Οικολογική Κίνηση Κοζάνης: Στο κόκκινο το υδρολογικό ισοζύγιο του ενεργειακού λεκανοπεδίου [τοποθέτηση σε ημερίδα]

Οι κυριότερες παρατηρήσεις του εκπροσώπου της Κίνησης Λ. Τσικριτζή στην εν λόγω Ημερίδα ήταν οι εξής:

• Υδρολογική πληροφορία: είδος εν ανεπαρκεία. Απουσιάζουν σημαντικά ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα από το Σχέδιο διαχείρισης.
• Υπάρχουν πολλές έρευνες και μετρήσεις, που όμως δεν είναι καταχωρημένες σε μια ενιαία τράπεζα υδρολογικής πληροφορίας. Έχουν διασπαθιστεί μεγάλα ποσά εδώ και 20 χρόνια για το υδάτινο δυναμικό, καθώς και για την ψηφιοποίηση & on line παροχή της υδρολογικής πληροφορίας, αλλά τελικά τα δεδομένα που διαθέτει το ΥΠΕΚΑ είναι ελλιπή. (π.χ λείπουν οι συγκεντρώσεις των υπόγειων νερών σε φυτοφάρμακα, του Αλιάκμονα σε αμίαντο, οι εδαφοχημικές μετρήσεις του ΙΓΜΕ, πολλών ΔΕΥΑ κλπ).
• Μετεωρολογικά δεδομένα. Κακώς χρησιμοποιούνται οι συμβατικές προβλέψεις και δεν λαμβάνεται υπόψη η κλιματική αλλαγή που θα έχει ως αποτέλεσμα την υπερθέρμανση, τη μείωση χιονιού και βροχής και τη συρρίκνωση των υδάτινων αποθεμάτων. Θα πρέπει να είμαστε πιο φειδωλοί και αυστηροί  στη διαχείριση του νερού. Διαφορετικά ο Ν. Κοζάνης θα διψάσει και η γεωργία θα ξεμείνει τελείως από νερό, αν και αυτό θα ήταν μια «δίκαιη τιμωρία» στο νομό μας που εκπέμπει τα περισσότερα αέρια θερμοκηπίου σε όλη τη χώρα λόγω των εργοστασίων της ΔΕΗ.
• Στο κόκκινο το υδρολογικό ισοζύγιο του ενεργειακού λεκανοπεδίου. Η λειτουργία των ΑΗΣ και των ορυχείων της ΔΕΗ είχε ως συνέπεια τα προηγούμενα χρόνια να καταστραφεί η υπόγεια υδροφορία σε Σαριγκιολ και Αμύνταιο, να γονατίσει η λίμνη Βεγορίτιδα (πτώση στάθμης κατά 35 μέτρα) και να τριπλασιαστούν οι αντλούμενες ποσότητες από τον Αλιάκμονα.  Το Σχέδιο διαχείρισης δεν πρέπει να νομιμοποιήσει αυτή την πραγματικότητα, που αναγορεύει τη ΔΕΗ σε απόλυτο κυρίαρχο, με την Πολιτεία σε ρόλο «πληρωμένου διαιτητή». Ούτε επιτρέπεται το Σχέδιο να αναμασά τους αστήρικτους ισχυρισμούς της ΔΕΗ ότι οι βροχές και οι επιφανειακές απορροές θα ξανασχηματίσουν τους υπερκείμενους υδροφορείς στις αποθέσεις, «ισοφαρίζοντας» έτσι την καταστροφή της υπόγειας υδροφορίας λογω των εξορύξεων (αφαίρεση 10 εκ κ.μ νερού /έτος). Κανείς σοβαρός μελετητής δεν τα δέχεται αυτά.
• Περιβαλλοντικό κόστος νερού.  Ικανοποίηση γιατί επιτέλους τέθηκε τέτοιο θέμα (Πάντειο Πανεπιστήμιο). Η θεώρηση αυτή παραπέμπει ευθέως στο περιβαλλοντικό κόστος του λιγνίτη, υπενθυμίζοντας πόσο αστήρικτο είναι το σλόγκαν της φτηνής λιγνιτικής κιλοβατώρας και πόσο μεγάλη υπεξαίρεση φυσικών πόρων έκανε η ΔΕΗ και η Πολιτεία για να δώσουν «ρεύμα φτηνό σε όλο το λαό».
• Φράγματα. Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για φρένο ; Ο μισός Αλιάκμονας, γύρω στα 150 χλμ, μετατράπηκε σε .. λίμνη λόγω των φραγμάτων, αν συνυπολογίσουμε και το σχεδιαζόμενο φράγμα στο Ελάφι Γρεβενών που θα εξαφανίσει ουσιαστικά τον ποταμό Γρεβενίτη. Οι τυπικές  – και συνήθως λειψές – ΜΠΕ δεν μας απαλλάσσουν από την υποχρέωση να απαντήσουμε ποια είναι η φέρουσα ικανότητα του Αλιάκμονα σε φράγματα. Τα ποτάμια δεν είναι απλά δεξαμενές νερού, αλλά ολόκληρα οικοσυστήματα με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα, μορφολογία και αρχέγονες καταβολές. Έχουμε δικαίωμα εμείς σε 50 χρόνια να τα κάνουμε αγνώριστα ;
• Σχέδιο διαχείρισης και πολιτική συγκυρία.  Στην Ελλάδα, όπου περισσεύουν οι θεωρίες και  οι νόμοι, αλλά λείπουν η εφαρμογή και ο έλεγχος χρειαζόμαστε διαχειριστικά σχέδια φειδωλά και αυστηρά που να τσιγκουνεύονται την κάθε σταγόνα. Πρέπει να ανεβάσουμε τον πήχη πιο ψηλά ώστε κατά την «εφαρμογή» του το Σχέδιο να έλθει .. στα κανονικά του ή λίγο πιο κάτω.  Διαφορετικά θα έχουμε ένα πολύ καλό σχέδιο στα χαρτιά , αλλά στην πράξη ο καθένας θα παίρνει όσο νερό θέλει, από όπου θέλει και ό,τι ώρα θέλει.  Ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης το περιβάλλον αντιμετωπίζεται ως είδος πολυτελείας, παρότι συμπεριλαμβάνει τους φυσικούς πόρους που αποτελούν τα θεμέλια μιας υγιούς ανάπτυξης και διεξόδου από το τούνελ. Παρόλα αυτά τα νερά (αλλά και πολλά «φιλέτα» της ελληνικής γης) ετοιμάζονται να ιδιωτικοποιηθούν η να εκποιηθούν έναντι πινακίου φακής.
• Τοπική Αυτοδιοίκηση. Σπεύδει βραδέως. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αντιδράσεις για την καταστροφή από τη ΔΕΗ των πηγών ύδρευσης ήταν στο ρελαντί επί μια δεκαετία και μόλις τώρα  ζητείται η επέμβαση της δικαιοσύνης, ενώ οι ανεξέλεγκτες υδροληψίες  από τον Αλιάκμονα «ανακαλύπτονται» από τους παραποτάμιους δήμους με 15ετή καθυστέρηση και χρησιμοποιούνται απλά ως μοχλός πίεσης για προσλήψεις στη ΔΕΗ και άλλες αντιπαροχές.

Σημειώνεται ότι η Οικολογική Κίνηση παρέδωσε στο Προεδρείο της Ημερίδας α) βιβλιογραφικά δεδομένα για μετρήσεις ιχνοστοιχείων  και βαρέων μετάλλων της τέφρας και του εδάφους β) Αναλυτικές παρατηρήσεις των Οικολόγων Πράσινων σε ΜΠΕ της ΔΕΗ που αφορά τα ορυχεία και τα επιφανειακά – υπόγεια ύδατα (2010) γ) Ερώτηση του Ευρωβουλευτή Ν. Χρυσόγελου με στοιχεία για τις αντλήσεις της ΔΕΗ από τον Αλιάκμονα δ) Επισημάνσεις για τα σοβαρά προβλήματα  του υδατικού ισοζυγίου στο ενεργειακό λεκανοπέδιο, όπως κατατέθηκαν σε Αναφορά προς το Ευρωκοινοβούλιο (2010)