Στον «αέρα» ο South Stream λόγω Κριμαίας

Ο αγωγός South Stream που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη παρακάμπτοντας την Ουκρανία πιθανώς φθάσει στο «τέλος» του, μετά την απόφαση των Βρυξελλών να ληφθούν μέτρα ώστε να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία.

Η ιταλική πετρελαϊκή εταιρεία ΕΝΙ, που κατέχει σημαντικό μερίδιο στον South Stream, έχει δεύτερες σκέψεις σχετικά με τον αγωγό, ενώ ο Ρώσος μεγιστάνας που εμφανίζεται ως νικητής του διαγωνισμού για την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος του αγωγού, είναι στην μαύρη λίστα των Αμερικανών, που υιοθετήθηκε ως απάντηση στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα.

Οι αμερικανικές κυρώσεις πλήττουν τα περιουσιακά στοιχεία του Gennady Timchenko και εμποδίζουν την εταιρεία του να διεξάγει οποιαδήποτε συναλλαγή σε ευρωπαϊκό έδαφος, μπλοκάροντας έτσι την κατασκευή του αγωγού.

Σύμφωνα με το Reuters, η εταιρεία του Timchenko, η Stroystransgaz, έχει επιλεγεί για την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος του South Stream. Το όνομα του Timchenko δεν εμφανίζεται στην μαύρη λίστα των Βρυξελλών που επιβάλει κυρώσεις σε μεμονωμένα πρόσωπα.

Ο Ρώσος επιχειρηματίας έχει 63% μετοχές στην Stroytransgaz.

Το συνολικό κόστος της κατασκευής του South Stream εκτιμάται στα 17δις ευρώ, ενώ μόνο για το βουλγαρικό τμήμα τα έξοδα υπολογίζονται στα 3.5 δις ευρώ.

Ωστόσο ο Βούλγαρος υπουργός ενέργειας, Dragomir Stoynev, απέρριψε τα δημοσιεύματα ότι η Stroytransgaz κέρδισε τον διαγωνισμό. Η βουλγαρική εφημερίδα Standart τόνισε το Σάββατο ότι ο Stoynev δεν γνωρίζει ποιος θα είναι ο νικητής του διαγωνισμού.

Κανονικά ο νικητής του διαγωνισμού θα έπρεπε να είχε ανακοινωθεί την Παρασκευή, ωστόσο η ανακοίνωση αναβλήθηκε για την επόμενη εβδομάδα χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις. 11 εταιρείες έχουν υποβάλει προσφορές για τον εν λόγω διαγωνισμό.

Η κατασκευή του αγωγού κοντά στην Βάρνα αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο. Ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Alexey Miller, έχει πει ότι το πρώτο φυσικό αέριο μέσω του South Stream θα φθάσει στην Ευρώπη τον Δεκέμβριο του 2015.

Η βουλγαρική κυβέρνηση μειοψηφίας, όπου ηγούνται οι σοσιαλιστές, ακόμη ελπίζει στην κατασκευή του South Stream. Η κεντροδεξιά αξιωματική αντιπολίτευση GERB του πρώην Πρωθυπουργού Boyko Borisov, προώθησε σημαντικά τον αγωγό όταν βρισκόταν στην εξουσία.

Ωστόσο πριν ακόμη ανακοινωθούν οι κυρώσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ, ο Paolo Scaroni, διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής ΕΝΙ, χαρακτήρισε το μέλλον του αγωγού «κάπως ζοφερό».

Πέραν της Gazprom και της ΕΝΙ, μερίδιο στον αγωγό έχουν και η γαλλική EDF καθώς και η γερμανική Wintershall.

Ο Scaroni επεσήμανε ότι η κρίση στην Ουκρανία θα μπορούσε να απειλήσει την ήδη περίπλοκη διαδικασία αδειοδότησης του αγωγού. «Θα θέσει υπό αμφισβήτηση πολλές άδειες που πρέπει να δώσουν οι ευρωπαϊκές χώρες για να ολοκληρωθεί το έργο», τόνισε σύμφωνα με το Reuters.

Νωρίτερα μέσα στο μήνα, η Gazprom είπε ότι η ιταλική Saipem εξασφάλισε συμφωνίες αξίας 2δις ευρώ για την κατασκευή του πρώτου σταδίου του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού.

Ωστόσο την Παρασκευή, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Herman Van Rompuy ανακοίνωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να μειώσουν την ενεργειακή εξάρτηση «ειδικά από τη Ρωσία», μειώνοντας την ζήτηση ενέργειας, διαφοροποιώντας τις διαδρομές παροχής και επεκτείνοντας την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν εξέφρασε ωστόσο κάποια αντίθεση σχετικά με τον South Stream.

Σημειώνεται, όμως, ότι ο Επίτροπος Ενέργειας Günther Oettinger τόνισε μετά την κρίση της Κριμαίας, ότι οι Βρυξέλλες δεν έχουν πλέον κίνητρο να μεσολαβήσουν στο νομικό αδιέξοδο μεταξύ των έξι χωρών της ΕΕ που συμμετέχουν στο έργο South Stream, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, υποψήφιας χώρας στην ΕΕ.

Σε δύσκολη θέση οι «6»

Χωρίς την στήριξη της ΕΕ, οι 6 ευρωπαϊκές χώρες είναι αντιμέτωπες με την επιλογή μεταφοράς του φυσικού αερίου του South Stream και εν συνεχεία με διαδικασίες επί παραβάσει του ευρωπαϊκού δικαίου, ή εναλλακτικά να μηνυθούν από τη Ρωσία για την μη εφαρμογή των συμφωνηθέντων συμβολαίων.

Αυτές είναι η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ελλάδα, η Κροατία, η Σλοβενία, και η Αυστρία, καθώς και η Σερβία, που ανήκει στην Ενεργειακή Κοινότητα.

Ένα από τα μηνύματα από τη σύνοδο κορυφής ήταν ότι όντας αντιμέτωπες με την Gazprom, οι επιμέρους χώρες της ΕΕ δεν έχουν πιθανότητα απόκτησης οποιοδήποτε μακροπρόθεσμου πλεονεκτήματος, καθώς η Gazprom, το μονοπώλιο των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας, της οποίας η πλειοψηφία των μετοχών ανήκει στο κράτος, τις χρησιμοποιεί ως πιόνια σε μια στρατηγική «διαίρει και βασίλευε» με την Ένωση

Πηγές της ΕΕ τόνισαν στην EurActiv ότι ο South Stream «βέβαια δεν είναι ένα έργο που θα μπορούσε κάποιος να επενδύσει με ασφάλεια», ενώ σύμφωνα με την The Telegraph που επίσης επικαλείται πηγές των Βρυξελλών, το έργο «είναι νεκρό».

Η Ελλάδα στο πλευρό της Κομισιόν

«Σε όλα τα στρατηγικά σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εμείς είμαστε σύμφωνοι και την υποστηρίζουμε όλα αυτά τα χρόνια, όπως ήταν άλλωστε και η θέση μας στο ζήτημα του Νοτίου Διαδρόμου», είχε τονίσει στις αρχές Ιανουαρίου, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Μάκης Παπαγεωργίου, κατά την παρουσίαση των ενεργειακών προτεραιοτήτων της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ.

Συνέχισε λέγοντας ότι όσον αφορά ειδικά στον South Stream, υπάρχουν παλινωδίες από την πλευρά της ρωσικής εταιρείας Gazprom διότι σαν σχεδιασμός υπάρχει από το 2007.

«Όπως γνωρίζετε και η Ελλάδα είχε κάνει ένα προσύμφωνο με την Gazprom επί αυτού. Η Gazprom εν συνεχεία κατήργησε το νότιο κλάδο και εστίασε με νέες συμφωνίες στο βόρειο κλάδο».

«Παραμένει μια ασαφής κατάσταση σχετικά με το τι ακριβώς θα γίνει με τον South Stream», είπε.  

EurActiv.com και EurActiv.gr