Έχει δικαίωμα η ΔΕΗ να αποφασίζει για τον Αλιάκμονα χωρίς Σχέδιο Διαχείρισης της Λεκάνης Απορροής του;

Απάντηση του Επιτρόπου Potočnik στην ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου

«Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να καθορίσουν τα ενδεδειγμένα μέτρα στο σχέδιο διαχείρισης της λεκάνης απορροής του ποταμού Αλιάκμονα, όπως απαιτεί η Οδηγία – Πλαίσιο για τα  Νερά (ΟΠΥ, 2000/60/ΕΚ), ώστε να διασφαλισθεί η καλή κατάσταση όλων των υδάτων μέχρι το 2015.» Αυτό δήλωσε ο Επίτροπος Potočnik απαντώντας στην ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, για την ανορθολογική χρήση των νερών του ποταμού Αλιάκμονα για την τροφοδοσία των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ.

Παράλληλα, ο Επίτροπος επιβεβαιώνει κάτι που είναι ήδη γνωστό, ότι:  “Ως τώρα η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ), όπως όφειλε. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή τον Απρίλιο του 2012 κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας επειδή η χώρα δεν είχε θεσπίσει ούτε είχε υποβάλει τα σχέδια αυτά”. Εξηγεί, επίσης, ότι “η επίτευξη του δεσμευτικού για την Ελλάδα στόχου για «καλή κατάσταση» των υδάτων ως το 2015 προϋποθέτει τη θέσπιση προγραμμάτων παρακολούθησης και τη λήψη οικονομικά αποδοτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των σοβαρών πιέσεων που επηρεάζουν την κατάσταση των υδάτων”. Τίποτε από όλα αυτά δεν έχει συμβεί στην περίπτωση του Αλιάκμονα.

Όπως τονίζεται στην ερώτηση, προσφάτως, η ΔΕΗ αποφάσισε να καλύψει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες σε νερό των ΑΗΣ Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας από τη λίμνη Πολυφύτου που τροφοδοτείται από τον ποταμό Αλιάκμονα. Αυτό σημαίνει αύξηση της ποσότητας που η ΔΕΗ αντλεί από τον Αλιάκμονα από τα 55.000.000 στα 72.000.000 κυβικά μέτρα νερού το χρόνο. Επίσης, ο Αλιάκμονας επιβαρύνεται επιπλέον από τα υπάρχοντα 4 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 922 ΜW, η οποία προσεγγίζει περίπου το 1/3 της συνολικά εγκατεστημένης υδροηλεκτρικής ισχύος της χώρας. Μάλιστα η χρήση αυτή του Αλιάκμονα ξεκινά πολλά χρόνια πίσω. Η ΔΕΗ στράφηκε στον Αλιάκμονα για τις ανάγκες υδροδότησης των λιγνιτικών σταθμών αρχικά το 1997 αφού εξαντλήθηκαν τα υδατικά αποθέματα της λίμνης Βεγορίτιδας, η στάθμη της οποίας κατέβηκε κατά 32,5 μέτρα από το 1955 έως το 2002 ως αποτέλεσμα της χρήσης και από τη ΔΕΗ. Όμως, η επιλογή αυτή συνοδεύτηκε και από σημαντικό επιπλέον κόστος καθώς  ο Αλιάκμονας είναι περίπου 60 χλμ μακριά από τον ΑΗΣ Αμυνταίου με τον οποίο έχει αρνητική υψομετρική διαφορά 390 μέτρων, πράγμα που επιβαρύνει οικονομικά τη μεταφορά νερού λόγω του κόστους των αγωγών αλλά και των λειτουργικών δαπανών των αντλιοστασίων.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο δήλωσε σχετικά:

«Η αξιοπιστία της χώρας δεν είναι μόνο ζήτημα τήρησης στυγνά δημοσιονομικών στόχων αλλά και συμμόρφωσης με την κοινά συμφωνημένη ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Πρέπει να γίνει σαφές ότι η αυθαιρεσία σε βάρος του περιβάλλοντος είναι αυθαιρεσία σε βάρος όλων μας και ιδιαίτερα των μελλοντικών γενεών. Τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής δεν αποτελούν απλά μια συμβατική υποχρέωση της χώρας αλλά ένα πολύτιμο εργαλείο βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών μας πόρων σε καιρούς οξείας δημοσιονομικής χρήσης, όπου η περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος μας κάνει 2 φορές φτωχούς. Οι καθυστερήσεις που παρουσιάζει η Ελλάδα στην κατάθεση αυτών των σχεδίων είναι ανεπίτρεπτη όχι μόνο για τα πρόστιμα που μπορεί να επιφέρει αλλά κυρίως γιατί δίνει χώρο και χρόνο σε κάθε μορφής αυθαίρετες αποφάσεις που θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου της «καλής κατάστασης των υδάτων ως το 2015» και υποθηκεύουν την αειφορία γενικότερα». 

(Ακολουθεί η ερώτηση και η απάντηση)

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-009430/2012 προς την Επιτροπή

Άρθρο 117 του Κανονισμού Nikos Chrysogelos (Verts/ALE)

Θέμα:             «Ανορθολογική χρήση των νερών του Αλιάκμονα για την τροφοδοσία των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ»

Ως το 1997, ο λιγνιτικός ΑΗΣ[1] Αμυνταίου, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας τροφοδοτούνταν με 20 hm3 νερού/έτος από τη λίμνη Βεγορίτιδα, πράγμα που συνετέλεσε σημαντικά στην ταπείνωση της στάθμης της λίμνης κατά 32,5 μέτρα από το 1955 έως το 2002[2]. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος αλλά και της εξάντλησης του υπόγειου υδροφορέα της περιοχής, το 1997 ο ΑΗΣ Αμυνταίου άρχισε να υδροδοτείται από τον Αλιάκμονα (ταμιευτήρας Πολυφύτου) με περίπου 10 hm3/έτος. Σημειώνεται ότι ο Αλιάκμονας είναι περίπου 60 χλμ. μακριά από τον ΑΗΣ Αμυνταίου, με τον οποίο έχει αρνητική υψομετρική διαφορά 390 μέτρων, πράγμα που επιβαρύνει οικονομικά τη μεταφορά νερού λόγω του κόστους των αγωγών αλλά και των λειτουργικών δαπανών των αντλιοστασίων. Προσφάτως, η ΔΕΗ αποφάσισε να καλύψει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες σε νερό των ΑΗΣ Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας από τη λίμνη Πολυφύτου που τροφοδοτείται από τον ποταμό Αλιάκμονα. Σύμφωνα με τη ΜΠΕ[3] που αφορά την κατασκευή των αγωγών μεταφοράς του νερού, «οι δεσμευόμενες ποσότητες νερού από τον ταμιευτήρα Πολυφύτου θα αυξηθούν κατά 17 hm3/έτος σε σχέση με την υφιστάμενη σήμερα κατάσταση». Αυτή η ποσότητα νερού θα προστεθεί στα 55 hm3 που εκτιμάται ότι ως τώρα η ΔΕΗ αντλεί κάθε χρόνο από τον Αλιάκμονα για την υδροδότηση όλων των ΑΗΣ της στο λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας[4]. Επίσης, ο Αλιάκμονας επιβαρύνεται επιπλέον από τα υπάρχοντα 4 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 922 ΜW[5], ενώ σχεδιάζονται και 2 νέα στο Ελάφιο (135 MW)[6] και το Νεστόριο (7 MW)[7], τη στιγμή που δεν έχει ακόμα εκπονηθεί σχέδιο διαχείρισης για το υδατικό διαμέρισμα (ΥΔ) 09 (Δυτ. Μακεδονία).

Ερωτάται η Επιτροπή:

1.     Τι μέτρα προτίθεται να λάβει για την προστασία του Αλιάκμονα έως ότου εκπονηθούν τα σχέδια διαχείρισης για το υδατικό διαμέρισμα Δ. Μακεδονίας σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ;

2.     Έχει στη διάθεσή της ή σκοπεύει να ζητήσει στοιχεία από τις ελληνικές αρχές σχετικά με το κόστος υδροδότησης των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ;

3.     Σκοπεύει να προτείνει στις ελληνικές αρχές να συμπεριληφθεί η αποκατάσταση της λίμνης Βεγορίτιδας στα προς εκπόνηση σχέδια διαχείρισης του ΥΔ 09, με συγχρηματοδότηση της ΔΕΗ;

4.     Σκοπεύει να ζητήσει από το κράτος μέλος και τη ΔΕΗ την εκπόνηση προγράμματος εξοικονόμησης νερού-ατμού στις λιγνιτικές της μονάδες;

E-009430/2012- Απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής (14.12.2012)

Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να καθορίσουν τα ενδεδειγμένα μέτρα στο σχέδιο διαχείρισης της λεκάνης απορροής του ποταμού Αλιάκμονα, όπως απαιτεί η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ, 2000/60/ΕΚ[8]), ώστε να διασφαλισθεί η καλή κατάσταση όλων των υδάτων μέχρι το 2015. Εν προκειμένω ως καλή κατάσταση νοείται η καλή ποιότητα, προκειμένου για τα επιφανειακά ύδατα, και η καλή ποιότητα και ικανοποιητική ποσότητα, προκειμένου για τα υπόγεια ύδατα. Η επίτευξη του εν λόγω στόχου προϋποθέτει τη θέσπιση προγραμμάτων παρακολούθησης και τη λήψη οικονομικά αποδοτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των σοβαρών πιέσεων που επηρεάζουν την κατάσταση των υδάτων.  

Η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει στην Επιτροπή σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών (ΣΔΛΑΠ). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας (υπόθεση C‑297/11, απόφαση της 19.4.2012.), επειδή η χώρα δεν είχε θεσπίσει ούτε είχε υποβάλει ΣΔΛΑΠ. Η Ελλάδα έχει ανεπίσημα ενημερώσει την Επιτροπή ότι τα ΣΔΛΑΠ θα υποβληθούν τους προσεχείς μήνες. Μετά τη διαβίβαση των ΣΔΛΑΠ, η Επιτροπή θα τα αξιολογήσει και θα τα αναλύσει ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον τηρήθηκαν οι απαιτήσεις της ΟΠΥ. Εν ανάγκη, η Επιτροπή θα λάβει περαιτέρω μέτρα με βάση την ως άνω αξιολόγηση.

________________________________ 

Περισσότερες πληροφορίες:  6937324780

---

[1]          Ατμοηλεκτρικός Σταθμός

[2]          Στάμος Αλκιβιάδης 2010. «Παρακολούθηση ισοζυγίου άνω ρου Αλιάκμονα, Βερμίου, Πτολεμαϊδας (Υδατικό διαμέρισμα 09)», Μελέτη στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ για την καταγραφή και την αποτίμηση των υδρογεωλογικών χαρακτηριστικών του υδατικού δυναμικού της χώρας, Υποέργο 3

[3]          Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

[4]          ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ για τη γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου: «Υδροδότηση ΑΗΣ Αμυνταίου και Πτολεμαϊδας από δεξαμενές Δρεπάνου 110.000m3 και 30.000m3.

[5]          Yδροηλεκτρικό Πολυφύτου 375 MW, Σφηκιάς 315 MW, Ιλαρίωνας 124 MW, Ασωμάτων 108 MW - περίπου το 1/3 της υδροηλεκτρικής ισχύος που είναι εγκατεστημένη σε ολόκληρη τη χώρα

[6]          http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2012-000623+0+DOC+XML+V0//EL&language=EL

[7]          http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2012-000198+0+DOC+XML+V0//EL&language=EL

[8]          ΕΕ L 327 της 22.12.2000