Τοπικιστικά μπαϊράκια εναντίον των ανεμογεννητριών

Η προώθηση της αιολικής ενέργειας συχνά δημιουργεί αντιδράσεις (ειδικά στα νησιά), οι οποίες σχετίζονται με τις επιπτώσεις των ανεμογεννητριών στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον και την αισθητική του τοπίου.
Κατανοητές οι ενστάσεις, οι οποίες δικαιολογούνται απόλυτα στην περίπτωση των μεγάλων εταιρειών, οι οποίες άνευ όρων και ορίων επιχειρούν να κατακυριεύσουν τα νησιά και να τα μεταβάλουν σε «αεροπλανοφόρα ανεμογεννητριών».
Όμως από το σημείο αυτό μέχρι την παντελή απόρριψη των μικρών αιολικών πάρκων ή των πλωτών εγκαταστάσεων ή οποιασδήποτε ανεμογεννήτριας υπάρχει μεγάλη απόσταση. Έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα ολικής άρνησης που μεγαλοποιεί την παραμικρή επίπτωση και δημιουργεί μια αδιέξοδη κινδυνολογία σε βάρος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).

Σε όσους λοιπόν πολίτες των νησιών (και άλλων τουριστικών περιοχών αντιδρούν) εκ προοιμίου στις ανεμογεννήτριες έχουμε να πούμε τα εξής:
Σπανίως υπάρχουν στην τεχνολογία και στη ζωή ιδανικές λύσεις. Υπάρχουν καλύτερες και χειρότερες λύσεις. Στην Ελλάδα η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται κατά 60 % από λιγνιτικές θερμοηλεκτρικές μονάδες που είναι εγκατεστημένες κυρίως στο Ν. Κοζάνης, ενώ οι ΑΠΕ καλύπτουν μόλις το 6 %. Συμφωνούμε ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημιουργούν κάποιες παρενέργειες, αλλά πολύ μεγαλύτερες δημιουργούν οι ηλεκτροπαραγωγοί σταθμοί που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Μόνο που όσοι έχουν μακριά από «την αυλή τους» τα ορυχεία και τις θερμοηλεκτρικές μονάδες δεν κατανοούν ή δεν αισθάνονται άμεσα τις βαριές επιπτώσεις τους στους τόπους παραγωγής, αλλά και σε όλο τον πλανήτη.

Πέραν του πόσο υποκειμενικά βλέπει το θέμα ο καθένας μας (Κοζανίτης ή νησιώτης), οι διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας επιβάλουν μέχρι το 2020 να καλύψουμε το 35 % της ηλεκτροπαραγωγής μας με ΑΠΕ, στόχος μάλλον άπιαστος και για τον πιο αισιόδοξο. (Ακόμη κι αν κυβερνήσει το … Αιολικό Κόμμα αποκλείεται να εγκαταστήσουμε 10.000 αιολικά MW).
Μέχρι όμως να αποφασίσουμε που και πόσες ανεμογεννήτριες θα εγκατασταθούν, ένας νομός, ο νομός Κοζάνης, θα «καίγεται» για να φωτιστούν οι υπόλοιποι.
Θα πρέπει να γνωρίζουν, λοιπόν, όσοι ενισχύουν τον αντι-αιολικό παροξυσμό ότι για κάθε αιολικό μεγαβάτ που ΔΕΝ εγκαθίσταται, κάποιοι άλλοι την πληρώνουν δίπλα μας αλλά και σε όλο τον πλανήτη. Είναι όλοι αυτοί που πλήττονται από τις κλιματικές αλλαγές, είναι τα εξαθλιωμένα θύματα του φαινόμενου του θερμοκηπίου που δημιουργήσαμε εμείς οι χορτασμένοι, είναι οι στρατιές των περιβαλλοντικών προσφύγων που ξεριζώνονται, γιατί ο «πολιτισμένος» κόσμος ακολούθησε ένα ενεργειακό μοντέλο που δημιούργησε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και εξόντωσε τους φυσικούς πόρους του τρίτου κόσμου.
Είναι επίσης, για να έλθουμε στα καθ’ ημάς, και οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου Κοζάνης – Πτολεμαΐδας, οι οποίοι 60 χρόνια υφίστανται τις οδυνηρές επιπτώσεις ενός -χρεοκοπημένου πλέον- ενεργειακού μοντέλου, που έχει κατατάξει το νομό Κοζάνης στους πιο βρώμικους της Ευρώπης και έχει μετατρέψει τους κατοίκους σε πολίτες Β’κατηγορίας.
Για του λόγου το αληθές αναφέρουμε :
 ότι από το 1955 μέχρι σήμερα έχουν αυξηθεί οι ασθένειες του άνω αναπνευστικού (αλλεργίες, βρογχίτιδες, ρινίτιδες) αλλά και η θνησιμότητα λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων
 ότι οι σταθμοί της ΔΕΗ στον Αγ. Δημήτριο και στην Καρδιά από πλευράς εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατέχουν την 1η και 2η θέση των πιο ρυπογόνων βιομηχανιών σε όλη την Ευρώπη !
 ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση φιγουράρουμε μαζί με τους Πορτογάλους στην 1η θέση των πιο βρώμικων ενεργειακά χωρών και έχουμε αυξήσει περισσότερο από κάθε άλλο τις εκπομπές του CO2 (27 % σε σχέση 1990)
 ότι εκεί που αναπτύσσονται τα ορυχεία εξαφανίζονται τα υπόγεια νερά και τα παραγωγικά εδάφη, ενώ πλήττεται καίρια και ο τουρισμός.

Με άλλα λόγια, ο Ν. Κοζάνης θα συνεχίσει να θυσιάζεται και να αντιμετωπίζεται ως η «πρίζα» της χώρας, όσο καθυστερούν οι ΑΠΕ.


Ο ενεργειακός συγκεντρωτισμός δεν χωρά στον 21ον αιώνα
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Η υπερσυγκέντρωση στην παραγωγή ρεύματος έχει πολλαπλές στρεβλώσεις και κοστίζει ακριβά: Πληρώνουμε πολλά:
 για την κατασκευή δικτύων μεταφοράς από την Κοζάνη σε κάθε γωνία της χώρας
 για την πόντιση υποβρυχίων καλωδίων προς τα νησιά
 για τις απώλειες μεταφοράς ρεύματος που μπορεί να φτάνουν και το 10 %.
Και η επιβάρυνση κατανέμεται επί δικαίων και αδίκων. Δεν ξέρουμε τι θα έλεγαν οι κάτοικοι των νησιών, αν χρεώνονταν το κόστος της μεταφοράς του ρεύματος από την Κοζάνη, όπως π.χ χρεώνονται το αυξημένο κόστος μεταφορικών της βενζίνης . Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι επιδοτούν την ακριβή (λόγω μεταφοράς) κιλοβατώρα των νησιών. Επιδοτούμε όλοι μας τις άγονες γραμμές (καλώς), αλλά όχι και το ηλεκτρικό ρεύμα, όταν τα νησιά διαθέτουν αστείρευτες και φτηνές πηγές παραγωγής του.
Η τιμή της κιλοβατώρας δεν θα έπρεπε να είναι ενιαία για όλη την Ελλάδα. Αν ίσχυε αυτό, τότε θα βλέπαμε πόσο θα επιδίωκαν όλοι να αναπτύξουν τα τοπικά ενεργειακά δυναμικά (ήλιος, αέρας, βιομάζα, γεωθερμία) και να μην περιμένουν «το μάννα εξ ουρανού».

Μέχρι τώρα τα νησιά βασίζονταν σε εισαγόμενες πηγές ενέργειας και ελάχιστα νοιάζονταν για την ενεργειακή τους αυτάρκεια. Απλώς κάθε τόσο ζητούσαν περισσότερη ισχύ (όπως και νερό / πολεοδομικές παρεκκλίσεις, κλπ) για να εξυπηρετήσουν έναν ενεργοβόρο και αδηφάγο τουρισμό, που γιγαντώνονταν καθ΄ υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας τους.

Τα νησιά όμως έχουν ένα τεράστιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό και πρέπει να συμβάλουν παράγοντας περισσότερο από όσο χρειάζονται, ώστε να εξάγουν και στην υπόλοιπη Ελλάδα, εφόσον βέβαια δεν υπάρχουν σοβαρές περιβαλλοντικές παρενέργειες. Δεν εννοούμε φυσικά να γίνουν «δάση ανεμογεννητριών», όπως θα ήθελαν ο «Μυτιληναίος», η «Iberdola» και η «Ρόκα», ούτε να γεμίσει το Αιγαίο από υπόγεια καλώδια. Δεν καταλαβαίνουμε όμως γιατί να μην στείλουν τα κοντινά νησιά (Σκύρος, Άνδρος, κλπ) ρεύμα στη Στερεά Ελλάδα και γιατί να μην εξάγει η Σάμος ρεύμα στην Τουρκία (αντισταθμίζοντας έτσι μέρος των εισαγωγών μας από άλλες γειτονικές χώρες).

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι έχουμε την απαίτηση προκειμένου να προχωρήσουν οι ΑΠΕ να εξοντωθούν οι προστατευόμενες περιοχές ή να μαγαριστούν οι αρχαιολογικοί χώροι.
Δεν μπορεί όμως να διαμαρτύρεται η Σέριφος ή η Μύκονος και να αρνούνται τις ανεμογεννήτριες, επειδή θα έχουν μερικές επιπτώσεις στον τουρισμό ή επειδή θα υπάρξουν κάποιες παρενέργειες στην ορνιθοπανίδα. Στο κάτω – κάτω για κάθε πτηνό που τραυματίζεται από την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, χιλιάδες άλλα πεθαίνουν όταν πετούν πάνω από μια περιοχή που παράγει 26.000.000 κ.μ θανατηφόρα καυσαέρια την ώρα (!), όπως η Κοζάνη.
Καλά θα ήταν ήταν να μπορούσαμε να τα αποφύγουμε και τα δύο. Όταν όμως είμαστε υποχρεωμένοι να διαλέξουμε, ας επιλέξουμε «το μη χείρον». Όχι μόνο για μας, αλλά και το .. γείτονα

Οικολογική Κίνηση Κοζάνης Οκτώβριος 2009
Πληροφ. Λ. Τσικριτζής elsa@teikoz.gr