“Μπλε Οικονομία”, η Πράσινη Οικονομία δεύτερης γενιάς

Η Μπλε Οικονομία και το μοντέλο προώθησης των καινοτομιών της αποτελούν χρήσιμο συμπληρωματικό εργαλείο τόνωσης της επιχειρηματικότητας για τη δημιουργία μίας ανταγωνιστικής αλλά βιώσιμης κοινωνίας σε εποχή κρίσης, σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες.

Το Green Business μίλησε με έναν από αυτούς, τον Ιωάννη Καραμπάση^*, D. Phil., (ΟΧΟΝ), πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Green Evolution, ο οποίος εξηγεί πως η μπλε οικονομία μπορεί να ειδωθεί σαν η πράσινη οικονομία δεύτερης γενιάς.
Green Business: Τι είναι Μπλε Οικονομία και ποια η σχέση της με την πράσινη ανάπτυξη;
Ι. Καραμπάσης: Η Μπλε Οικονομία (Blue Economy®) είναι ένα concept που προωθείται από τον Βέλγο οικονομολόγο και επιχειρηματία Gunter Pauli. Η μπλε οικονομία, είναι η ανάπτυξη εκείνης της πράσινης οικονομίας που προκύπτει από την επιχειρηματικότητα και που βασίζεται στις αρχές σχεδιασμού που παρέχουν τα οικοσυστήματα. Η μπλε οικονομία μπορεί να ειδωθεί σαν η “Πράσινη Οικονομία δεύτερης γενιάς, 2.0″.
Μέσω της Μπλε Οικονομίας διακηρύσσεται ο στόχος της ανάπτυξης 100 καινοτομιών μέσω βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων, για να δημιουργηθούν 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε 10 χρόνια, και όλα αυτά με μηδενικές εκπομπές και χωρίς απόβλητα.
Για την έμπρακτη υποστήριξη αυτού ο Gunter Pauli ίδρυσε μία σειρά οργανισμών – εργαλείων: το Zero Emissions Research Initiative (ZERI) και το επακόλουθο δίκτυο Global ZERI Network το οποίο χρησιμοποιεί, επιστημονικές και γενικά δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες για τον εντοπισμό και την ανάπτυξη βιώσιμων επιχειρηματικών λύσεων.
Green Business: Υπάρχει κάποιο εργαλείο για την αξιοποίηση καινοτομιών μπλε οικονομίας;
Ι. Καραμπάσης: Το εργαλείο που έχει δημιουργηθεί, σε συνέργεια με το ZERI, για την αξιοποίηση των καινοτομιών που είναι συμβατές με την αρχή της μπλε οικονομίας, και για την προώθηση των αντίστοιχων επιχειρηματικών εγχειρημάτων είναι το Blue Economy Alliance.
Αυτό είναι μία δομή που δημιουργεί και λειτουργεί το δίκτυο των καινοτόμων και των ειδικών στα έργα της Μπλε Οικονομίας, που είναι δεσμευμένοι να προάγουν και να αναπτύσσουν τη Μπλε Οικονομία παγκόσμια. Μέσω αυτών, παρέχονται συμβουλευτικές υπηρεσίας εφαρμογής των καινοτομιών της Μπλε Οικονομίας σε μεγάλη γκάμα οντοτήτων σε όλο τον κόσμο, από απομακρυσμένες κοινότητες μέχρι μεγάλες εταιρείες. Οι λύσεις επηρεάζονται – εμπνέονται από το τι διατίθεται τοπικά, και αξιοποιούν την τοπική γνώση και κουλτούρα.
Η ουσιώδης ανάγκη του Blue Economy Alliance, είναι η δημιουργία ενός οικονομικού στυλοβάτη για τις καινοτομίες της Μπλε Οικονομίας. Έτσι πρόσφατα η Blue Economy Holding KK στην Ιαπωνία ανέδειξε το πρώτο σχετικό fund. Αντίστοιχα δημιουργείται, ένας χώρος αγοράς (marketplace) o NExT Social Stock Exchange για τις “Μπλε Επιχειρήσεις” με σκοπό να βρίσκουν επενδυτές και έργα.
Tο ZERI που σήμερα είναι πλέον ένα παγκόσμιο δίκτυο, λειτουργεί για τον εντοπισμό των καινοτομιών, την επιχειρηματική τους εκμετάλλευση, την παροχή συναφών συμβουλευτικών υπηρεσιών, την διάδοση αυτών των καινοτομιών και την αρχή της Μπλε Οικονομίας και παράλληλα στηρίζει τη λειτουργία ενός μηχανισμού που χρηματοδοτεί αυτά τα εγχειρήματα.
Green Business: Πώς ξεκίνησε το εγχείρημα και ποια τα σημαντικότερα επιτεύγματά του;
Ι. Καραμπάσης: Το επιχειρηματικό εγχείρημα ξεκίνησε από την Ευρώπη με παγκόσμια στόχευση. Η αρχική έμφαση δόθηκε σε Ασία, Λατινική Αμερική, Αφρική και τώρα η αιχμή προώθησης επανέρχεται στην Ευρώπη.
Ανάμεσα στα αξιομνημόνευτα επιτεύγματα είναι η ανακύκλωση αποβλήτων καφέ για την καλλιέργεια των μανιταριών, η παρασκευή βοιοαποικοδομήσιμων απορρυπαντικών από απορριπτόμενες φλούδες εσπεριδοειδών, η μετατροπή σταθμών τροφοδοσίας με βενζίνη σε σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Πρόσφατα ο Gunter Pauli, θέλησε να θεωρητικοποιήσει τη Μπλε Οικονομία και να τοποθετήσει την Blue Economy , σαν την πλέον σύγχρονη εφαρμογή της εξέλιξης στα σύγχρονα ρεύματα σκέψης γύρω από την οικολογία, την κλιματική αλλαγή, το οικολογικό αποτύπωμα και την βιωσιμότητα.
Green Business: Οι πρακτικές της Μπλε Οικονομίας μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Ι. Καραμπάσης: Ο Gunter Pauli σαν προέκταση της μπλε οικονομίας, ανάπτυξε το concept, Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία – GNH (Gross National Happiness) – που το εφαρμόζει έχοντας συμβουλευτικό ρόλο στο σχεδιασμό της στρατηγικής για την οικονομική ανάπτυξη του Bhutan.
Η Μπλε Οικονομία αναφέρεται στην επισήμανση ότι ο κόσμος χρειάζεται νέο μοντέλο ανάπτυξης, ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες του πλανήτη και των κατοίκων της με ό, τι παράγει η Γη. “Αποδέχεται” τα μεγάλα βήματα που έγιναν από το πράσινο κίνημα και τη βιωσιμότητα, αλλά εκτιμά ότι πρέπει να “ψάξουμε για λύσεις που θα μας επιτρέψουν να κάνουμε ποιοτικό άλμα προς τα εμπρός”. Διακηρύσσει ότι αυτό το concept είναι το μοναδικό εργαλείο για τον μετασχηματισμό προς την βιωσιμότητα με στόχο να μετατραπεί η φτώχεια σε ανάπτυξη, η σπανιότητα σε αφθονία.
Η κύρια επισήμανση – πρόκληση που προβάλλει ο Gunter Pauli είναι ότι ο “συνήθης” τρόπος λειτουργίας  για την πράσινη ανάπτυξη απαιτεί από τις εταιρείες να επενδύσουν, και τους καταναλωτές να πληρώνουν περισσότερα, που μπορεί να είναι αποδεκτό όταν η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται και η ανεργία μειώνεται, ή όταν οι κύριοι παράγοντες της αγοράς είναι στο ίδιο επίπεδο με τους οικονομικούς πόρους.
Όχι όμως τώρα. Προβάλλει λοιπόν την Μπλε Οικονομία και το μοντέλο προώθησης των σχετικών καινοτομιών της ως ειδικό εργαλείο για να τονωθεί η επιχειρηματικότητα και για τη δημιουργία μίας ανταγωνιστικής αλλά βιώσιμης κοινωνίας σε εποχή κρίσης, στο πλαίσιο του υφιστάμενου οικονομικού συστήματος.
Green Business: Έχουν προκύψει προβλήματα από πρακτικές πράσινης ανάπτυξης και πώς αξιοποιεί αυτή την εμπειρία η μπλε οικονομία;
Ι. Καραμπάσης: Οι πρωτεργάτες της Μπλε Οικονομίας επισημαίνοντας προβλήματα των λύσεων της πράσινης οικονομίας, αναφέρουν παραδείγματα όπως: η χρήση του καλαμποκιού ως πρώτη ύλη τόσο για τα βιοκαύσιμα και τα βιοπλαστικά έχει συντελέσει στην αύξηση του κόστους των δημητριακών, δημιουργώντας επισιτιστική ανασφάλεια σε εκατομμύρια ανθρώπους και “παρότρυνε” τη βιομηχανία να ασπαστεί τον γενετικό έλεγχο για να επιτύχει τυποποιημένη και προβλέψιμη απόδοση.
Η χρήση του φοινικέλαιου (για βιοαποικοδομήσιμα σαπούνια) έχει καταστρέψει τεράστιες εκτάσεις τροπικών δασών και του οικότοπου του ουραγκοτάγκου.
Η αύξηση της κατανάλωσης των μανιταριών shiitake – ένα νόστιμο και καλό υποκατάστατο των ζωικών πρωτεϊνών – έχει αυξήσει δραματικά – την υλοτόμηση της βελανιδιάς, για να αυξηθούν τα κούτσουρα πάνω στα οποία αναπτύσσονται αυτά τα μανιτάρια.
Η Μπλε Οικονομία ή Blue Economy είναι στην ουσία πτυχή της πράσινης ανάπτυξης, που προτάσσει τις ήπιες, φυσικές και περιβαλλοντικές επιστημονικές – τεχνολογικές προσεγγίσεις στην προσπάθεια της επίτευξης της βιωσιμότητας και που βασίζεται στις αρχές σχεδιασμού που παρέχουν τα οικοσυστήματα, αρνούμενη την προσέγγιση “business as usual” όπου η επίλυση ενός προβλήματος ενδέχεται να συνοδεύεται με τη δημιουργία ενός άλλου προβλήματος σε άλλο τόπο.
Green Business: Τελικά η βιώσιμη εξέλιξη μπορεί να επιτευχθεί με πράσινες ή μπλε μεθοδολογίες;
Ι. Καραμπάσης: Πράσινες ή Μπλε το πραγματικό ενδιαφέρον είναι για εκείνες τις μεθοδολογίες που στοχεύουν και επιτυγχάνουν μαζικά πραγματικά βιώσιμη εξέλιξη και ανάπτυξη του κόσμου.
Όπως αναφέρεται και στον πρόλογο των Achim Steiner, Executive Director of UNEP – United Nations Environment Programme και Ashok Khosla, President of IUCN – International Union for Conservation of Nature, σε μία έκθεσή τους προς το Club of Rome: “Μπορούμε να βρούμε τρόπους αξιοποίησης της φυσικής, της χημείας, της βιολογίας όπως ακριβώς κάνουν τα οικοσυστήματα σχετικά με τα ανανεώσιμα υλικά και τις βιώσιμες πρακτικές. Αυτό δεν είναι πλέον στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας: συμβαίνει πραγματικά εδώ και τώρα. Με τις κατάλληλες πολιτικές για την υποστήριξη της έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και με προωθητικές στρατηγικές που ολοκληρώσουν την υλοποίησή τους μέσω των μηχανισμών της αγοράς, τέτοια υλικά και μέθοδοι προσφέρουν άφθονες ευκαιρίες για την επιτάχυνση της προσαρμογής τους στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων ζητημάτων“.
* τεχνολογική και οργανωσιακή καινοτομία για την υποστήριξη της εταιρικής προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της βιώσιμης ανάπτυξης – “πράσινης” επιχειρηματικότητας.

Πηγη: greenbusiness.gr