ΕΛΕΑΤΕΝ: Ανακοίνωση για το Νομοσχέδιο της Ντροπής για τις ΑΠΕ

<                                                 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για το Νομοσχέδιο της Ντροπής

 Η κατάντια…

Με το 10ο νομοσχέδιο για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας τα τελευταία 2 χρόνια, η κυβέρνηση προσπαθεί να ποδηγετήσει τον κλάδο, μιας και όπως κατ’ ιδίαν ομολογεί και όπως αποδεικνύουν οι επιλογές της, οι Α.Π.Ε. δεν περιλαμβάνονται στην αντζέντα της.

Η κυβέρνηση θεωρεί αποκλειστική της προτεραιότητα τους υδρογονάνθρακες. Είναι η επιτομή της κοντόφθαλμης και χωρίς όραμα πολιτικής, που υπογραμμίζεται από την εγκατάλειψη της ανεξάντλητης εγχώριας πηγής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, υπέρ μιας πηγής που ακόμη και οι σχετικοί επιστήμονες των εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση της, είναι πολύ επιφυλακτικοί να πανηγυρίσουν, πριν ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις.

Παράλληλα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, είναι φανερό πως η κυβέρνηση επιλέγει να στηρίξει το ακριβό, εισαγόμενο, ρυπογόνο Αέριο αντί να στηρίξει τον φθηνό, εγχώριο, ανεξάντλητο και καθαρό Αέρα. Μια ακόμη ελληνική πρωτοτυπία να ποινολογούνται οι παραγωγοί Α.Π.Ε. για να ενισχύονται οι παραγωγοί από φυσικό αέριο, οι οποίοι έχουν προστατευθεί πλήρως από τις στρεβλώσεις της αγοράς μέσω των μεταβατικών μηχανισμών χωρίς να  συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του κοινού ελλείμματος.

Η ΕΛΕΤΑΝ για την ιστορία και μόνο, εκφράζει την έντονη αντίθεση και διαμαρτυρία της για το σχέδιο νόμου για τις Α.Π.Ε. που ανακοινώθηκε από το ΥΠΕΚΑ, και καταγράφει συνοπτικά την Υποκρισία, την Τραγωδία και την Κωμωδία που περιέχει:

Η υποκρισία…

1. Τι συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας: Η Προμήθεια πληρώνει χρήματα προς τους ηλεκτροπαραγωγούς (συμβατικούς και Α.Π.Ε.) μέσω των Διαχειριστών, τα οποία είναι λιγότερα από όσα χρειάζονται για να πληρωθούν οι τιμές και το κόστος της παραγωγής ρεύματος. Δημιουργείται έτσι ένα έλλειμμα.  Αυτό το έλλειμμα δεν κατανέμεται ισότιμα ανάμεσα στους παραγωγούς (συμβατικούς και Α.Π.Ε.), αλλά βαρύνει αποκλειστικά τον Ειδικό Λογαριασμό Α.Π.Ε. Παρ’ όλα αυτά στην κάλυψη του συσσωρευμένου ελλείμματος συμμετέχουν μόνο οι Α.Π.Ε. και όχι όλοι οι παραγωγοί (συμβατικοί από φυσικό αέριο και Α.Π.Ε.)  ανάλογα με το πόσο συνεισφέρουν στο έλλειμμα, πόσο έχουν ήδη επιβαρυνθεί  για την  κάλυψη του και την αξία προσφέρουν στο σύστημα.
2. Η αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ με την οποία εκβιάζει η κυβέρνηση, δεν αφορά τις Α.Π.Ε., αλλά την στρέβλωση που μόλις αναφέρθηκε. Οι Βουλευτές εκβιάζονται  με αύξηση η οποία για το μέσο νοικοκυριό είναι 20λεπτά την ημέρα, δηλαδή 6 ευρώ το μήνα ή 75 ευρώ το χρόνο!![1]  Αυτή η αύξηση αφορά την επιδότηση των ορυκτών καυσίμων μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε.
3. Ενώ οι τιμές της μεγάλης μάζας των παραγωγών Α.Π.Ε. περικόπτονται αναδρομικά ακόμα περισσότερο σε σχέση με το κείμενο που είχε τεθεί στη διαβούλευση, (ι) αυξάνεται η τιμή των μεγάλων φωτοβολταϊκών συγκροτημάτων που συνδέθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2013 (σελ. 104-15 του νομοσχεδίου) και (ιι) μειώνεται περίπου στο μισό η έκπτωση που παρέχεται από τη ΣΗΘΥΑ (ΙΓ.3, παρ. 1, τελευταίο εδάφιο, σελ. 112). Αναρωτιόμαστε γιατί;
4. Καμία μελέτη και τεκμηρίωση, δεν έχει παρουσιάσει το ΥΠΕΚΑ που να στηρίζουν τις επιλογές του αυτές. Διαδίδει ότι χρησιμοποίησε ως κριτήριο τον δείκτη IRR. Όμως είναι αδύνατο το κράτος να γνωρίζει στοιχειωδώς –μέσω γενικών «μελετών» γραφείου – το πραγματικό και πλήρες κόστος επένδυσης και λειτουργίας μιας συγκεκριμένης επιχείρησης. Και μάλιστα να υποκρίνεται ότι το γνωρίζει σε τέτοια λεπτομέρεια που μπορεί να ξέρει πώς εξελίχθηκε ανά τρίμηνο! Η κάθε επιχείρηση επένδυσε σε διαφορετικό εξοπλισμό, με διαφορετικές εγγυήσεις, παροχές και όρους και με διαφορετικά κόστη υποδομών, ανάπτυξης, αδειοδότησης, εσωτερικά κλπ.

Η τραγωδία…

1. Είναι καταστροφική η διευκρίνιση που προστέθηκε στη διάταξη με την οποία έχει δικαίωμα ο Υπουργός να αλλάζει με απόφασή του τις τιμές των ΑΠΕ (ΙΓ.5, παρ. 2, σελ. 122 που προσθέτει την παρ. 10 στο αρ. 13 του ν.3468/2006). Συγκεκριμένα έχει προστεθεί: «Η απόφαση της παρούσας (δηλ. η απόφαση του Υπουργού για τις νέες τιμές) αφορά σε σταθμούς που θα συνδεθούν στο Σύστημα ή το Δίκτυο μετά την παρέλευση δύο ημερολογιακών ετών από την παρέλευση του έτους έκδοσής της». Αυτό σημαίνει ότι όταν μια τράπεζα εξετάζει την χρηματοδότηση ενός έργου, θα πρέπει να είναι βέβαιη ότι το έργο θα συνδεθεί εντός διετίας από την έγκριση του δανείου ώστε ακόμα και εάν την επομένη εκδοθεί απόφαση μείωσης της τιμής, το οικονομικό μοντέλο στο οποίο στήριξε την απόφαση χρηματοδότησης, να μην μεταβάλλεται. Όμως είναι αδύνατο τα περισσότερα αιολικά πάρκα να επιτύχουν αυτή την προθεσμία λόγω του μεγέθους του κατασκευαστικού έργου που πρέπει να εκτελεστεί και της σχιζοφρενικής γραφειοκρατίας που συνεχίζει να υφίσταται ακόμη και μετά την έκδοση άδειας εγκατάστασης. Φυσικά δεν συζητάμε καν για τα μεγάλα έργα (αντλισιοταμίευση, υποθαλάσσιες διασυνδέσεις, μεγάλα χερσαία αιολικά, υπεράκτια). Επομένως με τη διάταξη αυτή αποκλείεται οριστικά κάθε δυνατότητα τραπεζικής χρηματοδότησης των αιολικών έργων.
2. Η κατάργηση της ετήσιας αναπροσαρμογής της τιμής (ΙΓ.8, παρ.1), δεν συνάδει με καμία οικονομική λογική. Το ΥΠΕΚΑ δεν έχει εξηγήσει καν, γιατί επιμένει σε αυτή τη διάταξη. Τα αιολικά έργα έχουν σημαντικό κόστος λειτουργίας το οποίο αυξάνει με τον πληθωρισμό και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό και αποδεκτό.Η τιμή πρέπει να αναπροσαρμόζεται ετησίως με τον πληθωρισμό του προηγούμενου έτους ή με τον πληθωρισμό της ηλεκτρικής ενέργειας ή των καυσίμων.

Η κωμωδία…

1. Τα έργα που έχουν λάβει επιδότηση έχουν ταρίφα που είναι υπερβολικά μικρότερη σε σχέση με επενδύσεις της ίδιας κατηγορίας και περιόδου που δεν επιδοτήθηκαν. Η μείωση των εσόδων με την οποία επιβαρύνονται, ισοφαρίζει πλήρως με την επιδότηση που έλαβαν  μόλις μετά  από 6-8 έτη λειτουργίας. Μετά όμως συνεχίζει η πολύ μειωμένη ταρίφα! Ουσιαστικά δηλαδή, τα επιδοτημένα έργα επιστρέφουν την επιδότησή τους στο τριπλάσιο.
2. Ο ΛΑΓΗΕ εντέλλεται να μην σέβεται τις δικαστικές αποφάσεις (ΙΓ.3, παρ. 7, σελ. 113)!! Επειδή όμως ο συντάκτης φοβάται τις συνέπειες συμπληρώνει: «Ο ΛΑΓΗΕ δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη ούτε απέναντι στον παραγωγό ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ ούτε απέναντι στον επιβάλλοντα την κατάσχεση για τυχόν θετική ή αποθετική ζημία ή διαφυγόντα κέρδη αυτών από την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.». Στη Νέα Ελληνική Δημοκρατία της θεσμικής ανομίας, Νόμος ορίζει να μη σεβόμαστε τις δικαστικές αποφάσεις, δηλαδή να παρανομούμε. Αν όμως πράγματι κριθεί ότι παρανομήσαμε επειδή εφαρμόσαμε το Νόμο που μας εντέλει να παρανομήσουμε, ο ίδιος αυτός Νόμος μας απαλλάσσει από κάθε ευθύνη!!!

Η αποκάλυψη…

Δηλώσεις του Υπουργού Γιάννη Μανιάτη κατά την επίσκεψη στην Λευκωσία χθες 27 Μαρτίου: «Προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης οι υδρογονάνθρακες». Προφανώς κάποιοι στη Κυβέρνηση νομίζουν ότι ο δρόμος για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο  περνά μέσα από τη σύνθλιψη των Α.Π.Ε. Άλλωστε ποιος θα θυμάται σε 15 χρόνια;

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Σημείωμα για τις υφιστάμενες στρεβλώσεις στη χρηματοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε.

Το ΕΤΜΕΑΡ δεν αποτελεί ορθό μέτρο του πρόσθετου κόστους των Α.Π.Ε. Αυτό οφείλεται στο λάθος τρόπο υπολογισμού του, ο οποίος θα έπρεπε να στηρίζεται στη σύγκριση της αποζημίωσης που λαμβάνουν οι Α.Π.Ε. προς το κόστος που εξοικονομούν (αποφευγόμενο κόστος). Πιο συγκεκριμένα, κάθε ώρα, οι προμηθευτές αγοράζουν από το Σύστημα ενέργεια για να καλύψουν τη ζήτηση των πελατών τους. Για κάθε μονάδα συμβατικής ενέργειας, το κόστος τους αποτελείται από τη Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ) και από άλλες πληρωμές προς τους συμβατικούς παραγωγούς. Οι τελευταίες δεν ενσωματώνονται στην ΟΤΣ. Όταν όμως παράγεται μια μονάδα ενέργειας από Α.Π.Ε. αυτή υποκαθιστά μια MWh συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής. Έτσι οι προμηθευτές γλυτώνουν το κόστος που θα κατέβαλαν για αυτή τη συμβατική MWh. Αντί αυτού, καταβάλουν στον ΛΑΓΗΕ ένα πολύ μικρότερο ποσό το οποίο αντικατοπτρίζει το κόστος που επωμίζονται για τις Α.Π.Ε. Έτσι, το πρόσθετο κόστος των Α.Π.Ε. που πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τους καταναλωτές εμφανίζεται τεχνητά μεγαλύτερο [1].

Για πάρα πολλά χρόνια το 45%-60% του φαινομενικά αυτού πρόσθετου κόστους που πρέπει να χρηματοδοτείται από το ΕΤΜΕΑΡ ή άλλους πόρους, δεν οφειλόταν στις Α.Π.Ε. αλλά στην ανωτέρω στρέβλωση. Με βάση τις μελέτες του ΙΟΒΕ και του ΕΜΠ  που περιλαμβάνουν στοιχεία για την περίοδο 2009-2011 και με βάση τις ανακοινώσεις της ΔΕΗ για την οικονομική συνέπεια από την μερική διόρθωση της στρέβλωσης τον Απρίλιο 2013, προκύπτει ότι τουλάχιστον το 80% του συσσωρευμένου ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού του ΛΑΓΗΕ κατά το τέλος του 2013 (550 εκατ.) οφείλεται σε αυτή τη στρέβλωση και δεν θα είχε δημιουργηθεί εάν εξ αρχής δεν υφίστατο.

Στο ακόλουθο πίνακα φαίνονται:

Το σύνολο των ετησίων καταβολών των προμηθευτών προς τον ΕΛΑΠΕ σε εκατ. €, η παραγωγή Α.Π.Ε. στο σύστημα και το συνεπαγόμενο μέσο έσοδο του ΕΛΑΠΕ από προμηθευτές σε €/MWh. Στη τελευταία στήλη φαίνεται το πρόσθετο αποφευγόμενο κόστος που θα όφειλε να είχε καταβάλει η Προμήθειας στο ΕΛΑΠΕ σε εκατ. € με βάση τα αποτελέσματα των μελετών ΕΜΠ και ΙΟΒΕ για την περίοδο 2009-2011 και τις ανακοινώσεις της ΔΕΗ για το 2012

	Σύνολο εσόδων ΕΛΑΠΕ από προμηθευτές (εκατ. €)	Παραγωγή ΑΠΕ στο Σύστημα (GWh)	Μέσο έσοδο ΕΛΑΠΕ από προμηθευτές (€/MWh)	Μερίδιο συμμετοχής στο συσσωρευμένο έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ 31/12/2013 Πρόσθετο αποφευγόμενο κόστος Προμήθειας (εκατ. €)
2009	132,50	2.936,53	45,12	43,71
2010	157,20	3.255,62	48,29	53,24
2011	241,00	4.012,27	60,07	108,26
2012	321,02	5.685,48	56,46	120,00
2013 (εκτίμηση)	373,24	8.851,00	42,17	120,00
Σύνολο 2009-13	1224,96	24.740,91	49,51	445,20

Η εδώ και ένα έτος μερική διόρθωση της ανωτέρω στρέβλωσης αλλά και η διείσδυση των ΦΒ με υψηλότερες από τις άλλες Α.Π.Ε. τιμές, έχει πράγματι περιορίσει τη συνεισφορά της στρέβλωσης στο 14%-20% (ανάλογα με το εάν λαμβάνεται υπόψη η έκτακτη εισφορά ή όχι) στο φαινομενικό πρόσθετο κόστος των Α.Π.Ε. που δημιουργείται κάθε νέο έτος.

B] Πέραν των ανωτέρω, υφίστανται και άλλες στρεβλώσεις σε βάρος του ΛΑΓΗΕ. Για παράδειγμα φαίνεται ότι η ΔΕΗ απαιτεί και ανακτά το σύνολο των πληρωμών προς τα ΦΒ στεγών (255 εκατ. ευρώ το 2013) αντί για το κόστος που πραγματικά επιβαρύνεται αφού όλη  παραγωγή τους (480 GWh) καταναλώνεται στο τοπικό δίκτυο χαμηλής τάσης. Η επιβάρυνση του Ειδικού Λογαριασμού από αυτή τη μεθόδευση μπορεί να ξεπερνά τα 40-70 εκατ. Ευρώ[2] ετησίως.

Γ] Με βάση τα ανωτέρω, πριν από κάθε μέτρο περικοπής της αποζημίωσης των παραγωγών Α.Π.Ε. το κράτος θα όφειλε να διορθώσει πλήρως και αναδρομικά τις στρεβλώσεις. Και εάν αυτό δεν είναι άμεσα εφικτό θα όφειλε κατ’ ελάχιστον (ι) να διορθώσει πλήρως στη στρέβλωση από εδώ και πέρα και (ιι) να μετρήσει το ίδιο και να καταγράψει το ακριβές ποσό που έχει λείψει από τον ΛΑΓΗΕ εξαιτίας αυτής της στρέβλωσης κατά τα τελευταία 5 τουλάχιστον έτη, ώστε αυτό να επιστραφεί στον ΛΑΓΗΕ έστω και σταδιακά όταν υπάρξει η δυνατότητα. Ακολούθως, θα νομιμοποιείτο ηθικά να προχωρήσει σε περαιτέρω περικοπές της αποζημίωσης με δίκαιο και αναλογικό τρόπο.

Δ] Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η επί τόσα έτη επιβάρυνση του ΛΑΓΗΕ από την στρέβλωση που περιγράφηκε οφείλεται στις τεχνητά χαμηλές ΟΤΣ. Για την προστασία των ιδιωτών παραγωγών φυσικού αερίου από αυτές τις τεχνητά χαμηλές ΟΤΣ προβλέφθηκαν διάφοροι μηχανισμοί προστασίας (ΜΑΔΙ, ΜΑΜΚ) με εγγυημένες σε μεγάλο βαθμό αμοιβές. Παράλληλα, η ύπαρξη αυτών των μηχανισμών ουσιαστικά κατέστησε αδιάφορους τους ιδιώτες παραγωγούς για την ΟΤΣ. Τελικά, ο μόνος που εθίγετο ήταν ο ΛΑΓΗΕ και οι ΑΠΕ.

Εθίγετο  όμως και ο καταναλωτής. Το 2012 πλήρωσε για κάθε μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας που παράχθηκε από φυσικό αέριο τουλάχιστον 102 ευρώ ανά MWh. Τόσο πληρώνει περίπου και σήμερα. Δηλαδή, η αμοιβή του φυσικού αερίου είναι 26% ακριβότερη από τα αιολικά πάρκα και τα μικρά υδροηλεκτρικά και 13% ακριβότερη από τα νέα ΦΒ. Ο καταναλωτής θίγεται επίσης επειδή καλείται να πληρώσει ΕΤΜΕΑΡ παραπάνω από όσο οφείλει.

Ίδια τιμή πλήρωσε ο καταναλωτής το 2013 και για την Μεγάλη ΣΗΘΥΑ (130MW) η οποία απόλαυσε εγγυημένη τιμή περί τα 100-102 ευρώ ανά MWh[3] και επιβάρυνε το έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ κατά 59 εκατομμύρια Ευρώ μέσα σε ένα μόνο έτος.

---

[1]     Μέχρι τον Απρίλιο 2013 το μικρότερο αυτό ποσό που κατέβαλαν οι προμηθευτές στον ΛΑΓΗΕ για κάθε πράσινη MWh ήταν η ΟΤΣ. Από τότε ορίστηκε με  νόμο ότι οι προμηθευτές θα καταβάλουν για κάθε πράσινη MWh ένα ελάχιστο ποσό στον ΛΑΓΗΕ ίσο με το Μέσο Μεταβλητό Κόστος της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής και έτσι υπήρξε μερική προστασία από τις τεχνητά χαμηλές ΟΤΣ.

Η διόρθωση αυτή είναι μερική. Στην πραγματικότητα το κόστος που αποφεύγεται χάρη στις Α.Π.Ε. είναι το μεταβλητό κόστος της ακριβότερης από τις συμβατικές μονάδες που δούλεψε ή εκτοπίστηκε από τις Α.Π.Ε. κάθε ώρα (και όχι το μέσο μεταβλητό κόστος των συμβατικών μονάδων που δουλεύουν). Περαιτέρω, οι Α.Π.Ε. προσφέρουν εγγυημένη ισχύ (capacity credit) που είναι ένα ποσοστό της συνολικής ισχύος τους (15%-20%) και επομένως το αποφευγόμενο κόστος πρέπει να αυξηθεί κατά το ποσοστό αυτό της αξίας των πληρωμών ΑΔΙ που λαμβάνουν οι συμβατικοί ηλεκτροπαραγωγοί. Τέλος, οι Α.Π.Ε. ρίχνουν την τιμή του CO2

[2]     Το εύρος εξαρτάται από το εάν θεωρηθεί ως αποφευγόμενο κόστος μόνο το κόστος προμήθειας στη ΧΤ  ή και τα ρυθμιζόμενα κόστη. Σε κάθε περίπτωση, επειδή δεν υπάρχουν δημόσια στοιχεία ή ανακοινώσεις για τον ακριβή τρόπο που γίνεται η ανάκτηση του κόστους των ΦΒ στεγών, ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να διευκρινίσει το σημείο αυτό.

[3]     Δυστυχώς, η ακριβής συνολική αμοιβή της Μεγάλης ΣΗΘΥΑ δεν είναι γνωστή διότι το Δελτίο του ΛΑΓΗΕ δεν την εμφανίζει αναλυτικά.