ΑΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και εισακτέοι: Μία δεύτερη ανάγνωση και δυο προτάσεις

του Αθανάσιου Γ. Τριανταφύλλου

Η μείωση του αριθμού των εισακτέων στα 16 συνολικά ΤΕΙ της χώρας σε ποσοστό 25% σε σχέση με το 2010, επηρέασε και το ΤΕΙΔΜ, που «παίρνει» 13.5% λιγότερους σπουδαστές από όσους ζήτησε.

Χρησιμοποιούμε ως βάση σύγκρισης τον αριθμό που ζήτησε το ΤΕΙ και όχι τον αριθμό των εισακτέων πρόσφατα, που βλέπουμε συνήθως, γιατί πιστεύουμε ότι ο αριθμός εισακτέων του 2010 και των τελευταίων ετών γενικά (5000 – 6000 περίπου εισακτέοι για το ΤΕΙΔΜ το 2006 – 2010), δεν αποτελεί σημείο αναφοράς, αντίθετα δημιουργεί λάθος εντυπώσεις. Είναι αποδεκτό από πάρα πολλούς πλέον σήμερα ότι ο αριθμός των εισακτέων των τελευταίων ετών χαρακτηρίστηκε από μία κατακόρυφη και απρογραμμάτιστη αύξηση, χωρίς μεσομακροπρόθεσμο και με χωροταξικά κριτήρια σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να αποδειχτεί στην πορεία «φούσκα». Αντιγράφουμε από χαρακτηριστικό άρθρο – επιστολή του 2002, που αποδείχτηκε προφητικό:«..Εκτός τόπου και χρόνου η ίδρυση νέων τμημάτων ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονία…, υποβαθμίζει την ποιότητα σπουδών…Την αφύσικη λοιπόν διόγκωση της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα θα ακολουθήσει η απότομη ύφεση. Και τότε κάποιοι θα μείνουν με τις γκαρσονιέρες άδειες ….» [1].



Είναι αυτοί οι περσινοί αριθμοί «φούσκα» αιτία που μας έκαναν (μαζί με άλλους) και πάλι πέρσι σημείο αναφοράς πανελλαδικά με πρωτοσέλιδα της μορφής, «εισαγωγή με πολύ χαμηλό βαθμό πρόσβασης, πολύ κάτω από τη βάση, με μονάδα, με λευκή κόλα» κ.α.

Είναι αυτοί επίσης οι «αφύσικα» μεγάλοι αριθμοί που άφηναν τις λεγόμενες κενές θέσεις στα ΤΕΙ με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και της βαθμολογίας των υποψηφίων και «τοποθετούσαν δημοσιογραφικά» κάποια τμήματα (και δικά μας) στα αζήτητα.

Με αφορμή τα δύο προηγούμενα (επιτυχόντες με πολύ χαμηλό βαθμό πρόσβασης, κενές θέσεις) υπήρξε μάλιστα σχετικό άρθρο από τον αντιπρόεδρο του ΤΕΙΔΜ, στο τέλος Αυγούστου του 2010, με την ανακοίνωση δηλ. των αποτελεσμάτων των υποψηφίων για τα ΑΕΙ: « … Μετά την κατάργηση της βάσης του 10 και την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στην Ανώτατη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση διαπιστώθηκε ότι το Υπουργείο Παιδείας, σχεδόν σε όλα τα Τμήματα των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) έδωσε πολύ περισσότερες θέσεις από αυτές που ζητούν και μπορούν να εκπαιδεύσουν τα ίδια τα Τμήματα. … Σε άλλο σημείο « ….Κατά την άποψη μου και στις δύο περιπτώσεις (σ. δική μου: εισαγωγή με πολύ χαμηλό βαθμό πρόσβασης, κενές θέσεις) όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί εάν το Υπουργείο Παιδείας είχε αποδεχθεί τις προτεινόμενες θέσεις εισακτέων από τα Τμήματα των Τ.Ε.Ι.»[2].

Το τι σήμαιναν οι «αφύσικα» μεγάλοι αυτοί αριθμοί εισακτέων για το ΤΕΙ με βάση ακαδημαϊκά κριτήρια, συμφωνούν, πιστεύουμε, όλοι. Εκεί που διαφωνούν είναι ως προς το συντελεστή βαρύτητας ή την προτεραιότητα που ο καθένας δίνει στα κριτήρια αυτά. Έχει δε την ερμηνεία της η προτεραιότητα αυτή που θέτει ο καθένας…

Είναι επίσης πολύ σημαντικό και δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας, ότι το ΥΠΔΜΚΘ ανακοίνωσε, μαζί με τον αριθμό των εισακτέων 2011 - 12, και μια σειρά από δεδομένα – δείκτες , που έλαβε υπόψη για την κατανομή του αριθμού των εισακτέων στα ΑΕΙ της χώρας [3]. Αυτούς τους δείκτες λοιπόν, και όχι μόνο, είναι ευθύνη μας να διαμορφώσουμε. Να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε, έστω με πολύ καθυστέρηση, στην εποχή της αξιολόγησης και των δεικτών και οι επιδόσεις μας έχουν άμεσο αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία και όχι μόνο, στην οποία και λογοδοτούμε γι αυτές.

Εκφεύγει τέλος του παρόντος να αναλύσουμε ότι η σύγκριση των εισακτέων στα διάφορα ΤΕΙ με βάση τα απόλυτα νούμερα δεν παίρνει υπόψη στον υπολογισμό αρκετά σημαντικές παραμέτρους, ιστορικό, αριθμό τμημάτων κ.α., είναι τελικά μεροληπτική, δημιουργεί όμως εντυπώσεις. Τα αποτελέσματα σύντομα θα δείξουν κατά πόσο η φετινή κατάργηση των μεταγραφών (μόνιμος «βραχνάς» των περιφερειακών ΑΕΙ) θα επιβεβαιώσει ή όχι την εκτίμηση του ΥΠΔΜΚΘ ότι «…Με αυτόν τον τρόπο Τμήματα των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης που το ακαδ. έτος 2010-2011 είχαν αύξηση φοιτητών λόγω μετεγγραφών ακόμα και 200%, φέτος θα έχουν μία αύξηση της τάξης του 40%...»[3].

Η μείωση λοιπόν των εισακτέων στο ΤΕΙΔΜ κατά 13.5% σε σχέση με τον αριθμό που ζήτησε το ίδρυμα (353 εισακτέοι λιγότεροι σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας) επηρέασε ανομοιόμορφα τις σχολές του ΤΕΙΔΜ και συνοψίζεται ως εξής:



Η Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών (ΣΤΕΦ) – Κοζάνη αισθάνεται (στη συντριπτική πλειοψηφία), το λιγότερο, ανακούφιση, αφού για πρώτη φορά «παίρνει» «μόνο» κατά 13% περισσότερους σπουδαστές από όσους ζήτησε.
Το ένα από τα τρία τμήματα των Γρεβενών δεν έχει εισακτέους. Είναι το τμήμα, που το 2010 είχε 138 «θέσεις», 37 επιτυχόντες και μονοψήφιο αριθμό εγγραφών, και που ο Προϊστάμενος του εισηγήθηκε να συγχωνευθεί με τμήμα της ΣΔΟ στην Κοζάνη. Τα άλλα δύο τμήματα «παίρνουν» συνολικά 305 εισακτέους (το ΤΕΙ πρότεινε 300).
Στο Παράρτημα της Φλώρινας δεν θα υπάρχουν εισακτέοι σε δύο από τα τρία τμήματα του, για τα οποία το ΤΕΙΔΜ ζήτησε 240 σπουδαστές (2χ120). Ανάλογη εξέλιξη ήταν από καιρό διαφαινόμενη, παρ όλες ομολογουμένως τις προσπάθειες και πρωτοβουλίες των ανθρώπων του παραρτήματος που προώθησαν στη διοίκηση του ΤΕΙΔΜ μέχρι το ΥΠΔΜΚΘ, για να προλάβουν τις σημερινές εξελίξεις, όπως προτάσεις τους για κλείσιμο των αντίστοιχων τμημάτων του ΤΕΙΘ, συγχώνευση, γνωστικά αντικείμενα και άλλες πρωτοβουλίες. )
Ωστόσο, προσπαθούμε ακόμα να ερμηνεύσουμε την «αφύσικη» αύξηση του αριθμού εισακτέων σε δύο τμήματα της Καστοριάς (εισακτέοι 257 περισσότεροι από όσους ζήτησε το ΤΕΙ), την παράλληλη μείωση σε δύο τμήματα της ΣΔΟ Κοζάνης (364 εισακτέοι λιγότεροι από την πρόταση του ΤΕΙ), και στο ένα τμήμα της Φλώρινας (80 εισακτέοι λιγότεροι από όσους ζήτησε το ΤΕΙ). Τα δεδομένα αυτά οδηγούν σε διάφορα σενάρια και συνειρμούς.



Στο Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας διαπιστώνεται, σε σχέση με το 2010, μία μέση μείωση εισακτέων της τάξεως του 10 % (στην Κοζάνη 192 εισακτέοι, πέρσι ήταν 210, δεν γνωρίζουμε πόσους ζήτησε το ΠΔΜ). Οι εισακτέοι στα Πανεπιστήμια το 2011 είναι περίπου 4% περισσότεροι από ό,τι το 2010.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με διάφορες απόψεις – εκτιμήσεις, ακόμη και των πλέον σχετικών με το χώρο, για το μέλλον του Παν. Δυτικής Μακεδονίας ([4], [5], [6]), καθιστούν ακόμη πιο επίκαιρη την πρόταση για μετεξέλιξη του ΤΕΙΔΜ με ακαδημαϊκά κριτήρια και δημιουργία ενός ενιαίου ΑΕΙ στη Δυτική Μακεδονία.

Αν δεν μπορούμε να πείσουμε για μια τέτοια εξέλιξη, τότε προτείνουμε, ενόψει του εκπαιδευτικού Καλλικράτη, της ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης κλπ γνωστά επιχειρήματα, τη λειτουργία ενός βιώσιμου και ποιοτικού ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονία που θα ενσωματώσει στη Δυτική Μακεδονία τα δύο ΤΕΙ, Ηπείρου και Θεσσαλονίκης (Τμήματα, Σχολές ή εξ ολοκλήρου). Η συντόμευση, λόγω Εγνατίας, των αποστάσεων της περιοχής σε σχέση με τα δύο Πανεπιστήμια, Ιωαννίνων και Θεσσαλονίκης, δεν μπορεί να εκλαμβάνεται μόνο ως αρνητικός δείκτης για τη βιωσιμότητα του Παν. Δυτικής Μακεδονίας. Είναι για τον ίδιο λόγο θετικός δείκτης ανάπτυξης ενός Ανώτατου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού πόλου στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, στον κέντρο του άξονα Ιωαννίνων - Θεσσαλονίκης.



Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας ρεαλιστικός στόχος ενόψει του εκπαιδευτικού Καλλικράτη ( η καθυστέρηση του οποίου εδώ μας …ευνοεί). Οι όποιες αντιδράσεις για επιστροφή, αναφορικά με τους εισακτέους, στα «αριθμητικά κεκτημένα» - φούσκα του παρελθόντος, είναι, σε κάποιες περιπτώσεις, εκτός τόπου και χρόνου και τελικά μάλλον χωρίς αποτέλεσμα.



Η ευθύνη μας ως κοινωνία του ΤΕΙΔΜ σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη από μια διαμαρτυρία για τη μείωση του αριθμού των εισακτέων ή/και για την «ετεροβαρή» εσωτερική κατανομή, που από μία οπτική θα μπορούσε να θεωρηθεί και για λάθος λόγο. Το ΤΕΙΔΜ πρέπει να αναδείξει στα σημερινά δεδομένα της χώρας μας το νέο όραμα για το μέλλον του. Έχει ρίζες, «είναι από γερό σκαρί» και με αρωγό την τοπική κοινωνία, μπορεί να συνεχίσει αναβαθμισμένο να παίζει τον πολυδιάστατο ρόλο του με ορμητήριο – σημείο αναφοράς τη Δυτική Μακεδονία.





Αναφορές

[1] Λ.Ι. Τσικριτζής, Γ. Χιωτίδης, «Λάθος η ίδρυση νέων τμημάτων ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονίας», Κοζάνη, Δεκέμβριος 2002

[2]. Ευστάθιος Ταμουτσίδης, Αντ. Τ.Ε.Ι.Δ.Μ. «Οι βάσεις και οι κενές θέσεις στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.)» 31 Αυγούστου 2010

[3]. ΥΠΔΜΚΘ, «Ανακοίνωση αριθμού εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση για το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012», Δελτίο Τύπου 10/05/2011

[4] Μανωλόπουλος Ιωαν., Πρόεδρος Δ.Ε. ΠΔΜ, «Θα πρέπει να γίνουμε ένα πανεπιστήμιο με 10 - 12 τμήματα, δηλ. ένα μεσαίο πανεπιστήμιο και αυτό μπορεί να γίνει μόνο μαζί με τα ΤΕΙ», Δηλώσεις Νοέμβριος 2010

[5]. Μασσαλάς Χ., π. Πρόεδρος Δ.Ε. ΠΔΜ, «…του νεαρού Πανεπιστημίου (ΔΜ) που έχει εισέλθει στον αστερισμό της καταιγίδας του τρόμου…» άρθρο, 17 Μαΐου 2011.

[6]. ΔΣ του Ενιαίου Συλλόγου Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού ΠΔΜ, « … ΔΣ του ΕΣΔΕΠ εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για την παράταση των προβλημάτων στη διοικητική λειτουργία του ΠΔΜ, την εύρυθμη λειτουργία του αλλά και τη μελλοντική αυτοδύναμη πορεία του» Ανακοίνωση, Τρίτη 17 Μαΐου 2011