όχι μόνο τη ζημία.
 «Αυτός ο δείκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να επιτευχθεί το όραμα της Επιτροπής για τους στόχους του 2050, σύμφωνα με το οποίο η οικονομία της ΕΕ σέβεται τους περιορισμούς και τα όρια που επιβάλλονται από το μικρό αριθμό των πόρων», σχολίασαν μέλη της ΜΚΟ Friends of the Earth Europe σε έγγραφα που παρουσίασαν στην Επιτροπή, προσθέτοντας ότι «η μέτρηση του ΑΕΠ δε δείχνει επακριβώς το αν μια οικονομία έχει βελτιστοποιήσει ή υποβαθμίσει τη χρήση των πόρων της».
Η Friends of the Earth Europe πρότεινε στην Κομισιόν να μη θέσει συγκεντρωτικούς δείκτες που συνδυάζουν οικονομικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες. Προς το παρόν, ο κύριος δείκτης κάνει ακριβώς αυτό, από τη στιγμή που παρουσιάζει την αναλογία μεταξύ των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τη χρήση των πόρων και το συνολικό οικονομικό δείκτη (σ’ αυτήν την περίπτωση, το ΑΕΠ).
 «Είναι σημαντικό οι δείκτες που χρησιμοποιούνται να βασίζονται στην κατανάλωση, να είναι διαφανείς και να συνδέονται άμεσα με το στατιστικό σύστημα», αναφέρει η FoEE.
Ο Ernst Ulrich von Weizsäcker, αντιπρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Βιώσιμη Διαχείριση των Πόρων του ΟΗΕ, δήλωσε ότι «υπάρχει η ανάγκη οι νομοθέτες να παρεμβαίνουν στη ρύθμιση του καθεστώτος για τη χρήση των πόρων, εφόσον δε θέτουν υπερβολικούς περιορισμούς».
 «Τίποτα δεν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση αν όλα εξαρτώνται από τις αγορές, αλλά η παρέμβαση δε θα πρέπει να είναι υπερβολικά γραφειοκρατική», ανέφερε ο Ernst Ulrich von Weizsäcker.

Oρόσημα

Έως το 2014: Ζητήθηκε από την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους στόχους της ανακύκλωσης για το 2020, όπως αυτοί είχαν παγιωθεί στην Οδηγία - Πλαίσιο για τις Απορρίψεις.
Καλοκαίρι 2013: Η πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής αποδοτικότητας των πόρων, αναμένεται να εκδώσει ένα πρώτο σύνολο συστάσεων για βραχυπρόθεσμα μέτρα που μπορούν να υιοθετηθούν εντός 12 μηνών.
Μέσα 2014: Τέλος θητείας, η πλατφόρμα αναμένεται να κάνει συστάσεις για μακροπρόθεσμα μέτρα.

Απόψεις

«Ο διάλογος για την καθιέρωση ενός κύριου δείκτη ή ενός συνόλου δεικτών στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, βρίσκεται σε εξέλιξη. Πράγματι, φαίνεται να είναι αδύνατο το να βρεθεί ένας δείκτης που να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις (one - size - fits - all), εφόσον αυτός θα σχηματίζει μια ατελή εικόνα. Από τη μία, η καθιέρωση ενός πολύ συγκεντρωτικού δείκτη δε θα είναι ικανή να αντικατοπτρίσει τα αποτελέσματα και την απόδοση της πολιτικής και την πρόοδο της επίτευξης των στόχων και από την άλλη, ένα σύνολο δεικτών μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικό εξαιτίας πολιτικών και επικοινωνιακών λόγων», δήλωσε ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης Ευρωβουλευτής, Jo Leinen, προσθέτοντας ότι «οι διαφορετικές πηγές δεδομένων μπορεί να αποτελούν μεγάλη πρόκληση. Χρειάζεται να ξεκινήσει η διαδικασία. Δεν μπορούμε να περιμένουμε εωσότου βρεθούν τα τέλεια στοιχεία για να θέσουμε στόχους και δείκτες - θα χάναμε πολύ χρόνο και δεν έχουμε χρόνο να χάσουμε. Η καθιέρωση των στόχων και των δεικτών θα φέρουν την ΕΕ στο δρόμο της αποδοτικότερης οικονομίας (σε όρους αξιοποίησης πόρων)».
Σχολιάζοντας σχετικά με τη χρήση του κύριου δείκτη που ορίζεται ως η αναλογία μεταξύ της παραγωγικότητας των υλικών πόρων και της κατανάλωσης μέσω ΑΕΠ, η FoEE δήλωσε: «προσθέτοντας διαφορετικά στατιστικά στοιχεία, με τη χρήση συντελεστών στάθμισης και παράγοντες μετατροπής της μεσολάβησης, το αποτέλεσμα αυτού του δείκτη είναι πλασματικό και δεν αντανακλά τη χρήση των πόρων στην Ευρώπη.
Ο Orgalime, Ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος των Μηχανικών Βιομηχανίας, υποστηρίζει ότι «ο προτεινόμενος κύριος δείκτης της Εγχώριας Κατανάλωσης Υλικών (DMC) δείχνει αξιοσημείωτη αδυναμία όσον αφορά στην ικανότητά του να παρουσιάσει όλες τις πλευρές της αποδοτικότητας των πόρων με έναν κατάλληλο και αξιόπιστο τρόπο. Αυτό το ρίσκο οδηγεί σε παρερμηνείες σε περιβαλλοντικούς και οικονομικούς όρους και επομένως δεν πρέπει να εφαρμοστεί».
Ο Martin Lehman, της Γραμματείας του Διεθνούς Φόρουμ για τους Πόρους, ανέφερε ότι οι δείκτες που βασίζονται στο ΑΕΠ είναι καλύτεροι από το τίποτα, αλλά η ΕΕ πρέπει να αρχίσει να βλέπει το δάσος και να προσπαθήσει να συμπεριλάβει κοινωνικούς δείκτες, όπως η ευημερία, στη λίστα στης. «Νομίζω ότι η βιομηχανία, εάν προχωρήσει βήμα - βήμα προκειμένου να φτάσει στην αποδοτικότητα των πόρων και στη βιώσιμη ανάπτυξη, δε θα καταλήξει να εξαρτάται από ένα δείκτη - επειδή θα μπορέσει να έχει αυξημένη απόδοση σε όλους (δείκτες) εάν μειώσει την εισαγωγή υλών, τη χρήση της ενέργειας και του νερού», δήλωσε ο Lehman, προσθέτοντας ότι περιμένει από την Επιτροπή να καθιερώσει «πέντε με δέκα κύριους δείκτες».
 «Χωρίς δείκτες, είμαστε χαμένοι, κάνουμε πράγματα, όμως δε γνωρίζουμε το γιατί τα κάνουμε και πόσο καλά».

Σύνδεσμοι

NGOs and Think Tanks

Studies

Business and Industry

EU official documents

European Commission

Κατηγοριοποίηση... , , » Email Post »

Δημοσίευση σχολίου | Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης ( Atom )

0 σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοσίευση σχολίου