Ποιος πληρώνει τον τζάμπα λιγνίτη

Από την Καθημερινή, του Θεοδωρου Σκυλακακη, ευρωβουλευτή μέλος της Δημοκρατικής Συμμαχίας

H κυβέρνηση εμφανίζεται να προσπαθεί τον τελευταίο καιρό, με πρόσχημα τη δήθεν αποκρατικοποίηση (πρόσθετη μετοχοποίηση με διατήρηση βέβαια του κρατικού management), να σταματήσει οποιαδήποτε απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Ενα από τα καλά κρυμμένα μυστικά είναι η αξία του ελληνικού λιγνίτη και η διασπάθισή του από το κομματικο-συντεχνιακό σύμπλεγμα της ΔΕΗ.

Η Ελλάδα διαθέτει αποθέματα λιγνίτη που αξίζουν, κατά τους συνδικαλιστές της ΔΕΗ, 50 δισ. ευρώ. Ο λιγνίτης, με βάση τον μεταλλευτικό κώδικα, θα έπρεπε κανονικά να δημοπρατείται και τα έσοδα να πηγαίνουν στον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος θα μπορούσε στη συνέχεια με διαφανή τρόπο να επιδοτεί τις κοινωνικές πτυχές της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος (κυρίως το δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια στην ίδια τιμή, ανεξαρτήτως του χώρου στον οποίο κατοικούν, κοινωνικά τιμολόγια για ειδικές ομάδες του πληθυσμού κ. λπ.).

Το όφελος του κομματικο-συντεχνιακού συστήματος από τη μη πληρωμή καυσίμου ήταν ότι κρύβοντας την επιδότηση που ελάμβανε μέσω της μη πληρωμής καυσίμου, μπορούσε να ισχυρίζεται ότι παράγει φθηνό ρεύμα και ταυτόχρονα να επωφελείται για να διορίζει υπεράριθμους στη ΔΕΗ και να προσφέρει ειδικά συντεχνιακά προνόμια στους υπαλλήλους και στα συνδικάτα.

Oλοι, δηλαδή, βολεύονταν, εκτός από τον απλό φορολογούμενο που έχανε τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Oταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκανε τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ για να εξασφαλίσει τα συμφέροντα του κρατικο-μονοπωλιακού συμπλέγματος, διατήρησε αυτό το δικαίωμα της ΔΕΗ στους λιγνίτες που ήδη χρησιμοποιούσε δωρεάν (περίπου το 60% των αποθεμάτων). Eδωσε έτσι μια επιδότηση στη ΔΕΗ ύψους 10 τουλάχιστον δισ. ευρώ, μέχρι τη λήξη των παραχωρήσεων. Οι νέοι ιδιώτες μέτοχοι της ΔΕΗ λειτούργησαν στην ουσία ως ασπίδα προστασίας του κομματικο-συντεχνιακού συμπλέγματος, αφού ενώ προ της μετοχοποίησης τα δικαιώματα στον λιγνίτη ανήκαν στο κράτος (είτε ως πραγματικό ιδιοκτήτη του καυσίμου είτε ως μόνο μέτοχο της ΔΕΗ στον οποίο είχε παραχωρηθεί το σχετικό δωρεάν δικαίωμα εκμετάλλευσης), μετά τη μετοχοποίηση οι ιδιώτες μέτοχοι απέκτησαν ιδιοκτησιακά δικαιώματα στον λιγνίτη, που εμποδίζουν το κράτος να άρει τη δωρεάν παραχώρηση.

Συμπεράσματα:

- Το φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα της ΔΕΗ είναι μύθος. Η πραγματική τιμή αν προσθέσουμε το κόστος για τον φορολογούμενο της μη εκμετάλλευσης του λιγνίτη (τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ ετησίως) και την τεράστια επιδότηση του ασφαλιστικού ταμείου της ΔΕΗ (άλλα 600 εκατ.), είναι 1,2 δισ. ευρώ παραπάνω από αυτό που φαίνεται στους λογαριασμούς του ρεύματος, δηλαδή 20% - 30% μεγαλύτερη, κάτι που μας φέρνει περίπου ή πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά την παρουσία φθηνού εγχωρίου καυσίμου (λιγνίτης), αλλά και σημαντικών υδροηλεκτρικών πηγών και αιολικού δυναμικού.

- Αν θέλουμε να απολαύσει η χώρα τα πλεονεκτήματα μιας κανονικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η ΔΕΗ (και όλοι οι άλλοι παραγωγοί) θα πρέπει να αρχίσει το ταχύτερο δυνατόν να πληρώνει τον λιγνίτη που ανήκει στον Eλληνα φορολογούμενο (μέσω δημοπρασιών) και η τιμή του ρεύματος να επιδοτείται από τα έσοδα αυτά. Eτσι θα έχουμε φθηνότερο ρεύμα, μια πραγματική ενεργειακή αγορά και όφελος για τον προϋπολογισμό, δηλαδή για τον ελληνικό λαό. Oλα τα άλλα δεν είναι αποκρατικοποίηση ούτε απελευθέρωση, αλλά διαιώνιση ενός φαύλου και αδιαφανούς καθεστώτος.

* Ευρωβουλευτής, μέλος της Δημοκρατικής Συμμαχίας