Ανανεώσιμες: καταφύγιο στον Συνήγορο και τον Επιθεωρητή - Η περίπτωση του αιολικού πάρκου Φλώρινας

Αναδημοσίευση: Εφ. Ελευθεροτυπία, του Μιχάλη Καϊτατζίδη, 4/1/10

Στον Συνήγορο του Πολίτη και στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης υποχρεώνονται πλέον να καταφεύγουν οι επενδυτές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι οποίοι έχουν εγκλωβιστεί στη μέγκενη της γραφειοκρατίας και των αλληλοαναιρούμενων διοικητικών πράξεων. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση επένδυσης άνω των 55 εκατομμυρίων στην ακριτική Φλώρινα, που αφορά αιολικό πάρκο ισχύος 29 μεγαβάτ.
Το έργο άρχισε να υλοποιείται αφού έλαβε όλες τις απαιτούμενες άδειες. Ωστόσο, πριν από περίπου 2 μήνες οι εργασίες διακόπηκαν με προσωρινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ύστερα από προσφυγή δύο οικολογικών οργανώσεων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η προσφυγή στηρίχθηκε σε έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ, με το οποίο αμφισβητούνταν τα επίσημα, δημοσιοποιημένα όρια περιοχής Natura, αυτά που η ίδια υπηρεσία έχει προσδιορίσει και έχει αποστείλει στην Ε.Ε. Μάλιστα, η υπηρεσία αυτή τον Αύγουστο του 2009 είχε βεβαιώσει με έγγραφό της ότι η περιοχή που θα στηθούν οι 34 ανεμογεννήτριες του αιολικού πάρκου (υψόμετρο περίπου 1.800 μέτρων) δεν εμπίπτει στη ζώνη ειδικής προστασίας.

Ωστόσο η ίδια υπηρεσία, με έγγραφό της στις 16 Οκτωβρίου, λίγο μετά τις εκλογές, αναιρεί την προηγούμενη γνωμοδότησή της, με το επιχείρημα ότι τα όρια των επίσημων χαρτών που έχουν οι Περιφέρειες και η Ε.Ε. δεν είναι ακριβή. Μιλά δηλαδή για σχετικότητα της ακρίβειας των στοιχείων των χαρτών, ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση πρωτεύον στοιχείο για τον προσδιορισμό του ορίου της περιοχής είναι ο υδροκρίτης. Δηλαδή, τα σημεία της κορυφής του βουνού όπου τα νερά διαχωρίζονται. Με λίγα λόγια, απόλυτα υποκειμενικά κριτήρια, ιδίως όταν η κορυφή έχει πολύ μεγάλο πλάτος. Ετσι, το μεγαλύτερο μέρος του αιολικού πάρκου βρέθηκε εκ των υστέρων μέσα στα όρια της περιοχής Natura.

Με το έγγραφο αυτό υπό μάλης, 3 περιβαλλοντικές οργανώσεις προσέφυγαν αμέσως στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο διέταξε παύση των εργασιών. Το σημαντικό είναι ότι ο ενδιαφερόμενος επενδυτής, με αλλεπάλληλα έγγραφά του ζητούσε από τη συγκεκριμένη υπηρεσία διευκρινίσεις για τη γνωμοδότηση της υπαλλήλου, χωρίς όμως απάντηση. Ετσι, από τα πράγματα αναγκάστηκε να προσφύγει στον Συνήγορο του Πολίτη και στον Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, διεκτραγωδώντας το επίπεδο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών.

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, στην πρόσφατη συνάντηση του Ελβετού πρέσβη στην Αθήνα με τον υφυπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, το αιολικό πάρκο ήταν στα θέματα που έθεσε ο Ελβετός διπλωμάτης, με δεδομένο ότι η εταιρεία του αιολικού πάρκου είναι ελβετικών συμφερόντων.

Προσφυγή οικολόγων

Ενα από τα σημεία που πρέπει να τονιστούν στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο ρόλος των οικολογικών οργανώσεων. Η προσφυγή στο ΣτΕ έγινε από 3 τέτοιες οργανώσεις, οι δύο από τις οποίες δραστηριοποιούνται στη Φλώρινα. Επιχείρημα, η προστασία της ορνιθοπανίδας των Πρεσπών, έστω και αν ο σχεδιασμός του αιολικού πάρκου προβλέπει τη λειτουργία ειδικού ραντάρ που διακόπτει τη λειτουργία των ανεμογεννητριών, όταν πλησιάζουν σε αυτές πουλιά.

Στον ίδιο νομό, μέλη του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Μελίτης, με κοινή τους ανακοίνωση, θέτουν το θέμα των ενεργειακών επενδύσεων στην περιοχή και του είδους των αντιδράσεων που προκαλούν. Οπως αναφέρουν σε χθεσινή ανακοίνωσή τους, ενώ σχεδιάζεται η κατασκευή και νέας λιγνιτικής μονάδας στο νομό με εκμετάλλευση ορυχείου, δεν αντιδρά κανείς, ενώ αντιδράσεις υπάρχουν μόνο όταν πρόκειται να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα, με το σκεπτικό ότι απειλούνται το περιβάλλον, η βιοποικιλότητα και η τουριστική ανάπτυξη.

Εν τέλει, με λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, όπως στο παράδειγμα, μπορεί να περιμένει κανείς ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι για κάλυψη του 20% των ενεργειακών αναγκών από ανανεώσιμες πηγές;