Πόλεμος για τον λιγνίτη

Αναδημοσίευση: Εφ. Τα Νέα, του Γιώργου Φιντικάκη, 7/9/09

Κόντρες αλλά και συμμαχίες φέρνει η μάχη για τον λιγνίτη, μετά το πράσινο φως που άναψε τον Αύγουστο η Κομισιόν για άρση του μονοπωλίου της ΔΕΗ.
Τέσσερις μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες, η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, ο ΑΚΤΩΡ από κοινού με τον όμιλο Μυτιληναίου- στο πλαίσιο παλαιότερης συμφωνίας τους που παραμένει σε ισχύ- και ο όμιλος Κοπελούζου (μέσω της ΗΟRΙΖΟΝ Μεταλλευτική), ανακοίνωσαν την Παρασκευή ότι συμμάχησαν και υπέβαλαν από κοινού αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης του λιγνιτωρυχείου της Βεύης στη Φλώρινα.

Η ανακοίνωση έγινε με τη λήξη της προθεσμίας που είχε θέσει ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης στις 20 Αυγούστου, την ημέρα που κήρυξε άγονο τον προγενέστερο διαγωνισμό και απηύθυνε δημόσια πρόσκληση σε όσες επιχειρήσεις επιθυμούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για τη μακροχρόνια παραχώρηση του λιγνιτωρυχείου. Τα αποθέματά του, περίπου 90 εκατ. τόνοι, επαρκούν για να καλύψουν τη λειτουργία μιας λιγνιτικής μονάδας για περισσότερα από 30 χρόνια.

Το σχήμα ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ και ΗΟRΙΖΟΝ θα βρει απέναντί του, σύμφωνα με τις πληροφορίες, τον όμιλο των ΕΛΠΕ μέσω της Εlpedison (ΕΛΠΕ, Εdison), τον όμιλο Βαρδινογιάννη μέσω της εταιρείας παραγωγής και εμπορίας βωξίτη ΕΛΜΙΝ- Μεταλλευτικές Επιχειρήσεις και τον όμιλο Εμφιετζόγλου μέσω της εταιρείας του Μηχανικής. Οι όμιλοι αυτοί φέρεται ότι εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους την Παρασκευή για την εκμίσθωση του ορυχείου λιγνίτη.

Το θέμα της Βεύης ήλθε και πάλι στην επικαιρότητα στις αρχές Αυγούστου μέσω των Βρυξελλών, που άνοιξαν το πεδίο για την ελεύθερη πρόσβαση ιδιωτών στα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα λιγνίτη της χώρας. Τότε, η επίτροπος Νέλι Κρουζ είχε ανακοινώσει πως η Ελλάδα αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρήσει σε ιδιώτες δικαιώματα εκμετάλλευσης σε τέσσερα κοιτάσματα λιγνίτη (Βεύη και Βέγορα στη Φλώρινα, Δράμα και Ελασσόνα) μέσω ανοικτών δημόσιων διαγωνισμών, στα οποία δεν θα έχει δικαίωμα πρόσβασης η ΔΕΗ.

Ιδιωτική μονάδα ή συμμαχία με ΔΕΗ;
Οι ιδιώτες που θα αποκτήσουν πρόσβαση στο κοίτασμα της Βεύης, είτε θα προβούν στην κατασκευή της πρώτης ιδιωτικής λιγνιτικής μονάδας της χώρας είτε θα έλθουν σε συνεργασία με τη ΔΕΗ με στόχο την από κοινού κατασκευή της μονάδας που σχεδιάζει να κάνει στην περιοχή, τη Μελίτη 2 της Φλώρινας.

Όποια μονάδα από τις δύο και να γίνει, είτε των ιδιωτών είτε η Μελίτη 2 της ΔΕΗδεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν και οι δύο - θα τροφοδοτείται από το κοίτασμα της Βεύης, το οποίο είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της. Εφόσον μάλιστα επικρατήσει το δεύτερο σενάριο, το πιθανότερο είναι πως η συνεργασία ιδιωτών- ΔΕΗ θα γίνει κατά τα πρότυπα της συνεργασίας ΔΕΗ- Χαλυβουργικής. Δηλαδή θα συσταθεί μια κοινή εταιρεία στην οποία οι ιδιώτες θα συμμετέχουν κατά 51% και η ΔΕΗ κατά 49%. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό η μονάδα της ΔΕΗ, ενώ αρχικά επρόκειτο να έχει ισχύ 450 μεγαβάτ, τελικά να έχει τη διπλάσια, δηλαδή γύρω στα 900 μεγαβάτ. Επειδή αυτό επιβάλλεται από την τεχνολογία που υπάρχει τα τελευταία χρόνια στην αγορά αλλά και υπό τον φόβο της ΓΕΝΟΠ. Οι συνδικαλιστές θεωρούν casus belli την εκχώρηση ισχύος της ΔΕΗ σε ιδιώτες, καθώς η Μελίτη 2 είχε προγραμματιστεί να κατασκευαστεί σε αντικατάσταση παλαιότερων μονάδων της κρατικής επιχείρησης. Σύμφωνα ωστόσο με αυτό το σενάριο, αν η ισχύς του νέου σταθμού πλησιάσει τα 900 μεγαβάτ, θα καταρριφθεί το επιχείρημα της ΓΕΝΟΠ περί εκχώρησης ισχύος, καθώς με το 51% στη ΔΕΗ, θα της αναλογούν έτσι κι αλλιώς τα 450 μεγαβάτ του αρχικού σχεδιασμού.

Σειρά έχουν Ελασσόνα και Δράμα

ΤΥΧΟΝ εκμετάλλευση της Βεύης θα ανοίξει τον δρόμο για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Ελασσόνας και της Δράμας, εφόσον βέβαια ξεπεραστούν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών που τον Αύγουστο, στο άκουσμα της ανακοίνωσης, προειδοποίησαν με κινητοποιήσεις. Σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με τα αποτελέσματα των γεωλογικών ερευνών, η Ελασσόνα έχει απόθεμα 150 εκατ. τόνων λίγνιτη και η Δράμα περίπου 800-900 εκατ. τόνων. Από μελέτες που είχε διενεργήσει παλαιότερα η ΔΕΗ προκύπτει ότι ο λιγνίτης της Ελασσόνας επαρκεί για τη λειτουργία έως δύο μονάδων των 300 μεγαβάτ, ενώ της Δράμας για τη λειτουργία πέντε- έξι μονάδων των 300 μεγαβάτ.

Όσο για το κοίτασμα στα Βέγορα, εκτιμάται πως διαθέτει μόνο 12- 13 εκατ. τόνους και άρα θα λειτουργήσει συμπληρωματικά της Βεύης.