Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει για την κλιματική αλλαγή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα έναν οδηγό για την ενίσχυση της διεθνούς χρηματοδότησης ώστε να βοηθηθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Με την πρωτοβουλία αυτή επιδιώκεται να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες σύναψης φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη. Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι πιθανόν να επιβαρυνθούν, μέχρι το 2020, με ετήσιες δαπάνες περίπου 100 δισ. ευρώ για να μετριάσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μεγάλο μέρος αυτής της αναγκαίας χρηματοδότησης πρέπει να προέλθει από εγχώριες πηγές και από μια διευρυμένη διεθνή αγορά ανθρακούχων εκπομπών, αλλά είναι επίσης πιθανόν να απαιτηθεί διεθνής δημόσια χρηματοδότηση ύψους 22-50 δισ. ευρώ ετησίως.
Η Επιτροπή προτείνει να εξασφαλίσουν τη δημόσια αυτή χρηματοδότηση οι βιομηχανικές και οι οικονομικά πιο προηγμένες αναπτυσσόμενες χώρες, ανάλογα με το μερίδιο ευθύνης τους για τις εκπομπές και τη δυνατότητα καταβολής χρημάτων που έχουν. Αυτό συνεπάγεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα συνεισφέρει 2-15 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020, εφόσον επιτευχθεί φιλόδοξη συμφωνία στην Κοπεγχάγη.

Ο Πρόεδρος Barroso δήλωσε τα εξής: «Ενώ απομένουν λιγότερες από 90 ημέρες μέχρι τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης, είναι αναγκαίο να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος στις σχετικές διαπραγματεύσεις. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή καταθέτει την πρώτη σημαντική πρόταση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για δυνάμει μεγάλα ποσά – φιλόδοξη αλλά και δίκαιη συνεισφορά».

Ο Επίτροπος Σταύρος Δήμας, αρμόδιος για το περιβάλλον, πρόσθεσε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση ηγήθηκε στην ανάληψη δεσμεύσεων για φιλόδοξες μειώσεις των εκπομπών και στην επίτευξη συμφωνίας για τα μέτρα επίτευξής τους. Βρισκόμαστε σε σωστή πορεία προς την επίτευξη του σχετικού με τη μείωση στόχου μας βάσει του πρωτοκόλλου του Κιότο. Τώρα πρέπει να άρουμε το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις της Κοπεγχάγης. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή προτείνει έναν ισόρροπο οδηγό χρηματοδότησης της δράσης που είναι αναγκαίο να αναλάβουν οι αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να συγκρατήσουν την αύξηση των εκπομπών τους, καθώς και της προσαρμογής τους στην κλιματική αλλαγή. Η πρωτοβουλία μας εκφράζει τη στρατηγική προτεραιότητα που αποδίδουμε σε μια ισχυρή συμφωνία της Κοπεγχάγης.»

Διεθνείς διαπραγματεύσεις

Οι διαπραγματεύσεις με αντικείμενο τη σύναψη παγκόσμιας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή, η οποία θα διαδεχθεί το πρωτόκολλο του Κιότο, πρόκειται να περατωθούν στη διάσκεψη της Κοπεγχάγης για το κλίμα, που θα πραγματοποιηθεί στις 7-18 Δεκεμβρίου. Η ΕΕ ασκεί πίεση για να επιτευχθεί φιλόδοξη και συνολική συμφωνία, χάρη στην οποία η πλανητική υπερθέρμανση δεν θα φθάσει τα επικίνδυνα επίπεδα των προβλέψεων της επιστημονικής κοινότητας – περισσότερο από 2°Cπάνω από την προ της βιομηχανικής εποχής θερμοκρασία.

Χρηματοδοτικές ανάγκες

Με βάση τις ακριβέστερες δυνατές εκτιμήσεις της Επιτροπής και με την παραδοχή ότι θα επιτευχθεί φιλόδοξη παγκόσμια συμφωνία, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστούν χρηματοδότηση ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020 για να μετριάσουν τις εκπομπές τους και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.
Τρεις κύριες πηγές χρηματοδότησης πρέπει να συμβάλουν στην κάλυψη των αναγκών αυτών. Οι εγχώριοι χρηματοδοτικοί πόροι των αναπτυσσόμενων χωρών, δημόσιοι και ιδιωτικοί, θα μπορούσαν να καλύψουν ποσοστό 20-40%, η διεθνής αγορά ανθρακούχων εκπομπών περίπου το 40% και η διεθνής δημόσια χρηματοδότηση το υπόλοιπο.

1. Εσωτερική χρηματοδότηση

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως και στις βιομηχανικές, μεγάλο μέρος των επενδύσεων που απαιτούνται για τον μετριασμό των εκπομπών πρέπει να χρηματοδοτηθεί με ιδιωτικά κεφάλαια από εγχώριες πηγές.

2. Διευρυμένη αγορά ανθρακούχων εκπομπών

Η Επιτροπή εκτιμά ότι μια σωστά σχεδιασμένη και διευρυμένη αγορά ανθρακούχων εκπομπών θα μπορούσε να αποφέρει χρηματικές ροές έως και 38 δισ. ευρώ ετησίως προς τις αναπτυσσόμενες χώρες μέχρι το 2020. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει η Επιτροπή, το ποσό αυτό προκύπτει με την παραδοχή ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα θέσουν ως συλλογικό στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά 30% και ότι θα συσταθεί κλαδικός μηχανισμός πίστωσης για τις προηγμένες αναπτυσσόμενες χώρες, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον βασιζόμενο σε έργα μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης.

3. Διεθνής δημόσια χρηματοδότηση

Όσο αυξάνονται οι φιλοδοξίες της αγοράς ανθρακούχων εκπομπών, τόσο ελαττώνεται η ανάγκη διεθνούς χρηματοδότησης από δημόσιες πηγές. Η διεθνής δημόσια χρηματοδότηση πρέπει να εξασφαλιστεί όχι μόνο από τις βιομηχανικές χώρες, αλλά και από τις οικονομικά πιο προηγμένες αναπτυσσόμενες. Η συνεισφορά κάθε χώρας πρέπει να βασίζεται σε συμφωνημένη κλίμακα, η οποία θα αντικατοπτρίζει την ευθύνη της για τις εκπομπές και την οικεία δυνατότητα καταβολής χρημάτων. Ανάλογα με τη στάθμιση των κριτηρίων αυτών, η συνεισφορά της ΕΕ θα κυμαίνεται μεταξύ 10 και 30% του παγκοσμίου συνόλου.
Η Επιτροπή υπολογίζει ότι, το 2013, οι αναπτυσσόμενες χώρες ενδέχεται να χρειάζονται 9-13 δισ. ευρώ ετησίως προερχόμενα από διεθνή δημόσια χρηματοδότηση, ποσό που θα αυξηθεί σε 22-50 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020. Τα ποσά αυτά συνεπάγονται, αντίστοιχα, συνεισφορές της ΕΕ ύψους 900 εκατ. έως 3,9 δισ. ευρώ το 2013 και 2-15 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2020.

Χρηματοδότηση «ταχείας εκκίνησης»

Με την παραδοχή ικανοποιητικής συμφωνίας της Κοπεγχάγης, πρέπει να εξασφαλιστεί η ταχεία εκκίνηση της διεθνούς δημόσιας χρηματοδότησης με αποδέκτη τις αναπτυσσόμενες χώρες. Την περίοδο 2010-2012, είναι πιθανόν να χρειαστεί βοήθεια ύψους 5-7 δισ. ευρώ ετησίως.
Με βάση την προτεινόμενη κοινή κλίμακα, η συνεισφορά της ΕΕ θα ανέρχεται σε 500 εκατ. έως 2,1 δισ. ευρώ ετησίως. Ωστόσο, η Επιτροπή προτείνει να εξετάσει η ΕΕ το ενδεχόμενο να αυξήσει τη συνεισφορά της, υπερβαίνοντας το εύρος αυτό.
Τα επόμενα βήματα
Ζητείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξετάσουν τα βασικά στοιχεία της ανακοίνωσης.
Περισσότερες πληροφορίες:
Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την ανακοίνωση
Ιστοσελίδα της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις
http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action.htm
Παράρτημα
Απαιτούμενη κατ’ εκτίμηση ετήσια διεθνής δημόσια χρηματοδότηση* για τις αναπτυσσόμενες χώρες την περίοδο 2010-2020, σε δισ. ευρώ (σταθερές τιμές 2005)



* με την παραδοχή ότι στην Κοπεγχάγη θα επιτευχθεί συμφωνία που θα συνάδει με τη συγκράτηση της πλανητικής υπερθέρμανσης σε 2°C πάνω από τα προ της βιομηχανικής εποχής επίπεδα
** ΜΕΑΥΔ:Μείωση των εκπομπών που οφείλονται στην αποδάσωση και στην υποβάθμιση των δασών