Η επιστήμη του κλίματος, ένα χρόνο μετα το “Climategate”

Στις 17 Νοεμβρίου του 2009 αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο χιλιάδες email που είχαν υποκλαπεί από το Τμήμα Κλιματικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της East Anglia. Ορισμένες εκφράσεις σε κάποια από αυτά χρησιμοποιήθηκαν για να εμφανιστεί πως οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες είχαν αλλοιώσει κάποια δεδομένα τους και έκρυβαν έρευνες που υποτιμούσαν την ανθρώπινη συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή ή την ίδια την ύπαρξή της. Ιστοσελίδες και έντυπα έσπευσαν να μιλήσουν για το τέλος του “μύθου της κλιματικής αλλαγής”.

Η εικόνα χειροτέρευσε στη συνέχεια με τη διαπίστωση ενός εξώφθαλμου λάθους σε κάποια από τις χιλιάδες σελίδες της Έκθεσης του IPCC, σχετικά με το ρυθμό λιωσίματος των παγετώνων των Ιμαλαϊων. Όμως η συγκεκριμένη εκτίμηση ήταν δευτερεύουσας σημασίας και δεν εμφανιζόταν καν στην εκτεταμένη περίληψη, το κείμενο που διαβάζει πρακτικά όλος ο κόσμος.

Η απαξίωση της επιστήμης του κλίματος έγινε σχεδόν μόδα. Θύματα έπεσαν ακόμα και έγκυρες εφημερίδες όπως οι Times του Λονδίνου που στη συνέχεια βέβαια, σε μια από τις σπάνιες φορές που συμβαίνει κάτι τέτοιο, υποχρεώθηκαν να ζητήσουν συγγνώμη αποκηρύσσοντας το άρθρο τους γύρω από το δήθεν “Amazongate”.

Τέτοιες ειδήσεις έτυχαν ευρείας κάλυψης από τα ΜΜΕ, μονίμως διψασμένα για σκάνδαλα. Σαφώς μικρότερη κάλυψη είχαν όμως τα συμπεράσματα από Έρευνες που αναλυτικά και νηφάλια πραγματοποιήθηκαν γύρω από το θέμα από επιστημονικούς και πολιτικούς φορείς.

Ας δούμε συνοπτικά κάποιες από αυτές:

• Το Φεβρουάριο το Pennsylvania State University δημοσίευσε Έκθεση που ερεύνησε την εμπλοκή του καθηγητή Michael Mann στην υπόθεση. Η έρευνα κατέληγε πως “δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη ένδειξη πως ο καθ. Mann είχε ποτέ εμπλακεί ή συμμετάσχει, άμεσα ή έμμεσα σε πράξεις με σκοπό την απόκρυψη ή αλλοίωση δεδομένων”
• Το Μάρτιο, Έρευνα της Επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Βρετανικού Κοινοβουλίου κατέληγε πως δεν υπήρχε “καμία ένδειξη πως ο καθ. Jones είχε πειράξει δεδομένα ή ανακατευτεί με τη διαδικασία αξιολόγησης επιστημονικών άρθρων”
• Τον Απρίλιο, το Πανεπιστήμιο της East Anglia συνέστησε διεθνή Επιτροπή, με τη συμβολή και της Royal Society, η Έκθεση της οποίας δεν βρήκε “καμία ένδειξη οποιασδήποτε ηθελημένης επιστημονικής κακής πρακτικής”
• Τον Ιούνιο το Pennsylvania State University δημοσίευσε την τελική Έκθεσή του που κατέληγε πως “δεν υπάρχει καμία ουσία στις αιτιάσεις εναντίον του καθ. Mann”.
• Τον Ιούλιο το Πανεπιστήμιο της East Anglia δημοσίευσε ανεξάρτητη Έκθεση που επιβεβαίωνε πως “δεν τίθενται σε αμφιβολία η αυστηρότητα και η τιμιότητα των επιστημόνων”
• Το Σεπτέμβριο, η Βρετανική κυβέρνηση σε τοποθέτησή της προς το Κοινοβούλιο δήλωνε πως “τα στοιχεία δεν υπονοούν πως ο καθ Jones προσπαθούσε να ανατρέψει την επιστημονική διαδικασία επαλήθευσης”.

Αντίθετα, πέρα από ενδεχόμενες ατυχείς ή ακόμα και ανεύθυνες στάσεις των εν λόγω επιστημόνων, τη χρονιά που μας πέρασε τα επιστημονικά δεδομένα για την ύπαρξη, τα αίτια και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έγιναν περισσότερο στιβαρά.

Καταρχάς, αξιοσημείωτο είναι πως σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κλιματικών Δεδομένων των ΗΠΑ, το10μηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2010 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, ισοβαθμώντας με το αντίστοιχο του 1998. Όλοι οι μήνες από το Φεβρουάριο 1985 και μετά είχαν παγκόσμιες θερμοκρασίες υψηλότερες από το μέσο όρο του 20ου αιώνα.

Ας δούμε συνοπτικά τα συμπεράσματα από ορισμένες βαρυσήμαντες επιστημονικές μελέτες για το κλίμα που ξεχώρισαν το 2010:

• Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για τη μείωση κατά 40% του φυτοπλαγκτόν στους ωκεανούς από το 1950, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature
• Κίνδυνο για έκλυση τεράστιων ποσοτήτων μεθανίου από την αποσταθεροποίηση μόνιμων παγετώνων στη Σιβηρία καταγράφει άρθρο στο Science
• Η κλιματική αλλαγή μας απειλεί με πολλαπλές, καταστροφικές παγκόσμιες ξηρασίες σύμφωνα με το National Center for Atmospheric Research.
• Η οξίνιση των ωκεανών ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, απειλεί με κατάρρευση θαλάσσια οικοσυστήματα καταλήγει άρθρο στη Journal of the Geological Society:.
• Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα είναι μεγαλύτερη από εκείνη που εκτιμούσαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες σύμφωνα με δύο ξεχωριστές έρευνες. Η μία δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences των ΗΠΑ, η άλλη είναι της διεθνούς Scientific Committee on Antarctic Research,
• Ο τρέχων ρυθμός εξαφάνισης ειδών είναι πιθανότατα ο ταχύτερος στην ιστορία του πλανήτη σύμφωνα με τη Royal Society.
• Τα εδάφη εκπέμπουν περισσότερο CO2 καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, διαπιστώνει άρθρο στο Nature.

Με δεδομένη την εμπειρία από το φιάσκο της Κοπεγχάγης, και στο φόντο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι προσδοκίες για μια ουσιαστική και φιλόδοξη έκβαση των διαπραγματεύσεων στη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Κανκούν είναι δυστυχώς πολύ χαμηλές .

Ας θυμηθούμε κλείνοντας, κάτι που είπε στους εκπροσώπους των κυβερνήσεων στην περσινή Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης η Αφρικανή ακτιβίστρια και βραβευμένη με Νομπέλ Ειρήνης Wangari Matthai: “Με το κλίμα δεν μπορείτε να διαπραγματευτείτε. Οφείλετε να διαπραγματευτείτε μεταξύ σας”

Πηγές από www.skepticalscience.com και www.climateprogress.org

Τάσος Κρομμύδας

[Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Δαίμονα της Οικολογίας στις 5 Δεκεμβρίου 2010]

Αναδημοσίευση: ecogreens-gr.org