ΥΠΕΚΑ: Δημόσια διαβούλευση για τον συμψηφισμό προστίμων του νόμου 4178 με εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας

Ο Υπουργός Αναπληρωτής, Σταύρος Καλαφάτης, θέτει σε δημόσια διαβούλευση το πλαίσιο για τον συμψηφισμό του 50% των προστίμων για τα αυθαίρετα με εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας. Πρόκειται για σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης για τον συμψηφισμό των ποσών που καταβάλλονται για την ενεργειακή αναβάθμιση και τη στατική επάρκεια κτιρίων που κατασκευάστηκαν προ του έτους 2003 με τα ποσά του ειδικού προστίμου που προβλέπεται στο νόμο 4178/2013 «Αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, περιβαλλοντικό ισοζύγιο και άλλες διατάξεις».

Σε δηλώσεις του ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, επεσήμανε :

«Παρουσιάσαμε σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις προτάσεις της Ελληνικής Προεδρίας στον τομέα της ενέργειας, μεταξύ των οποίων και η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Αναμένουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τη δημιουργία 1 εκατ. νέων θέσεων εργασίας. Ειδικά για τις χώρες του νότου, η ενεργειακή αναβάθμιση αποτελεί βασικό πυλώνα του νέου μοντέλου ανάπτυξης, που στηρίζει την αειφορία, την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και τη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων νέων θέσεων απασχόλησης στον χώρο της οικοδομής. Επενδύουμε στη χώρα μας πάνω από 1,2 δις Ευρώ για την ενεργειακή θωράκιση χιλιάδων κατοικιών και δημόσιων κτιρίων. Διεκδικούμε να αυξήσουμε κατά τουλάχιστον 50% τον προϋπολογισμό για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, στη νέα προγραμματική περίοδο.

Η λήψη μέτρων φορολογικής ελάφρυνσης, πιστωτικών διευκολύνσεων μέσω δανείων, καθώς και διοικητικών προβλέψεων για τη συνολική ενεργειακή αναβάθμιση των περίπου 7.000.000 κτιρίων της χώρας, αποτελούν το μεγάλο στοίχημα του νέου εθνικού παραγωγικού μοντέλου, που δημιουργεί νέο πλούτο, στηρίζει την εγχώρια βιομηχανία παραγωγής πρώτων υλών μόνωσης και ενεργειακής αναβάθμισης και καταπολεμά την μάστιγα της ανεργίας. Απαντούμε στην αναπτυξιακή πρόκληση της Ελλάδος μετά το μνημόνιο, με πολλαπλά θετικό τρόπο για πολλούς τομείς της δημόσιας ζωής.»      

Σχετικά με το θέμα ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε:

«Με το νόμο για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, κάναμε ένα μεγάλο, ουσιαστικό και μελετημένο βήμα για την αντιμετώπιση αυτού του χρόνιου προβλήματος. Χωρίς να αυξήσουμε τα πρόστιμα, βάλαμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με βασικό στόχο τηνβ καταγραφή όλων των αυθαιρέτων της χώρας. Οι πολίτες έχουν κίνητρο να ενταχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου. Προβλέψαμε μεγάλες εκπτώσεις για πολλές κατηγορίες συμπολιτών μας που έχουν ανάγκη. Όσοι ενταχθούν μέχρι την 6η Φεβρουαρίου στο νέο νόμο για τα αυθαίρετα, μπορούν να αποπληρώσουν το πρόστιμό τους σε 102 δόσεις. Σήμερα θέτουμε σε διαβούλευση μία ακόμη σημαντική διευκόλυνση. Όσοι ενταχθούν στο νέο νόμο θα μπορούν να συμψηφίσουν το μισό του προστίμου τους με εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας. Αυτή η ρύθμιση μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη για τους πολίτες, καθώς θα βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους, θα μειώσουν το ενεργειακό κόστος που πληρώνουν για την κάλυψη των αναγκών τους και θα αυξήσουν την ασφάλεια στα ακίνητά τους. Λειτουργεί επίσης θετικά για την οικονομία και οδηγεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον κλάδο της οικοδομής. Είναι όμως και ωφέλιμη για τη χώρα γενικά διότι προάγει την εξοικονόμηση ενέργειας και την ασφάλεια των οικοδομών».

Υπενθυμίζεται ότι στο άρθρο 20 του νόμου 4178 2013 προβλέπεται ότι:

-        Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύναται να καθορίζεται συμψηφισμός των ποσών που καταβάλλονται από την έναρξη εφαρμογής του παρόντος για αμοιβές υπηρεσιών, εργασίες και υλικά για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων καθώς και για την στατική επάρκεια αυτών, επί κατασκευών προ του έτους 2003 με τα ποσά του ειδικού προστίμου που προβλέπονται στον παρόντα νόμο και έως το ποσοστό 50% του προβλεπόμενου του ειδικού προστίμου.

-        Με Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος καθώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, που υποβάλλονται στο πληροφοριακό σύστημα για την απόδειξη των ποσών που καταβλήθηκαν.

Σύμφωνα με την απόφαση που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση προβλέπονται τα εξής:

Συμψηφισμός ειδικού προστίμου για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του νόμου 4178/2013

·       Για κτίρια που κατασκευάστηκαν προ του έτους 2003 καθώς και για λιθόκτιστα κτίρια που κατασκευάστηκαν προ της 28^ης.07.2011 και υπάγονται στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013 (ΦΕΚ Α΄ 174), το ποσό του ειδικού προστίμου, που καταβάλλεται δυνάμει του ανωτέρω νόμου, μπορεί να συμψηφίζεται με το ποσό που δαπανάται μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας για υλοποίηση παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων αυτών. Η απόφαση δεν εφαρμόζεται σε κτίρια, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν λάβει επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τους.

·       Οι παρεμβάσεις μπορεί να αφορούν τόσο στο κέλυφος του κτιρίου, περιλαμβανομένων των ανοιγμάτων, όσο και στα συστήματα θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού και παροχής ζεστού νερού χρήσης. Οι παρεμβάσεις υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και προδιαγραφές για τις ελάχιστες απαιτήσεις του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).

·       Για το συμψηφισμό λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για αγορά υλικών - εξοπλισμού, καθώς και για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, όπως εργασίες αποξήλωσης - αποκομιδής, τοποθέτησης - εγκατάστασης, αποκατάστασης, τοποθέτησης ικριωμάτων, κλπ,   καθώς και για την παροχή υπηρεσιών ενεργειακής επιθεώρησης. Στις ανωτέρω δαπάνες δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ. Για τον υπολογισμό της σχετικής δαπάνης λαμβάνονται υπόψη τα όρια των δαπανών που περιγράφονται στην κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με τίτλο «Προκήρυξη του Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» που θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007−2013», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

·       Ο συμψηφισμός διενεργείται για ποσό έως το πενήντα τοις εκατό (50%) του ειδικού προστίμου μη συμπεριλαμβανομένου του σχετικού παραβόλου και εφόσον οι παρεμβάσεις επιφέρουν αναβάθμιση του κτιρίου κατά μια τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία, ή ετήσια εξοικο νόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτιρίου αναφοράς.

·       Η συνδρομή των προϋποθέσεων διαπιστώνεται αποκλειστικά κατόπιν διενέργειας δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων στο κτίριο. Η πρώτη λαμβάνει χώρα μετά την υπαγωγή του κτιρίου στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013 και πριν την έναρξη των παρεμβάσεων και η δεύτερη μετά την ολοκλήρωση αυτών για τη διαπίστωση της ορθής υλοποίησης των παρεμβάσεων και της επίτευξης του ενεργειακού στόχου.

·       Για τη διενέργεια του συμψηφισμού υποβάλλονται υποχρεωτικά τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

α) Αίτηση του ενδιαφερόμενου στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του, τα στοιχεία του κτιρίου για το οποίο αιτείται συμψηφισμό, ο αριθμός της βεβαίωσης υπαγωγής στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013, το ποσό του ειδικού προστίμου που έχει υπολογιστεί, το ύψος της δαπάνης για την υλοποίηση παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης και το ποσό που αιτείται να συμψηφιστεί.

β) Αντίγραφο της άδειας δόμησης, της έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας ή της έγγραφης ενημέρωσης προς την ΥΔΟΜ αν απαιτείται για την εκτέλεση των εργασιών.

γ) Τα παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, περιλαμβανομένων των δελτίων αποστολής υλικών ή εξοπλισμού.

δ)  Αντίγραφα των δύο Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης που εκδόθηκαν κατόπιν των ενεργειακών επιθεωρήσεων της παραγράφου 5.

ε) Πόρισμα - Δήλωση του Ενεργειακού Επιθεωρητή που διενήργησε τη δεύτερη επιθεώρηση, στο οποίο δηλώνεται η επίτευξη του ενεργειακού στόχου της παραγράφου 4.

ζ) Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986 (ΦΕΚ Α΄ 75) με επικύρωση του γνησίου της υπογραφής του αιτούντος, με την οποία δηλώνει ότι υποβάλλει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα στοιχεία των οποίων είναι αληθή, ότι όλα τα παραστατικά δαπανών που υποβάλλει εκδόθηκαν για την αγορά υλικών - εξοπλισμού, την εκτέλεση εργασιών και την παροχή υπηρεσιών για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου που αναφέρει η αίτησή του καθώς επίσης και ότι οι ιδιοκτήτες για το εν λόγω κτίριο δεν έχουν λάβει επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τους.

Συμψηφισμός ειδικού προστίμου για Στατική Ενίσχυση κτιρίων του νόμου 4178/2013

·       Για κτίρια που κατασκευάστηκαν προ του 2003 και υπάγονται στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013 (ΦΕΚ Α΄ 174), το ποσό του ειδικού προστίμου, που καταβάλλεται δυνάμει του ανωτέρω νόμου, δύναται να συμψηφίζεται με το ποσό που δαπανάται μετά την έναρξη ισχύος της παρούσης για την στατική ενίσχυση των κτιρίων αυτών. Εξαιρούνται κτίρια που έχουν λάβει επιδότηση - ενίσχυση από προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για την επισκευή - αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντα οργανισμού τους ή και συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικών προγραμμάτων ή προγραμμάτων αποκατάστασης ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση).

·       Οι παρεμβάσεις αφορούν στην επισκευή - αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντα οργανισμού και υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και προδιαγραφές που ισχύουν για τις υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις φέρουσας ικανότητας σύμφωνα με τον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝΕΠΕ) ή σύμφωνα με τη νομοθεσία που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας δόμησης του κτιρίου, μετά από μελέτη και τεχνική έκθεση από αρμόδιο μηχανικό.

·       Στο συμψηφισμό εντάσσονται δαπάνες για αγορά υλικών - εξοπλισμού καθώς και για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, όπως εργασίες αποξήλωσης - αποκομιδής, τοποθέτησης - εγκατάστασης, αποκατάστασης, τοποθέτησης ικριωμάτων, κλπ, και για την αποζημίωση για τους απαιτούμενους ελέγχους δόμησης. Στις ανωτέρω δαπάνες συμψηφισμού δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ.

·       Για τον υπολογισμό της σχετικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη το τιμολόγιο της Απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων «Τιμολόγιο υπολογισμού της δαπάνης των εργασιών επισκευής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση) και της αντίστοιχης Στεγαστικής Συνδρομής».

·       Ο συμψηφισμός διενεργείται για ποσό έως το πενήντα τοις εκατό (50%) του ειδικού προστίμου μη συμπεριλαμβανομένου του σχετικού παραβόλου.

·       Για τη διενέργεια του συμψηφισμού υποβάλλονται υποχρεωτικά τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

α) Αίτηση του ενδιαφερόμενου στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του, τα στοιχεία του κτιρίου για το οποίο αιτείται συμψηφισμό, ο αριθμός της βεβαίωσης υπαγωγής στις ρυθμίσεις του Ν. 4178/2013, το ποσό του ειδικού προστίμου που έχει υπολογιστεί, το ύψος της δαπάνης για την υλοποίηση παρεμβάσεων στατικής ενίσχυσης και το ποσό που αιτείται να συμψηφιστεί.

β) Τα παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, περιλαμβανομένων των δελτίων αποστολής υλικών ή εξοπλισμού.

γ) Αντίγραφο του δελτίου δομικής τρωτότητας που έχει κατατεθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα δήλωσης αυθαιρέτων και αντίγραφο της μελέτης στατικής επάρκειας αν αυτή είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που δεν είναι υποχρεωτική για την υπαγωγή του αυθαιρέτου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4178/2013, εκπονείται, πριν τις επεμβάσεις και υποβάλλεται μελέτη στατικής επάρκειας από αρμόδιο μηχανικό.

δ) Θεωρημένη άδεια δόμησης ή έγκρισης εργασιών στατικής ενίσχυσης του κτιρίου όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 25 του ν.4178/2013. 

ε) Πόρισμα του Ελεγκτή Δόμησης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών που βεβαιώνει την ορθή εκτέλεση των εργασιών που προβλεπόταν στην εκδοθείσα άδεια στατικής ενίσχυσης. 

στ) Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986 (ΦΕΚ Α΄ 75) με επικύρωση του γνησίου της υπογραφής του αιτούντος, με την οποία δηλώνει ότι υποβάλλει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα στοιχεία των οποίων είναι αληθή, ότι όλα τα παραστατικά δαπανών που υποβάλλει εκδόθηκαν για την αγορά υλικών/εξοπλισμού, την εκτέλεση εργασιών και την παροχή υπηρεσιών για τη στατική ενίσχυση του κτιρίου που αναφέρει η αίτησή του, καθώς επίσης και ότι για το εν λόγω κτίριο δεν έχει λάβει επιδότηση/ενίσχυση από προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για την επισκευή / αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντα οργανισμού τους ή και συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικών προγραμμάτων ή προγραμμάτων αποκατάστασης ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση).

Υποβολή και έλεγχος δικαιολογητικών

·       Ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός υποβάλλει στο ηλεκτρονικό σύστημα του νόμου 4178/2013 τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση ότι τα στοιχεία που υποβάλλει έχουν ελεγχθεί για την ορθότητα και την πληρότητα τους και ότι τα παραστατικά που υποβάλλονται αντιστοιχούν στις εργασίες που έχουν δηλωθεί και πραγματοποιηθεί για την ενεργειακή αναβάθμιση ή την στατική ενίσχυση της ιδιοκτησίας ή του ακινήτου.

·       Είναι δυνατή η υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών για την ίδια ιδιοκτησία ή ακίνητο και για τις δύο περιπτώσεις συμψηφισμού του ειδικού προστίμου, με την προϋπόθεση ότι ο συμψηφισμός διενεργείται συνολικά για ποσό έως το πενήντα τοις εκατό (50%) του ειδικού προστίμου μη συμπεριλαμβανομένου του σχετικού παραβόλου.

·       Τα καταβληθέντα ποσά για εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης ή στατικής ενίσχυσης αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός. Σε περίπτωση που μετά τον ως άνω υπολογισμό, προκύπτει ότι τα ήδη καταβληθέντα ποσά υπερβαίνουν το ποσό του προστίμου που υπολείπεται, με βάση τις διατάξεις του παρόντος, δεν επιστρέφονται ούτε αναζητούνται.

·       Η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης, ή άλλη αρμόδια αρχή, που ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ελέγχει δειγματοληπτικά ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) των δηλώσεων που υποβλήθηκαν, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα στοιχεία των δηλώσεων, που αφορούν την περιγραφή της κατασκευής, τα παραστατικά και τα δελτία αποστολής, καθώς και τα πορίσματα των επιθεωρητών ενέργειας ή των Ελεγκτών Δόμησης είναι αληθή και ακριβή. Σε περίπτωση διαπίστωσης ψευδών στοιχείων ή/και αναληθών δηλώσεων, το ειδικό πρόστιμο που αρχικά είχε υπολογιστεί από την ηλεκτρονική διαδικασία του ηλεκτρονικού συστήματος διπλασιάζεται. Για την επιβολή του διπλασιασμού του ειδικού προστίμου εκδίδεται σχετική διοικητική πράξη από την αρμόδια υπηρεσία, η οποία υποβάλλεται στο ΤΕΕ.

·       Ο έλεγχος μετά από καταγγελία ή εντολή δημοσίων αρχών δύναται να διενεργείται από Ελεγκτές Δόμησης όπως ορίζονται στο ν. 4030/2011 (Α΄ 249), τυχαία, μετά από ηλεκτρονική κλήρωση.

Μεταβατικές Διατάξεις

·       Οι ανωτέρω δαπάνες για εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης που έχουν πραγματοποιηθεί μετά την έναρξη εφαρμογής του Ν.4178/2013 και πριν την δημοσίευση της συγκεκριμένης ΚΥΑ, επί ιδιοκτησιών ή ακινήτων που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 4178/2013, δύναται να συμψηφιστούν με το ειδικό πρόστιμο, εφόσον ο Ενεργειακός Επιθεωρητής βεβαιώσει ότι οι παρεμβάσεις επιφέρουν αναβάθμιση του κτιρίου κατά μια τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία, ή ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτιρίου αναφοράς. Σε αυτή την περίπτωση, στα σχετικά δικαιολογητικά γίνεται ειδική μνεία για την χρονολογία έκδοσης των δικαιολογητικών και των παραστατικών σε σχέση με τις προβλεπόμενες ημερομηνίες εφαρμογής του παρόντος άρθρου. Πλην του αρχικού πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης υποβάλλονται τα λοιπά δικαιολογητικά κατά τις διατάξεις της παρούσας απόφασης.

Η διαβούλευση διενεργείται από αύριο μέχρι την επόμενη εβδομάδα στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ στον ιστοχώρο της Ανοιχτής Διακυβέρνησης:http://www.opengov.gr/home/category/users/minenv