Τα συμπεράσματα από τις συνεδριακές εκδηλώσεις του 2ου Forum Ενέργειας στην Πάτρα

Το ενεργειακό κόστος σε οικονομικούς και περιβαλλοντικούς όρους, είναι το μεγάλο θέμα που απασχολεί πλέον την κοινωνία σε όλα της τα επίπεδα, από το πιο μικρό νοικοκυριό, μέχρι την πιο μεγάλη επιχείρηση και οργανισμό. Ειδικά με τις ακραίες συνθήκες που έχει διαμορφώσει στην χώρα η οικονομική κρίση, αναδεικνύεται με επιτακτικό τρόπο η ανάγκη για φθηνή ενέργεια, χωρίς όμως να παραβλέπεται η περιβαλλοντική διάσταση του θέματος.

Απαντήσεις σε όλα αυτά τα μείζονα ζητήματα, επιχείρησε να δώσει το 2ο Forum Ενέργειας, το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία για δεύτερη συνεχή χρονιά, στις 8 και 9 Φεβρουαρίου 2013 στο ξενοδοχείο «Αστήρ» στην Πάτρα από την ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΕ και τον «Σ.Ε.» και με Συνδιοργανωτή το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος-Τμήμα Δυτικής Ελλάδος. Με πλήθος εισηγήσεων στην κεντρική θεματική ενότητα «Εξοικονόμηση ενέργειας και προστασία του περιβάλλοντος σε περίοδο κρίσης», εκπρόσωποι επιστημονικών φορέων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, επιστήμονες και τοπικοί φορείς, έδωσαν απαντήσεις σε πλήθος ερωτημάτων και παρουσίασαν τις κατευθύνσεις που έχουν καθοριστεί σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα.
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Σε δύο εκδηλώσεις που είχαν ως θέμα την Ενεργειακή Κατανάλωση Κτιρίων στον Ιδιωτικό και τον Δημόσιο Τομέα, αναλύθηκαν όλες οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για τα νέα και υφιστάμενα κτίρια, ενώ παρουσιάστηκαν και καινοτόμες εφαρμογές στον βιοκλιματικό σχεδιασμό ευρείας κλίμακας, που αφορά σε παρεμβάσεις σε δήμους της Δυτικής Ελλάδας και αναδείχθηκε το τεράστιο ενεργειακό δυναμικό που μπορεί να εξοικονομηθεί με παρεμβάσεις στα υφιστάμενα κτίρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η συμμετοχή των ελληνικών κτιρίων στην κατανάλωση ενέργειας έφθασε το 2005 στο 34% της συνολικής ενέργειας και στο 65% της παραγομένης ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα το ποσοστό των εκπομπών του CO2 που αντιστοιχεί στα κτίρια, να υπερβαίνει το 43%. Επίσης, το 89% των κτηρίων, κατασκευάστηκαν πριν από το 1980, ημερομηνία ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης, με αποτέλεσμα 3.700.000 κτίρια να είναι σήμερα θερμικά απροστάτευτα και ενεργοβόρα.
Από αυτό το γεγονός, προκύπτει το συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα, υπάρχει ένα τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας και μόνο με τη θερμομόνωση των παλαιών κτηρίων μπορεί να εξοικονομηθεί ενέργεια κατά 42% Ωστόσο, σύμφωνα με την εισήγηση της Επιτροπής Ενέργειας του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος, προκύπτει ότι η συνολική πολιτική που ακολουθείται σήμερα στο θέμα της ενέργειας, θα καταστήσει την ενεργειακή φτώχεια ως χαρακτηριστικό του ευρύτερου πληθυσμού, με σαφή αντίκτυπο στην αξιοπρεπή διαβίωση του. Όπως τονίστηκε χαρακτηριστικά, μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες εξοικονόμησης ενέργειας και εξορθολογισμού της ενεργειακής κατανάλωσης, απέτυχαν γιατί δεν υπήρξε ένα σαφές, συνεκτικό και φιλόδοξο πρόγραμμα εστιασμένο στο μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας, που είναι τα κτίρια. Αντ΄ αυτού, επικράτησε λόγω της κρίσης, μια μη στοχευμένη φορολογική επιδρομή και ένας πανικός εσόδων από το κράτος, με την προσαρμογή της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης, με αναμενόμενο αποτέλεσμα την πλήρη αποτυχία, τον αποπροσανατολισμό των πολιτών σε λύσεις μειωμένης κατανάλωσης ενέργειας και σε επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο αυτό, αποκαλυπτικά και ιδιαίτερα ανησυχητικά ήταν τα στοιχεία που παρουσίασε ο Αναπληρωτής Διευθυντής του ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ κ. Σπύρος Πανδής, σε σχέση με το αποτέλεσμα της αυξημένης χρήσης της καύσης βιομάζας για θέρμανση των κατοικιών (τζάκια, σόμπες, καυστήρες). Σε μια κρύα νύχτα, στις 9 – 10 Δεκεμβρίου 2012 στην Αθήνα, τα μικροσωματίδια PM 2.5 άγγιξαν το ποσοστό ρεκόρ των 300 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα. Στην Πάτρα τα μικροσωματίδια PM 2.5 έφτασαν στις 16 και στις 20 Ιανουαρίου 2013, τα 200 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Όπως είπε ο κ. Πανδής, μέχρι σήμερα αυτό που έχει σώσει τα αστικά κέντρα από τις επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία επιπτώσεις των μικροσωματιδίων, ήταν οι βροχοπτώσεις και ο άνεμος.
Σε συνέχεια των παραπάνω, παρουσιάστηκαν επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες, για το κόστος χρήσης και εξοικονόμησης ενέργειας, από τα πιο συνηθισμένα συστήματα θέρμανσης που χρησιμοποιούνται στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, σε σύγκριση με τις κεντρικές εγκαταστάσεις πετρελαίου. Παράλληλα, η κα Μαργαρίτα Καραβασίλη, πρώην Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε μια αποτίμηση εφαρμογής του ΚΕΝΑΚ για την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων, τόνισε ότι η συντριπτική πλειοψηφία, σε ποσοστό της τάξης του 96,3%, υπολείπεται του κτιρίου «αναφοράς» που ορίζεται από τον Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), γεγονός που υποδεικνύει το τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας που υπάρχει.
Σύμφωνα με το αποτυπωμένο κτιριακό απόθεμα, 31.062.000 τ.μ. για 274.000 κτίρια όλων των χρήσεων, η μέση υπολογιζόμενη κατανάλωση ενέργειας φτάνει τα 293 kWh/m2 ετησίως και αν αυτά τα κτίρια ήταν κατασκευασμένα με προδιαγραφές του ΚΕΝΑΚ θα κατανάλωναν κατά μέσο όρο 141 kWh/m2 ετησίως, με ποσοστό εξοικονόμησης 48%. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία και κίνητρα που θεσπίστηκαν για την υποστήριξη επεμβάσεων ενεργειακής ανακαίνισης του ενεργοβόρου υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος της χώρας μας («Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον», «Εξοικονομώ στον Δημόσιο τομέα», κ.ά., που εντάσσονται σε ένα γενικότερο πρόγραμμα δράσεων το «Χτίζοντας το Μέλλον»), δεν κατάφεραν να συνεισφέρουν τον αναμενόμενο στόχο όπως συνέβη σε άλλες χώρες της ΕΕ, λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης και της κατάρρευσης της οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά και επειδή οι τράπεζες επικεντρώθηκαν στην πριμοδότηση των δικών τους προγραμμάτων, με αποτέλεσμα τα χρηματοδοτικά εργαλεία του κράτους να μην εξαπλωθούν σε όλη την κοινωνία. Ωστόσο, ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, ειδικά μετά την εναρμόνιση της χώρας μας με τη νέα Οδηγία 2010/31/ΕΚ για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων, όπου ο νέος στόχος που τίθεται, προβλέπει σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας από 1/1/2021 για όλα τα νέα κτίρια του Ιδιωτικού Τομέα και από 1/1/2019 για όλα τα νέα κτίρια του Δημοσίου Τομέα.
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ
Όσον αφορά στον Δημόσιο τομέα, στην εκδήλωση του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Δυτικής Ελλάδος και του Πανεπιστημίου Πατρών, παρουσιάστηκαν πιλοτικές δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια κτίρια και σε ολόκληρους οικισμούς. Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε το σχέδιο που υλοποιεί το Πανεπιστήμιο Πατρών για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίριά του, με επεμβάσεις ευρείας κλίμακας και εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών.
Επίσης, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας, μετά από μελέτη του φαινομένου της Αστικής Θερμικής Νησίδας στην πόλη του Αγρινίου, διαπίστωσε ότι τον μήνα Αύγουστο του 2010 η έντασή του έφτανε περιστασιακά έως και τους 6 ˚C και η μέση τιμή της ήταν 3.82 ˚C, τις νύχτες. Παράλληλα, εκπονείται ένα πρόγραμμα μελέτης εξοικονόμησης ενέργειας στα σχολικά κτίρια του Δήμου Αγρινίου.
Ο Δήμος Ερυμάνθου, έχει καταθέσει πρόταση στο πρόγραμμα «Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες - Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης» με προϋπολογισμό 10,5 εκ. ευρώ, για μετατροπή της Δημοτικής Κοινότητας Βασιλικού σε κοινότητα Μηδενικού Ισοζυγίου Εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να γίνουν επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτήρια της Κοινότητας αλλά και στον δημοτικό φωτισμό.
Ακόμα, παρουσιάστηκαν οι μεγάλες προοπτικές και δυνατότητες που παρέχουν οι ηλιακοί συλλέκτες και τα μικρά φωτοβολταϊκά στα κτίρια, τα οποία σε συνδυασμό με παρεμβάσεις εξοικονόμηση ενέργειας και την αξιοποίηση και των άλλων ΑΠΕ, μπορούν να οδηγήσουν στην ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας μας το 2050. Ελπίδες δημιουργούνται και από το Σύμφωνο των Δημάρχων, στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 4700 Δήμοι ανά την Ευρώπη και 101 στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Πατρέων, έχοντας αναλάβει δεσμεύσεις για μείωση της ενεργειακής τους κατανάλωσης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, για αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και για επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα Δημοτικά κτίρια.
ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Σε μια ακόμα εκδήλωση που διοργάνωσε το ΤΕΕ για την Βιομηχανική Παραγωγή και τα Δικαιώματα Εκπομπής Ρύπων στην Αγορά Ενέργειας, παρουσιάστηκε το θεσμικό πλαίσιο εμπορίας εκπομπών ρύπων και οι αλλαγές που τίθενται σε ισχύ από φέτος. Όπως επισημάνθηκε, η αλλαγή στο σύστημα εμπορίας ρύπων φέρνει μεγάλες επιπτώσεις στην αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς το κόστος από την χρήση λιγνίτη στην Ελλάδα θα φτάσει φέτος τα 400 εκ. ευρώ, ποσό το οποίο θα επιβαρύνει τους τελικούς καταναλωτές.
Από την μετάβαση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων CO2 στη 3η φάση εν μέσω ύφεσης, σοβαρές επιπτώσεις θα υπάρξουν και για την Ελληνική Βιομηχανία και όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά από εκπροσώπους του Ομίλου ΤΙΤΑΝ, κινδυνεύει να χαθεί το σύνολο της ελληνικής παραγωγής τσιμέντου, από την αύξηση του κόστους παραγωγής, λόγω CO2. Ως απάντηση, οι μονάδες του Ομίλου ΤΙΤΑΝ στρέφονται σε νέες μεθόδους εξοικονόμηση ενέργειας, σε υποκατάσταση του κλίνκερ στο τσιμέντο, σε δέσμευση του CO2 και σε υποκατάσταση των συμβατικών, από δευτερογενή καύσιμα. Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε ότι η αξιοποίηση αποβλήτων στη τσιμεντοβιομηχανία αποτελεί μοναδική βιώσιμη λύση, που συγχρόνως δίνει λύση και στο πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων της κοινωνίας. Μάλιστα, όπως αναφέρθηκε, στην ΑΕ Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ αξιοποιήθηκαν το 2012, 48.000 τόνοι αποβλήτων ως καύσιμα και εξοικονομήθηκαν 53.000 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ
Στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσε το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Παράρτημα Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, παρουσιάστηκε η ενεργειακή πλευρά της ανασυγκρότησης του Πρωτογενούς Τομέα, με τις Οικονομικές και Περιβαλλοντικές Προεκτάσεις της.
Στο πλαίσιο αυτό το Εργαστήριο Βιοχημικής Μηχανικής και Τεχνολογίας Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημικών Μηχανικών, παρουσίασε μια πρόταση για την ενεργειακή και περιβαλλοντική διαχείριση αγροτικών-κτηνοτροφικών αποβλήτων, με μια κεντρική μονάδα αναερόβιας συγχώνευσης, από την οποία παράγεται βιοαέριο για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ), καθώς και υγρό λίπασμα για αρδευτική χρήση ή στερεό υπόλειμμα ως εδαφοβελτιωτικό υλικό, για χρήση σε αγροτικές περιοχές και βιολογικές καλλιέργειες. Μια πιλοτική μονάδα αναερόβιας συγχώνευσης αγροτο-αποβλήτων λειτουργεί ήδη στη ΒΙ.ΠΕ. Πατρών, με πρόγραμμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος.
Επίσης, παρουσιάστηκαν προτάσεις για την λύση στο πρόβλημα της μεγάλης σπατάλης ηλεκτρικής ενέργειας και υδάτινων πόρων που φθάνει και το 50%, στις αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
ΠΑΤΡΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Στην εκδήλωση της ΑΔΕΠ ΑΕ με θέμα «Η απάντηση της Πάτρας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και του Ευρωπαϊκού Στόχου 20-20-20» παρουσιάστηκε το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας για τη πόλη της Πάτρας. Στο Δήμο Πατρέων οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα υπολογίζονται σε 1.064.886 τόνους CO2 ετησίως (2009) και ο στόχος που θέτει ο Δήμος είναι η μείωση αυτών των εκπομπών κατά 212.977 τόνους μέχρι το έτος 2020. Ο οικιακός τομέας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό παραγωγής CO2 με 36% και ακολουθεί ο τριτογενής τομέας με 30%. Το Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, προβλέπει επιπτώσεις στην παράκτια ζώνη, στο οδικό δίκτυο, στον Τουρισμό, στις ιδιοκτησίες, στους κατοίκους και την τοπική οικονομία, αλλά και στην τοπική βιοποικιλότητα και στους υδάτινους πόρους.
Επίσης, έγινε παρουσίαση του Ενεργειακού Κέντρου Πληροφόρησης για τη Βιομάζα στο πρώην Δημοτικό Σχολείο Μονοδενδρίου και ενός πιλοτικού προγράμματος παραγωγής βιο-diesel από χρησιμοποιημένα λάδια σπιτιών. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρουσιάστηκε και η μελέτη βιοκλιματικής αναβάθμισης πλατείας επί της οδού Κεφαλληνίας, όπου με βάση τα αποτελέσματα προσομοίωσης, μετά τις προτεινόμενες παρεμβάσεις θα επιτευχθεί μείωση της μέγιστης θερμοκρασίας κατά τους θερινούς μήνες κατά 1 βαθμό κελσίου.
Η ΑΔΕΠ ΑΕ σε συνεργασία με την Διεύθυνση Α΄/Βάθμιας και Β’/Βάθμιας Εκπαίδευσης, παρουσίασε και ένα πρόγραμμα Εξοικονόμησης Ενέργειας και Μέτρησης Ενεργειακού Αποτυπώματος στο Ενεργειακό Γραφείο Πληροφόρησης Πάτρας (ENESCOM) (Ελευθερίου Βενιζέλου 38 & Σολωμού), στο οποίο συμμετείχαν 422 μαθητές. Δόθηκαν βραβεία στα εξής σχολεία:
1η θέση: 9ο Γυμνάσιο Πατρών με 7,14 tn CO2/έτος
2η θέση: 24ο Δημοτικό Σχολείο Πατρών 7,29 tn CO2/ έτος
3η θέση: 56ο Δημοτικό σχολείο Πατρών 7,46 tn CO2/ έτος, και
ΤΕΕ ειδικής αγωγής 7,53 tn CO2/ έτος. Επίσης βραβεύθηκαν το 4ο Γυμνάσιο Αιγίου και το 1ο Λύκειο Πατρών, για τις ταινίες που έφτιαξαν μαθητές τους για την Κλιματική Αλλαγή και διακρίθηκαν σε διεθνείς διαγωνισμούς.
Μια ξεχωριστή νότα με εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα έδωσε η παρουσίαση του Στέφανου Κάσδαγλη, Φυσικού – Ερευνητή, με θέμα «Τα trick’s των μάγων και πως αυτά προκύπτουν από φυσικές και χημικές ενεργειακές επιδράσεις».
ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Στο 2ο Forum Ενέργειας, έγινε και εταιρική παρουσίαση από την UNISOL Α.Ε. και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Διογκωμένης Πολυστερίνης – EPS, όπου παρουσιάστηκαν τα οφέλη αυτού του υλικού, σε επίπεδο εξοικονόμησης ενέργειας και μόνωσης κτιρίων, καθώς και το πλήθος εφαρμογών του στις κατασκευές.
ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ
Στο «2oForum Ενέργειας» λειτουργούσε καθ’ όλη τη διάρκεια του διημέρου εκθεσιακό τμήμα με τη συμμετοχή σημαντικών φορέων και επιχειρήσεων από ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών, αναπτυξιακών και καινοτόμων δραστηριοτήτων στον χώρο της εξοικονόμησης και παραγωγής ενέργειας. Στο εκθεσιακό τμήμα του 2ου Forum Ενέργειας συμμετείχαν με αλφαβητική σειρά οι εταιρείες ΑΔΕΠ ΑΕ, BRITE SOLAR, ΔΥΝΑΜΟΧΡΩΜ, ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΙΚΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, UNISOL S.A.
Σημαντική ήταν και η εκθεσιακή παρουσία του Πανεπιστημίου Πατρών, με 12 poster ερευνητικών έργων και καινοτόμων εφαρμογών στον τομέα της παραγωγής και εξοικονόμησης ενέργειας.
Να σημειωθεί ότι το προσεχές διάστημα, τα βίντεο από όλες τις ομιλίες του «2ου Forum Ενέργειας» θα φιλοξενηθούν on demand, στο Διαδικτυακό Εκθεσιακό Κέντρο (VEC) του «Συμβούλου Επιχειρήσεων» που λειτουργεί στο διαδίκτυο στη διεύθυνση www.virtualexpocenter.gr. Το «2o Forum Ενέργειας» πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΑΧΑΪΑΣ και με Χορηγούς τις εταιρείες ΑΔΕΠ ΑΕ, UNISOL ΑΕ, APLOPOLIS ΑΕ, ΔΥΝΑΜΟΧΡΩΜ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «ΑΣΤΗΡ».
Για να δείτε τις παρουσιάσεις των ομιλητών του 2ου Forum Ενέργειας πατήστε εδώ.
Για να δείτε την έκδοση του "Σ.Ε." με ρεπορτάζ και φωτογραφικό υλικό από το 2ο Forum Ενέργειας πατήστε εδώ.