Τα ενεργειακά στρατόπεδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Εν μέσω δύο «ενεργειακών στρατοπέδων» βρίσκεται η Ε.Ε. στη λεγόμενη «διπλωματία του αερίου». Φαίνεται ότι η κατάσταση χτυπάει κόκκινο, καθώς με τη στρατηγική τους, οι «27» επιδιώκουν την άμεση πρόσβαση στο αέριο της Κασπίας ,αλλά παράλληλα καταβάλλουν προσπάθειες, ώστε να αποφύγουν «μια στείρα διαμάχη» για το ποιος από τους δυο διαγωνιζόμενους αγωγούς φυσικού αερίου είναι καταλληλότερος για να μειώσει η Ε.Ε. την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Μάλιστα, ως συμβιβαστική λύση εκτιμούν πως και οι δυο αγωγοί (Nabucco West και TAP) μπορούν να κατασκευαστούν.

Ωστόσο, οι οικονομικές πιέσεις και οι αντιπαραθέσεις έχουν ενταθεί εξαιτίας και της ανταγωνιστικής πρότασης του αγωγού South Stream (Gazprom/ ιταλική ENI/γαλλική EDF). Ο λόγος είναι ότι η διαδρομή του South Stream αποφεύγει μεν την Ουκρανία, αλλά διασχίζει πολλές χώρες που συμμετέχουν στον αγωγό TAP. Συγχρόνως, οι προμηθευτές αερίου ανταγωνίζονται την αυξανόμενη προμήθεια και τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, ενώ η Ευρώπη πρέπει να ανταγωνιστεί την Ασία για την προμήθεια αερίου από τη δυτική Ασία και από τα πρώην σοβιετικά κράτη της κεντρικής Ασίας.
Η προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αυξήθηκε κατά 50% κατά την περίοδο 2009-2011. Η αύξηση αυτή συνοδεύτηκε από μια σημαντική μείωση των τιμών, γεγονός που έστρεψε τους προμηθευτές στις ασιατικές αγορές, όπου οι τιμές είναι ανοδικές.
Το 2012, η προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου αυξήθηκε σε 60 δισ. κυβικά μέτρα και κάλυψε σχεδόν το 10% της συνολικής ευρωπαϊκής κατανάλωσης αερίου.
Επιπλέον, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας, έχουν εκδηλώσει, ήδη από τον Φεβρουάριο, ενδιαφέρον για τη χρήση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου της Ουκρανίας για να διαχειριστούν καλύτερα την εναλλαγή της ζήτησης μεταξύ εποχών. Ενδεικτικό της κρισιμότητας του θέματος είναι ότι στις 3 Μαΐου, θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες ενεργειακός διάλογος μεταξύ Ουκρανίας και Ε.Ε. σε υψηλό επίπεδο. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη του ουκρανικού συστήματος μεταφοράς αερίου και στα προβλήματα της αγοράς αερίου, κυρίως τις τιμές.
Υπογραμμίζοντας το πολιτικό περιεχόμενο των συζητήσεων αυτών, το Κίεβο στοχεύει σε ευρωπαϊκές επενδύσεις στον τομέα των υποδομών της και της οικονομίας της, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος μεταφοράς αερίου.
Βέβαια, η πολιτική της Ε.Ε. για το φυσικό αέριο είναι στενά συνδεδεμένη με την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, το οποίο επί του παρόντος καλύπτει το 30% της συνολικής κατανάλωσης στην Ευρώπη. Η εξάρτηση αυτή μπορεί να μειωθεί αν συνεχιστεί η τάση που παρατηρείται στην Ευρώπη για μείωση της κατανάλωσης αερίου. Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα μειωθεί παγκοσμίως λόγω του σχιστολιθικού αερίου, της ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων σε νέες θαλάσσιες περιοχές και της ταχείας αύξησης της προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ας ελπίσουμε ότι θα επιβεβαιωθεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας που υποστηρίζει ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα μειωθεί κατά 25%-33% μεταξύ 2017-2020, γεγονός που εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης στην Ευρώπη σχετικά με την πολιτική και τα οικονομικά συμφέροντα του φυσικού αερίου και των αγωγών.
(του Βαγγέλη Δεμίρη, Ημερησία, 30/4/2013)