Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή στο Ντέρμπαν

Βρυξέλλες, 24 Νοεμβρίου 2011 – Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, η οποία αρχίζει στις 28 Νοεμβρίου στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, πρέπει να συμφωνήσει σε έναν χάρτη πορείας και σε μια προθεσμία για την ολοκλήρωση ενός φιλόδοξου, συνολικού και νομικά δεσμευτικού παγκόσμιου πλαισίου για την κλιματική δράση από όλες τις σημαντικές οικονομικές δυνάμεις. Η συμφωνία στον εν λόγω χάρτη πορείας είναι μια από τις εγγυήσεις που απαιτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να δεσμευθεί σε μια δεύτερη περίοδο εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο.
Επίσης, το Ντέρμπαν χρειάζεται να προωθήσει την υλοποίηση των αποφάσεων που ελήφθησαν πέρυσι στην Κανκούν του Μεξικού και να αντιμετωπίσει τα μείζονα ζητήματα που δεν επιλύθηκαν εκεί. Θα πρέπει δε να αποδώσει μια ισόρροπη και αποδεκτή απ’ όλα τα μέρη δέσμη αποφάσεων.

Η ΕΕ θα αναφερθεί στο Ντέρμπαν στην σημαντική πρόοδο που έχει επιτελέσει με τη χρηματοδότηση «ταχείας εκκίνησης» ύψους 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ για το κλίμα, την οποία υποσχέθηκε στις αναπτυσσόμενες χώρες για την περίοδο 2010-12. Μέχρι στιγμής έχουν διατεθεί τα δύο τρίτα του συνόλου, δηλ. 4,68 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η Connie Hedegaard, Ευρωπαία Επίτροπος για την δράση όσον αφορά το κλίμα δήλωσε: «Η ΕΕ είναι έτοιμη για τη σύναψη μιας συνολικής συνθήκης στο Ντέρμπαν. Στην πραγματικότητα όμως, άλλες οικονομικές δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, δεν είναι. Ας είμαστε σαφείς: Η ΕΕ υποστηρίζει το Πρωτόκολλο του Κιότο. Πλην όμως, μια δεύτερη περίοδος «Κιότο» με μόνη εμπλεκόμενη την ΕΕ, η οποία θα αντιστοιχούσε στο 11% των παγκοσμίων εκπομπών, σαφώς δεν θα ασκούσε οποιαδήποτε επίδραση στο κλίμα. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποτελέσει υποκατάστατο της επιτυχίας του Ντέρμπαν. Το βασικό ερώτημα είναι το εξής: πότε θα ακολουθήσουν οι υπόλοιποι; Ο σημερινός αλληλεξαρτώμενος κόσμος συνεπάγεται παγκόσμια κλιματική δράση εκ μέρους όλων. Αυτό που διακυβεύεται στο Ντέρμπαν είναι οι μετά το Κιότο εξελίξεις. Εν κατακλείδι, η ΕΕ θα μπορούσε να δεχθεί μια δεύτερη περίοδο «Κιότο» εάν δεχθούμε διαβεβαιώσεις από τους άλλους σημαντικούς φορείς εκπομπών ότι θα όντως θα ακολουθήσουν. Στην Κοπεγχάγη, οι ηγέτες δεσμεύθηκαν να συγκρατήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας στους 2°C. Τώρα είναι η στιγμή να αποδείξουν ότι το εννοούν».

Ο Πολωνός Υπουργός Περιβάλλοντος Marcin Korolec, του οποίου η χώρα προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε: «Η ΕΕ διάκειται ευνοϊκά έναντι μιας δεύτερης περιόδου δέσμευσης τύπου Κιότο, υπό τον όρο ότι θα ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις που θέτουμε. Πέραν της συμφωνίας για έναν χάρτη πορείας, η περιβαλλοντική ακεραιότητα του «Κιότο» πρέπει να ενισχυθεί και να δημιουργηθούν νέοι εμπορικοί μηχανισμοί συνδρομής των αναδυόμενων οικονομιών στον περιορισμό των οικείων εκπομπών με το μικρότερο δυνατό κόστος. Επίσης, το Ντέρμπαν πρέπει να επιτύχει τη λήψη αποφάσεων υλοποίησης των περυσινών συμφωνιών της Κανκούν και να καλύψει ορισμένα σημαντικά κενά που παρουσιάζουν.»

Πλαίσιο δράσης

Μια καίρια απόφαση της υπουργικής διάσκεψης του Ντέρμπαν είναι το τι θα ακολουθήσει την «πρώτη περίοδο δέσμευσης» του Πρωτοκόλλου του Κιότο – την περίοδο κατά την οποία ανεπτυγμένες χώρες (πλην των ΗΠΑ, η οποία δεν επικύρωσε το πρωτόκολλο) οφείλουν να επιτύχουν τους οικείους στόχους εκπομπών – για την περίοδο 2008 έως 2012.

Η ΕΕ θεωρεί ότι χρειάζεται επειγόντως ένα φιλόδοξο, συνολικό και νομικά δεσμευτικό παγκόσμιο κλιματικό πλαίσιο το οποίο να δεσμεύει όλες τις σημαντικές οικονομικές δυνάμεις, προκειμένου να συγκρατηθεί η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας στους 2°C κατά μέγιστο όριο σε σύγκριση με τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής. Το πλαίσιο αυτό πρέπει να στηρίζεται σε σαφείς κανόνες και να διατηρεί τα βασικά στοιχεία του πρωτοκόλλου του Κιότο.

Από μόνο του, το «Κιότο» δεν επαρκεί πλέον, δεδομένου ότι απαιτεί να περιορίσουν τις εκπομπές τους μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες. Επιπλέον, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Ρωσία και ο Καναδάς δήλωσαν ότι δεν θα συμμετάσχουν σε δεύτερη περίοδο δέσμευσης, με αποτέλεσμα να είναι απίθανο να είναι σε θέση να καλύψει το Κιότο ποσοστό πέραν του 16% των παγκόσμιων εκπομπών μετά το 2012.

Ως τμήμα της μετάβασης στο ευρύτερο διεθνές κλιματικό καθεστώς που χρειάζεται, η ΕΕ διάκειται ευνοϊκά έναντι μιας δεύτερης περιόδου «Κιότο», υπό τον όρο ότι επιτυγχάνεται συμφωνία στα εξής σημεία:

• Οδικός χάρτης και προθεσμία για ένα συνολικό και νομικά δεσμευτικό παγκόσμιο κλιματικό πλαίσιο το οποίο να τεθεί σε ισχύ το αργότερο το 2020·
• Ενίσχυση της περιβαλλοντικής ακεραιότητας του Κιότο μέσω ενός σοβαρού πλαισίου λογιστικής για τη διαχείριση των δασών και μιας λύσης στο ζήτημα των πλεονασμάτων των ισοζυγίων των εκπομπών («επιμετρούμενες μονάδες ποσότητας – AAU») για την πρώτη περίοδο δέσμευσης. Η λύση αυτή πρέπει να μην εισάγει διακρίσεις και να διατηρεί κίνητρα για τυχόν υπέρβαση των στόχων των εκπομπών·
• Θέσπιση ενός ή περισσοτέρων νέων εμπορικών μηχανισμών προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη μιας στιβαρής διεθνούς αγοράς ανθρακούχων εκπομπών.

Ενέργειες στη συνέχεια της Κανκούν

Προκειμένου να επιταχυνθεί η κλιματική δράση σε πιο βραχυπρόθεσμη βάση, το Ντέρμπαν πρέπει επίσης να προωθήσει την υλοποίηση των αποφάσεων που ελήφθησαν στην περυσινή διάσκεψη της Κανκούν και να αντιμετωπίσει τα βασικά ζητήματα τα οποία παρέμειναν ανεπίλυτα.

Ειδικότερα, πρέπει να υιοθετηθούν κατευθυντήριες γραμμές για την υλοποίηση ενός ενισχυμένου συστήματος διαφάνειας, ούτως ώστε να είναι σαφές κατά πόσον οι επιδόσεις των χωρών συμβαδίζουν με τις δεσμεύσεις τους σχετικά με τις εκπομπές για το 2020. Επίσης, η ΕΕ επιθυμεί να δει να λαμβάνονται αποφάσεις προώθησης του Πράσινου Ταμείου για το κλίμα για τη χρηματοδότηση της κλιματικής δράσης στις αναπτυσσόμενες χώρες και νέους φορείς στους τομείς της τεχνολογίας και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Στην Κανκούν αναγνωρίστηκε ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις σχετικά με τις εκπομπές είναι, συλλογικά, ανεπαρκείς για να συγκρατήσουν τη θέρμανση στους 2°C, με αποτέλεσμα να καλείται το Ντέρμπαν να προβεί σε επιλογές που θα αντιμετωπίσουν το εν λόγω «χάσμα φιλοδοξιών» και να δρομολογήσει διαδικασία εξέτασης των εν λόγω ζητημάτων το προσεχές έτος. Επιπλέον, η διάσκεψη πρέπει να τροχιοδρομήσει ένα πρόγραμμα εργασίας για τη γεωργία και να λάβει μέτρα για τις εκπομπές από τις διεθνείς αεροπορικές και πλωτές μεταφορές. Οι δράσεις για τις αεροπορικές και πλωτές μεταφορές πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μελλοντική χρηματοδότηση κλιματικών δράσεων για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Συνεντεύξεις τύπου της ΕΕ στο Ντέρμπαν

Η αντιπροσωπεία της ΕΕ θα δώσει τακτικές συνεντεύξεις τύπου οι οποίες θα μεταδοθούν «ζωντανά», αλλά και μετά από σχετική αίτηση, στη διεύθυνση www.unfccc.int. Οι ακριβείς ώρες των συνεντεύξεων υπάρχουν στον ιστότοπο:

http://unfccc.int/meetings/durban_nov_2011/meeting/6245/php/view/press.php

Για περαιτέρω πληροφορίες:

MEMO/11/825

Ιστότοπος της ΓΔ CLIMA για το Ντέρμπαν:

http://ec.europa.eu/clima/policies/international/negotiations/durban/index_en.htm